Lấn chiếm đất tư hay đất công?

Bà Phải trình bày: “Năm 2011, tôi chuyển nhượng 65,8m² đất (ngang 7m, dài 9,4m) của vợ, chồng ông Phạm Văn Y, Nguyễn Thị Dương. Khi mua, hiện trạng là nền đất trống, đến năm 2012 cuốn nền nhưng gia đình tôi chưa có điều kiện cất nhà. Vì mưu sinh, chúng tôi đi làm ăn xa.

Lúc bấy giờ, gia đình ông Huỳnh Văn Cường tự ý tráng xi-măng, rào chắn, đắp lò củi nấu cháo, phơi phóng quần áo... lấn chiếm qua phần đất mặt tiền nhà tôi (ngang khoảng 2m, dài gần 4m), gây mất mỹ quan, khói bụi bay vào nhà tôi hàng ngày, ảnh hưởng đến sức khỏe của cả gia đình. Năm 2013, tôi cất nhà, yêu cầu ông Cường tháo dỡ lều trại, trả lại phần lấn chiếm, nhưng ông không đồng ý và cho rằng đã mua của Doanh nghiệp tư nhân (DNTN) Thủ Tuyền (nhưng không có giấy tờ chứng minh)”.

Sau đó, bà khởi kiện ra tòa án. Trong Bản án số 05/2018/DSST ngày 17-1-2018, Tòa án nhân dân (TAND) huyện An Phú nhận định: “Kiến nghị UBND huyện An Phú căn cứ Khoản 4, Điều 12 Nghị định số 46/2016/NĐ-CP ngày 26-5-2016 quy định xử phạt hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ có quy định: “Phạt tiền từ 2 triệu đến 3 triệu đồng đối với cá nhân; từ 4 triệu đến 6 triệu đồng đối với tổ chức thực hiện một trong các hành vi: dựng rạp, lều quán, cổng ra vào, tường rào các loại, công trình tạm thời khác trong phạm vi đất dành cho đường bộ, trừ các hành vi vi phạm quy định tại Điểm đ Khoản 5, Điểm a Khoản 8 điều này”; yêu cầu các hộ dân lấn chiếm tháo dỡ vật kiến trúc, trong đó có hộ ông Cường để lập lại trật tự hành lang an toàn giao thông tại khu vực Trung tâm thương mại Khánh An”. Tuy nhiên, theo bà Phải, đến thời điểm này, ông Cường vẫn không chấp hành tháo dỡ.

Người thân bà Phải chỉ phần mái che của ông Cường

Sau khi tiếp nhận vụ việc tranh chấp giữa bà Hà Thị Phải với ông Huỳnh Văn Cường, UBND xã Khánh An đã tiến hành xác minh. Trao đổi với phóng viên, địa phương cho biết: phần trại của ông Cường có từ năm 2009, trước khi bà Phải cất nhà khoảng 5 năm. Năm 2015, bà Phải khiếu nại yêu cầu giải quyết buộc ông Cường tháo dỡ phần mái trại. Địa phương hòa giải nhưng không thành, bà Phải tiếp tục khởi kiện vụ việc đến TAND huyện An Phú.

Bản án của TAND huyện nêu: phần đất cất trại để lò nấu cháo và củi của ông Cường là do DNTN Thủ Tuyền cho sử dụng. Phần đất này thuộc mái taluy khu Trung tâm thương mại xã Khánh An do Nhà nước quản lý, chứ không phải đất của bà Hà Thị Phải. Do vậy, không chấp nhận yêu cầu khởi kiện của bà về việc buộc ông Cường tháo dỡ mái trại che tạm để lò nấu cháo có diện tích 8,9m².

Tại bản án này, tòa án kiến nghị UBND huyện An Phú xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ, yêu cầu hộ dân lấn chiếm tháo dỡ để lập lại trật tự an toàn hành lang giao thông. Tuy nhiên, phần đất ông Cường cất trại đã được UBND tỉnh giao đất có thu tiền cho DNTN Thủ Tuyền (không còn thuộc quyền quản lý của UBND xã).

DNTN Thủ Tuyền đã chuyển nhượng toàn bộ diện tích này cho 21 hộ dân (trong đó có hộ ông Cường, theo biên bản xác minh ngày 30-8-2011 của Sở Tài nguyên và Môi trường). Về nghĩa vụ của DNTN Thủ Tuyền, nếu chưa nộp tiền sử dụng đất thì Nhà nước có trách nhiệm buộc doanh nghiệp phải nộp theo quy định, do đó kiến nghị của tòa án về việc xử phạt hành chính và buộc ông Cường tháo dỡ là rất khó thực hiện.

Về vấn đề này, UBND huyện An Phú đã có ý kiến giải quyết và trả lời cho bà Phải: việc bà yêu cầu buộc ông Cường tháo dỡ công trình, vật kiến trúc lấn chiếm taluy đường bộ do Nhà nước quản lý là không có cơ sở xem xét, giải quyết, bởi phần đất này thuộc quyền quản lý của Nhà nước, chứ không phải của bà.

Khi nào Nhà nước có nhu cầu trưng dụng thì sẽ thu hồi và thực hiện việc di dời các hộ lấn chiếm taluy đất hành lang an toàn đường bộ. Riêng việc bà Phải cho rằng hộ ông Cường nấu cháo để khói bụi bay vào nhà gây ô nhiễm môi trường làm ảnh hưởng sức khỏe gia đình bà, bà nên gửi đơn đến UBND xã Khánh An yêu cầu xử lý và xem xét giải quyết bằng một vụ việc khác.

Bài, ảnh: K.N