Có được phép đơn phương hủy bỏ hợp đồng ủy quyền hay không?

Bà Dung trình bày: “Tôi và bà L.T.L.Ch. (Việt kiều, hiện cư trú tại Đồng Nai) là bạn thân thuở thiếu thời. Cuối năm 1989, bà Ch. về quê, tìm gặp tôi, bàn bạc muốn phát triển kinh tế. Tôi hướng dẫn bà Ch. mua 3 căn nhà ở TP. Long Xuyên và 21.324m2 đất ruộng ở thị trấn Óc Eo (Thoại Sơn), tất cả đều do người nhà bà đứng tên. Năm 2003, bà Ch. kêu tôi về sống chung trong nhà để quản lý toàn bộ tài sản; hứa sẽ tính công cho tôi. Năm 2008, tôi có việc phải đi xa. Đến năm 2010, bà Ch. kêu tôi về tiếp tục quản lý tài sản cho bà. Năm 2014, bà Ch. bán 3 căn nhà, ủy quyền phần đất ở Óc Eo cho tôi quản lý, khai thác sử dụng và toàn quyền cho thuê lấy huê lợi trong 10 năm (được Văn phòng công chứng Long Xuyên chứng nhận). Tôi đã cho nhiều người thuê đất. Không ngờ, bà Ch. bội tín, tự ý hủy hợp đồng, khiến tôi không còn quyền lợi gì đối với mảnh đất. Theo tôi, nếu bà Ch. hủy hợp đồng, phải có mặt đôi bên cùng ký tên. Đằng này, Văn phòng công chứng ký cho bà Ch. đơn phương hủy hợp đồng là không hợp lệ. Bà Ch. phải trả công quản lý đất trong nhiều năm cho tôi. Ngoài ra, tôi yêu cầu UBND thị trấn Óc Eo phải giải quyết vụ việc, trả lời bằng văn bản cụ thể”. Phóng viên liên hệ, nhưng chưa gặp được bà Ch. để nắm thêm thông tin phản hồi.

Bà Dung trình bày vụ việc tại Tòa soạn

Theo đại diện Văn phòng công chứng Long Xuyên, bà L.T.L.C được UBND huyện Thoại Sơn cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (QSDĐ) ngày 27-9-2007. Bà Ch. cùng bà Dung đến Văn phòng công chứng Long Xuyên, yêu cầu làm thủ tục để bà Ch. ký hợp đồng ủy quyền. Nội dung hợp đồng là cho bà Dung thời hạn 10 năm kể từ ngày ký hợp đồng (không nhận bất cứ thù lao nào) được quyền quản lý, khai thác, sử dụng và được toàn quyền quyết định trong việc cho thuê QSDĐ trên. Sau khi kiểm tra tư cách pháp lý của chủ sử dụng QSDĐ, Văn phòng đã chứng nhận hợp đồng ủy quyền ngày 30-9-2014, số công chứng 402, quyển số 06TP/CC-HĐGD. Đến ngày 14-11-2017, Văn phòng nhận được phiếu yêu cầu công chứng của bà Ch. về việc công chứng văn bản đơn phương hủy bỏ hợp đồng ủy quyền giữa 2 bên. Căn cứ theo luật định, Văn phòng đã chứng nhận văn bản đơn phương hủy bỏ hợp đồng ủy quyền ngày 14-11-2017, số công chứng 73, quyển số 09TP/CC-HĐGD, cho bà Ch. được đơn phương chấm dứt hợp đồng.

“Về nguyên tắc pháp lý, chủ tài sản hoặc chủ QSDĐ được thực hiện mọi hành vi theo ý chí của mình đối với tài sản nếu không trái pháp luật. Việc bà Ch. ủy thác thực hiện quyền quản lý, khai thác, sử dụng và được toàn quyền quyết định trong việc cho thuê QSDĐ của bà là theo ý chí của bà, được sự thống nhất ý chí của bà Dung. Nhưng việc ủy thác này không có nghĩa là bà Ch. mất quyền định đoạt về tài sản. Điều 588 Bộ luật Dân sự năm 2005 (nay tại Điều 569 Bộ luật Dân sự năm 2015) quy định: “Trong trường hợp ủy quyền có thù lao, bên ủy quyền có quyền đơn phương chấm dứt thực hiện hợp đồng bất cứ lúc nào, nhưng phải trả thù lao cho bên được ủy quyền tương ứng với công việc mà bên được ủy quyền đã thực hiện và bồi thường thiệt hại; nếu ủy quyền không có thù lao thì bên ủy quyền có thể chấm dứt thực hiện hợp đồng bất cứ lúc nào, nhưng phải báo trước cho bên được ủy quyền một thời gian hợp lý. Bên ủy quyền phải báo bằng văn bản cho người thứ 3 biết về việc bên ủy quyền chấm dứt thực hiện hợp đồng; nếu không báo thì hợp đồng với người thứ 3 vẫn có hiệu lực, trừ trường hợp người thứ 3 biết hoặc phải biết về việc hợp đồng ủy quyền đã bị chấm dứt. Trong trường hợp ủy quyền không có thù lao, bên được ủy quyền có quyền đơn phương chấm dứt thực hiện hợp đồng bất cứ lúc nào, nhưng phải báo trước cho bên ủy quyền biết một thời gian hợp lý; nếu ủy quyền có thù lao thì bên được ủy quyền có quyền đơn phương chấm dứt thực hiện hợp đồng bất kỳ lúc nào và phải bồi thường thiệt hại cho bên ủy quyền”. Căn cứ vào quy định trên, Văn phòng đã chứng nhận vào văn bản đơn phương hủy bỏ hợp đồng ủy quyền. Trong trường hợp bà Dung xét thấy trong thời gian thực hiện việc ủy quyền có bị thiệt hại, thì có quyền khởi kiện bà Ch. đến TAND có thẩm quyền để yêu cầu bà Ch. bồi thường thiệt hại cho bà. Tại Điều 2 của văn bản đơn phương chấm dứt hợp đồng ủy quyền, bà Ch. đã cam kết: “Tôi cam kết chịu mọi trách nhiệm về các hành vi của bà Nguyễn Thị Kim Dung đã thực hiện trong phạm vi tôi đã ủy quyền cho bà Dung trong hợp đồng ủy quyền”. Sau khi bà Ch. làm thủ tục đơn phương chấm dứt hợp đồng, bà Dung có đến Văn phòng và đã được thông báo cho biết rằng bà Ch. đã tuyên hủy bỏ toàn bộ và vô điều kiện hợp đồng ủy quyền, bà Dung không còn đủ tư cách thay mặt bà Chi để ký hợp đồng cho thuê đất” - đại diện Văn phòng cho biết.

Bài, ảnh: K.N