Mở dây hụi phải thông báo cho địa phương

Nhiều vụ vỡ hụi ở các nơi đã bị chủ hụi lừa đảo, ôm số tiền nhiều tỷ đồng bỏ trốn, làm không ít gia đình rơi vào cảnh điêu đứng. Nghị định số 19/2019/NĐ-CP ngày 19-2-2019 của Chính phủ (quy định về họ, hụi, biêu, phường) có hiệu lực từ ngày 5-4 (thay thế Nghị định số 144/2006/NĐ-CP) đưa ra nhiều quy định ràng buộc nghĩa vụ người tham gia chơi hụi, cũng như trách nhiệm của địa phương, nhằm hạn chế tình trạng vỡ hụi thường xảy ra trong thực tế. 

Các nạn nhân hụi ở huyện Thoại Sơn

Lãi suất không được quá 20%/năm

 Nghị định quy định cụ thể về nguyên tắc tổ chức, điều kiện tham gia hụi, văn bản thỏa thuận cũng như lãi suất, quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm pháp lý của các bên... Trong đó quy định lãi suất hụi không được quá 20%/năm. Đặc biệt, kỳ hụi có giá trị từ 100 triệu đồng trở lên; tổ chức từ 2 dây hụi trở lên phải thông báo cho UBND xã, phường quản lý. Cụ thể, kỳ mở dây hụi bắt buộc có văn bản thỏa thuận, có công chứng, chứng thực. Chủ hụi và các thành viên thực hiện các hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản, lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản, cho vay nặng lãi có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

15 tuổi được tham gia chơi hụi

So với quy định trước đây, nghị định có nhiều điều, khoản quy định chặt chẽ, trong đó điểm mới đáng chú ý là về độ tuổi chủ hụi và thành viên của dây hụi. Cụ thể, chủ hụi phải lập và giữ sổ hụi, trừ trường hợp có thỏa thuận về việc 1 thành viên lập và giữ sổ hụi. Đối với trường hợp dây hụi không có chủ hụi thì các thành viên thỏa thuận giao cho 1 thành viên lập và giữ sổ hụi. Khi góp hụi, lĩnh hụi, nhận lãi, trả lãi hoặc thực hiện giao dịch khác có liên quan thì thành viên có quyền yêu cầu chủ hụi hoặc người lập giữ sổ hụi cấp giấy biên nhận về việc đó. Về lãi suất trong dây hụi (có thể được sửa đổi, bổ sung) nhưng phải có văn bản rõ ràng nhưng không được vượt qua tỷ lệ của Nghị định quy định.

Thành viên là người từ đủ 18 tuổi trở lên và không thuộc trường hợp mất năng lực hành vi dân sự, hạn chế năng lực hành vi dân sự hoặc có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi theo quy định tại Bộ luật dân sự. Người từ đủ 15 tuổi đến dưới 18 tuổi, nếu có tài sản riêng có thể là thành viên của dây hụi, trường hợp sử dụng tài sản riêng là bất động sản, động sản phải đăng ký để tham gia dây hụi thì phải được người đại diện theo pháp luật đồng ý.

Điều kiện làm chủ hụi

Chủ hụi là người từ đủ 18 tuổi trở lên và không thuộc trường hợp mất năng lực hành vi dân sự, hạn chế năng lực hành vi dân sự hoặc có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi theo quy định tại Bộ luật Dân sự. Trường hợp các thành viên tự tổ chức dây hụi thì chủ hụi là người được hơn một nửa tổng số thành viên bầu, trừ trường hợp các thành viên có thỏa thuận khác. Ngoài ra, chủ hụi phải đảm bảo các điều kiện khác theo thỏa thuận của những người tham gia dây hụi.

Nội dung văn bản thỏa thuận về dây hụi

Thỏa thuận về dây hụi được thể hiện bằng văn bản. Văn bản này được công chứng, chứng thực nếu những người tham gia dây hụi yêu cầu. Trường hợp thỏa thuận về dây hụi được sửa đổi, bổ sung thì văn bản sửa đổi, bổ sung phải được thực hiện theo quy định tại khoản 1, Điều 7 của nghị định. Văn bản thỏa thuận về dây hụi phải có những nội dung chủ yếu: họ, tên, số chứng minh nhân dân hoặc số căn cước công dân hoặc số hộ chiếu; ngày, tháng, năm sinh; nơi cư trú của chủ hụi (nơi chủ hụi thường xuyên sinh sống hoặc nơi đang sinh sống nếu không xác định được nơi thường xuyên sinh sống); số lượng thành viên, họ, tên, số chứng minh nhân dân hoặc số căn cước công dân hoặc số hộ chiếu, ngày, tháng, năm sinh, nơi cư trú của từng thành viên; phần hụi; thời gian diễn ra dây hụi, kỳ mở hụi; thể thức góp hụi, lĩnh hụi. Ngoài các nội dung được quy định trên, văn bản thỏa thuận về dây hụi có thể có những nội dung: mức hưởng hoa hồng của chủ hụi trong hụi hưởng hoa hồng; lãi suất trong hụi có lãi; trách nhiệm ký quỹ hoặc biện pháp bảo đảm thực hiện nghĩa vụ khác của chủ hụi; việc chuyển giao phần hụi; gia nhập, rút khỏi, chấm dứt dây hụi; trách nhiệm do vi phạm nghĩa vụ; nội dung khác theo thỏa thuận.

Không được lợi dụng việc chơi hụi để cho vay nặng lãi

Nghị định số 19/2019/NĐ-CP gồm 5 chương, 28 điều, quy định việc tổ chức hụi phải tuân thủ các nguyên tắc cơ bản và quy định của Bộ luật Dân sự. Chủ hụi và các thành viên không được lợi dụng việc tổ chức dây hụi để cho vay lãi nặng, lừa đảo chiếm đoạt tài sản và các hành vi vi phạm pháp luật. Nếu có tranh chấp xảy ra sẽ được xem xét giải quyết bằng thượng lượng, hòa giải, thỏa thuận nhau hoặc yêu cầu tòa án giải quyết theo quy định của pháp luật. Ngoài ra, chủ hụi, thành viên, cá nhân, tổ chức liên quan có quyền đề nghị cơ quan có thẩm quyền xử lý vi phạm hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm đối với người có hành vi cho vay nặng lãi, lừa đảo chiếm đoạt tài sản, lạm dụng chiếm đoạt tài sản, huy động vốn trái pháp luật.

Bài, ảnh: N.R