Bệnh ho gà

- Ho gà là một bệnh nhiễm khuẩn cấp tính đường hô hấp do trực khuẩn ho gà gây ra. Bệnh thường xảy ra ở trẻ dưới 6 tuổi, đặc biệt là trẻ sơ sinh. Bệnh thường có diễn tiến nhanh, gây biến chứng và tỷ lệ tử vong cao. Thời gian ủ bệnh thường từ 7 đến 20 ngày, lây truyền do tiếp xúc trực tiếp qua đường hô hấp có các dịch tiết từ niêm mạc mũi họng khi ho, hắt hơi. Thời kỳ lây truyền mạnh nhất là giai đoạn viêm long; nhất là đối với những người sinh hoạt trong cùng một không gian khép kín lâu dài như hộ gia đình, trường học. Sau đó tính lây truyền giảm dần và sẽ mất đi sau 3 tuần mắc bệnh.

Biểu hiện khởi đầu của bệnh có thể không sốt hoặc sốt nhẹ, có viêm long đường hô hấp trên, mệt mỏi, chán ăn và ho. Cơn ho ngày càng nặng, trở thành cơn ho kịch phát trong 1-2 tuần và kéo dài 1-2 tháng hoặc lâu hơn. Cơn ho gà rất đặc trưng, thể hiện là trẻ ho rũ rượi không thể kìm hãm được, sau đó là giai đoạn thở rít như tiếng gà gáy. Sau cơn ho thì mặt đỏ, môi tím, mí mắt sưng, tĩnh mạch cổ nổi. Cuối cơn ho thường chảy nhiều đờm dãi trong suốt và sau đó là nôn. Trẻ bơ phờ mệt mỏi, vã mồ hôi, mạch nhanh, thở nhanh; nhiều trường hợp còn bị mất nước, sụt cân.

Bệnh ho gà gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. Theo thống kê, biến chứng chiếm khoảng 5 - 6%, tập trung ở trẻ dưới 6 tháng. Nhiễm trùng là biến chứng chính gây ra bệnh viêm phế quản, giãn phế quản, viêm phổi, viêm tai, trong đó viêm phổi thường gặp nhất và gây tử vong cao. Tiếp theo là biến chứng thần kinh thường xảy ra ở trẻ dưới 12 tháng tuổi với triệu chứng co giật, bệnh lý não. Biến chứng do tăng áp lực ở lồng ngực hay bụng sẽ gây xuất huyết, tràn khí dưới da, tràn khí màng phổi, thoát vị rốn - bẹn, sa trực tràng.

Chúng ta cần đưa trẻ đi tiêm chủng vaccine đầy đủ và đúng lịch là cách tốt nhất và hiệu quả trong phòng ngừa bệnh ho gà. Hơn nữa, khi mắc bệnh, bệnh xảy ra sẽ ở mức độ nhẹ và dễ kiểm soát hơn. Nên thường xuyên rửa tay cho trẻ bằng xà bông và nước sạch, giữ vệ sinh thân thể, mũi họng cho trẻ hàng ngày. Trường mẫu giáo, mầm non, nhà trẻ cần bảo đảm vệ sinh sạch sẽ, thông thoáng lớp học và có đủ ánh sáng; thực hiện tốt vệ sinh cá nhân, thường xuyên rửa tay bằng xà bông với nước sạch; theo dõi chặt chẽ sức khỏe học sinh, phát hiện kịp thời trường hợp có dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh và thông báo cho cơ sở y tế để phối hợp xử lý kịp thời. Khi có trẻ mắc bệnh hoặc nghi ngờ mắc bệnh ho gà, trẻ phải được nghỉ học, cách ly, đưa đến cơ sở y tế khám và điều trị.

NGUYỄN MINH THỜI (Trung tâm Y tế TX. Tịnh Biên)