Hiệp định CPTPP thúc đẩy hợp tác ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương

Về cơ bản, Hiệp định CPTPP giữ nguyên nội dung của Hiệp định TPP nhưng cho phép các nước thành viên tạm hoãn một số ít các nghĩa vụ để bảo đảm sự cân bằng trong bối cảnh mới. Ðiều này đã được giải quyết thông qua các cam kết trong lời văn, phụ lục cũng như các thỏa thuận song phương, liên quan các nội dung thuộc quan tâm riêng của mỗi nước sẽ được ký khi Hiệp định CPTPP chính thức ký kết. Do vậy, Hiệp định CPTPP mới sẽ phù hợp hơn với năng lực thực thi của các nước trong bối cảnh mới.

Để Hiệp định CPTPP sớm đi vào thực thi và mang lại lợi ích thiết thực cho doanh nghiệp, người dân của các nước tham gia, cần ít nhất sáu nước ký kết, hoặc ít nhất 50% số nước ký kết của Hiệp định (tùy trường hợp nào cho giá trị nhỏ hơn) thông báo cho Cơ quan lưu chiểu bằng văn bản, rằng họ đã hoàn thành các thủ tục pháp lý hiện hành của mình. Khi điều kiện này được thỏa mãn, Hiệp định sẽ chính thức có hiệu lực sau 60 ngày đối với các nước đã hoàn thành các thủ tục pháp lý trong nước. Ðối với các nước ký kết còn lại mà Hiệp định chưa có hiệu lực, Hiệp định này sẽ có hiệu lực sau 60 ngày kể từ ngày nước ký kết đó thông báo bằng văn bản cho Cơ quan lưu chiểu rằng họ đã hoàn thành các thủ tục pháp lý hiện hành của mình.

Cũng như TPP, CPTPP được coi là một hiệp định thương mại tự do (FTA) thế hệ mới, tiêu chuẩn cao và toàn diện, không chỉ đề cập các lĩnh vực truyền thống, như cắt giảm thuế quan đối với hàng hóa, mở cửa thị trường dịch vụ, sở hữu trí tuệ, hàng rào kỹ thuật liên quan thương mại,... mà còn xử lý những vấn đề mới, phi truyền thống như lao động, môi trường, mua sắm của Chính phủ, doanh nghiệp nhà nước (DNNN)... Ngoài ra, Hiệp định này đặt ra các yêu cầu và tiêu chuẩn cao về minh bạch hóa cũng như đưa ra cơ chế giải quyết tranh chấp có tính ràng buộc, chặt chẽ. Riêng về mở cửa thị trường, các nước tham gia Hiệp định đồng ý xóa bỏ cho nhau gần như toàn bộ thuế nhập khẩu theo lộ trình; tự do hóa dịch vụ và đầu tư trên cơ sở tuân thủ pháp luật của nước sở tại, bảo đảm sự quản lý của Nhà nước; từ đó tạo ra cơ hội kinh doanh mới cho DN và lợi ích mới cho người tiêu dùng của các nước thành viên. Mặc dù không có Hoa Kỳ nhưng CPTPP vẫn sẽ đem lại lợi ích cụ thể cho tất cả các nước tham gia bằng việc mở ra một sân chơi mới với quy mô thị trường chiếm khoảng 13,5% GDP toàn cầu và bao trùm thị trường gần 500 triệu dân. Với Việt Nam, chúng ta cũng trông đợi ở Hiệp định này các khía cạnh như:

Về chính trị - đối ngoại, CPTPP mới sẽ là tập hợp có ý nghĩa của các nước trong khu vực, có khả năng đem lại các lợi ích và lợi thế thiết thực, thúc đẩy xu hướng hợp tác trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương.

Về kinh tế, việc tham gia CPTPP về tổng thể là có lợi cho Việt Nam. Hiệp định sẽ góp phần vào việc thúc đẩy xuất khẩu hàng hóa sang các thị trường có quy mô khá lớn, có tầm quan trọng với Việt Nam như Nhật Bản, Ô-xtrây-li-a, Ca-na-đa, Mê-hi-cô cũng như thu hút đầu tư nước ngoài vào các ngành, lĩnh vực mà Việt Nam đang có nhu cầu phát triển. Phần quan trọng khác chính là việc giúp ta cải cách thể chế trong nước, tạo môi trường đầu tư - kinh doanh thông thoáng, minh bạch. Ðây mới là các lợi ích mang tính lâu dài.

Hiệp định CPTPP có tính mở, khi có nước khác tham gia Hiệp định thì lợi ích với Việt Nam cũng sẽ tăng lên. Là nước tham gia từ đầu, Việt Nam sẽ có lợi thế hơn trong việc bảo vệ các lợi ích của mình.

