Những xóm du cư mùa nước nổi: Đang ngủ gặp gió chướng phải leo lên cây

Dọc theo những con đê quốc phòng và các tuyến kênh lớn, thỉnh thoảng lại gặp nhiều xóm lều, xóm ghe mọc san sát nhau, được gọi là “xóm du cư mùa nước nổi”.

Mỗi lều, mỗi ghe dù không gian chưa đầy chục mét vuông nhưng đó là nơi định cư của 2 - 3 thế hệ. Công việc chính của họ là đánh bắt cá, tôm, cua, ốc bán cho thương lái vận chuyển về các chợ lớn tiêu thụ.

Niềm vui dâng tràn khi chuyến “ra khơi” đầy sản vật, nhưng cũng chất chứa nỗi buồn trong những ngày sống xa quê, giông gió và bị trộm khoắng hết ngư lưới cụ.

Xóm lều chùa Cô, nơi có hơn 30 nhân khẩu định cư.

Xóm nhà chạy lũ ở An Giang

Hoàng hôn rải những tia nắng cuối ngày xuống cánh đồng biên giới, chúng tôi tìm về xóm lều ven sông Vĩnh Hội Đông. Nơi đây còn được bao bọc bởi cánh đồng ngập nước trắng xóa.

Ngồi trên võng hướng về cách đồng với đôi mắt xa xăm, cụ Đỗ Thị Quắn (79 tuổi, ngụ ấp Phú Nhơn, xã Phú Hội, huyện An Phú, An Giang) cho biết: “Gia đình kéo lên bờ kênh cất lều ở hơn 2 tháng nay. Hàng ngày, vợ chồng sống bằng việc đặt 4 cái dớn bắt cá, tép đổi gạo, bởi ngày cũng kiếm được 10 – 15kg (5 ngàn đồng/kg).

Tuy nhiên, hơn tháng nay lũ lên bất thường và dâng cao dớn bị ngập nên chỉ còn cách đi xin gạo ăn qua ngày. Cả nhà cất lều ở vì không có tiền mua nền di dời”.

Mùa nước nổi là mùa làm ăn của người dân du cư.

Xóm lều chùa Cô có 7 gia đình với hơn 30 nhân khẩu. Họ sống dựa vào nghề giăng câu, đặt lọp cá lóc, lọp cua phía nước bạn.

Ông Phan Văn Hạnh (49 tuổi) kể, gia đình trước đây ở xã Vĩnh Hội Đông và đến Phú Hội định cư ngót ngét 16 năm. Gia đình là hộ nghèo, cả gia đình sống bằng nghề vác lúa thuê. Đến mùa nước nổi, cha con ông qua Campuchia giăng câu. Do nhà cất ở vùng trũng, gần sông nên mùa nước về là bị cô lập, khiến gia đình phải… chạy lũ.

Cách nay 1 năm, đi giăng cầu về bất ngờ giông gió nổi lên đánh sập căn nhà mới cất khiến toàn bộ tài sản và giấy tờ gia đình ông Hạnh trôi theo dòng nước. Trước cảnh tiến thoái lưỡng nan, gia đình đành dọn lên bờ đê dựng lều ở kiểu du cư.

Xóm nhà chạy lũ ở xã Phú Hội.

“Thấy hoàn cảnh của gia đình, địa phương vận động nhà tài trợ cho tiền cất cho căn nhà mới nhưng cách nay 20 ngày lại bị đánh sập lần nữa. Hôm đó tôi nhớ vừa đến nhà con sóng cao kéo tới, hai cha con liền chạy qua nhà người anh ẩn nấp. Sau 2 tiếng đồng hồ, con sóng cuốn đi tài sản, gà, vịt và nơi cất nhà chỉ còn một vùng nước mênh mông”, ông Hạnh kể lại.

Ngồi buồn trong căn nhà ngập nước vì trời chuyển mưa không thể sang Campuchia đánh bắt, ông Phan Văn Hồng (51 tuổi) cho hay: “Gia đình sống bằng nghề hạ bạc. Hàng ngày, cha con đi đặt 100 cái lọp cua kiếm sống qua ngày.

Cuộc sống xóm này khó khăn lắm, vì mùa nước nổi là chạy lũ, bỏ nhà lên chùa Cô dựng lều ở đến tháng khô mới về. Ban đêm mỗi nhà chỉ để lại 1 người giữ ngư cụ bởi bỏ đi hết là bị trộm. Sống tạm bợ nên nhiều khi đang ngủ gặp gió chướng tất cả phải leo lên cây đeo bám”.