Nhận thức rõ tầm quan trọng về kinh tế và chiến lược của Hiệp định này, cho nên ngay từ khi Hoa Kỳ rút khỏi TPP, Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Công thương và các bộ, ngành liên quan chủ động phối hợp các nước TPP tìm hướng đưa Hiệp định TPP vào thực thi trong thời gian sớm nhất, trên cơ sở bảo đảm sự cân bằng về quyền lợi và nghĩa vụ của Việt Nam. Với tư cách là nước chủ nhà APEC, Việt Nam đã phối hợp chặt chẽ với Nhật Bản và các nước khác để duy trì TPP. Sau một năm trao đổi hết sức khó khăn, thậm chí có lúc gần như đối diện với nguy cơ đổ vỡ, các nước đã đạt được bước tiến đột phá về TPP tại cuộc họp cấp Bộ trưởng tổ chức bên lề Tuần lễ Cấp cao APEC 2017 tại Ðà Nẵng. Cụ thể, các nước thông qua tên gọi mới của Hiệp định CPTPP và thống nhất các nội dung cơ bản của Hiệp định. Trên cơ sở đó, các nước đã kết thúc toàn bộ nội dung đàm phán còn lại vào cuối tháng 1 vừa qua tại Nhật Bản.

Hiện nay, các nước đang hoàn tất các thủ tục trong nước để tiến hành ký Hiệp định vào ngày 8-3 tới tại San-ti-a-gô (Chi-lê). Việt Nam đang phối hợp với các nước để hoàn thành thủ tục trong nước và tham gia ký kết theo lộ trình trên. Sau khi được ký kết, Hiệp định CPTPP sẽ được trình để Quốc hội xem xét, thông qua và quyết định việc đưa vào thực hiện theo lộ trình được các nước tham gia CPTPP thống nhất.

Trong thời gian tới, để bảo đảm Hiệp định CPTPP nhanh chóng đi vào cuộc sống, đem lại lợi ích cho DN và người dân Việt Nam, dưới sự chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Công thương sẽ phối hợp các bộ, ngành liên quan tiếp tục tuyên truyền, phổ biến về nội dung và tác động của Hiệp định tới công chúng. Thêm vào đó, thực hiện chủ trương chung của Chính phủ, Bộ Công thương và các bộ, ngành sẽ tiếp tục triển khai việc sửa đổi các văn bản quy phạm pháp luật cần thiết để thực thi các cam kết của Hiệp định CPTPP; đẩy mạnh tái cơ cấu nền kinh tế; quyết liệt đổi mới và sắp xếp lại DNNN; đẩy mạnh cải cách, đơn giản hóa thủ tục hành chính, nhằm nâng cao tính cạnh tranh của môi trường kinh doanh, thúc đẩy kết nối và hợp tác giữa các DN trong nước với các DN nước ngoài.

Rút kinh nghiệm các bài học từ quá trình hội nhập kinh tế quốc tế thời gian qua của Việt Nam, nhất là trong công tác thực thi cam kết hội nhập của Chính phủ, để các cơ hội nêu trên biến thành lợi ích thiết thực, các DN Việt Nam cần lưu ý một số giải pháp như sau:

Trước hết, các DN cần chủ động tìm hiểu thông tin về Hiệp định CPTPP để nắm vững cam kết của Việt Nam và các thị trường đối tác quan tâm, đặc biệt là thông tin về các ưu đãi thuế quan theo Hiệp định này đối với những mặt hàng ta đang có thế mạnh hoặc có nhiều tiềm năng xuất khẩu trong thời gian tới. DN cần có cái nhìn bao quát đối với Hiệp định, không chỉ tìm hiểu thông tin về lĩnh vực trực tiếp liên quan đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của mình. Hiện nay, toàn bộ văn kiện tiếng Anh và bản dịch tiếng Việt của Hiệp định CPTPP đã được đăng tải trên trang thông tin điện tử chính thức của Bộ Công thương. Ðây là kênh thông tin hữu ích cho tất cả đối tượng quan tâm Hiệp định CPTPP.

Bên cạnh đó, DN cũng cần thay đổi tư duy kinh doanh trong bối cảnh mới, lấy sức ép về cạnh tranh là động lực để đổi mới và phát triển. CPTPP chắc chắn sẽ mang lại cơ hội cho DN nào chủ động đáp ứng với những thay đổi về môi trường kinh doanh do quá trình hội nhập kinh tế quốc tế mang lại thông qua việc xây dựng, điều chỉnh kế hoạch kinh doanh cho giai đoạn trung và dài hạn nhằm thúc đẩy dòng chảy của hàng hóa vào các thị trường đối tác tiềm năng nêu trên.

Cuối cùng, các DN cần chủ động tìm hướng hợp tác với các thị trường đối tác nêu trên để thu hút mạnh mẽ đầu tư trực tiếp vào Việt Nam, nhằm tận dụng hiệu quả nguồn vốn và việc chuyển giao công nghệ từ các tập đoàn lớn. Ðồng thời, đây cũng chính là cơ hội tốt để các DN của ta tham gia sâu hơn nữa vào chuỗi cung ứng khu vực và toàn cầu.

Với những giải pháp từ Chính phủ cùng sự chủ động của DN và mỗi người dân trong việc tìm hiểu thông tin, chuẩn bị cho mình một tâm thế cạnh tranh khu vực và quốc tế, có tư duy sáng tạo, đổi mới và sự nhạy bén trong kinh doanh, có kế hoạch xây dựng năng lực, đặc biệt về thương hiệu hay uy tín và chất lượng để làm ăn quy mô và dài hạn trong tương lai, Bộ Công thương tin tưởng rằng, Việt Nam sẽ tận dụng tốt các cơ hội mà Hiệp định CPTPP mang lại để tiếp tục phát triển vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.

Theo Báo Nhân Dân