Cựu Tổng thống Brazil Jair Bolsonaro lĩnh án 27 năm tù vì âm mưu đảo chính

Tòa án Tối cao Brazil đã kết án cựu Tổng thống Jair Bolsonaro 27 năm 3 tháng tù giam với cáo buộc âm mưu đảo chính nhằm lật ngược kết quả bầu cử năm 2022.

Chú thích ảnh

Cựu Tổng thống Brazil Jair Bolsonaro. Ảnh: AFP/TTXVN

Vụ việc được coi là bước ngoặt lớn trong đời sống chính trị Brazil và đang gây ra những tác động vượt ra ngoài biên giới quốc gia Nam Mỹ này.

Theo đài RT ngày 11/9, bốn trong số năm thẩm phán của Tòa án Tối cao đã bỏ phiếu tuyên bố ông Bolsonaro có tội với toàn bộ năm cáo buộc, bao gồm: lập kế hoạch đảo chính, tham gia tổ chức tội phạm có vũ trang, âm mưu dùng vũ lực nhằm xóa bỏ trật tự dân chủ, phá hoại tài sản công được bảo vệ và thực hiện hành vi bạo lực chống lại các cơ quan nhà nước. Bản án được đưa ra sau quá trình xét xử kéo dài nhiều tháng, với hàng loạt bằng chứng và lời khai được trình lên tòa.

Thẩm phán Alexandre de Moraes, một trong những nhân vật chủ chốt của phiên xét xử, khẳng định cựu Tổng thống đã tìm cách “phá hủy những trụ cột thiết yếu của nhà nước pháp quyền dân chủ” và tìm cách khôi phục chế độ độc tài ở Brazil. Ông Moraes cho rằng những hành động này không chỉ đe dọa nghiêm trọng đến nền dân chủ Brazil mà còn có thể tạo tiền lệ nguy hiểm cho khu vực.

Theo các công tố viên, âm mưu đảo chính được khởi động từ năm 2021, khi ông Bolsonaro nhiều lần công khai bày tỏ nghi ngờ về tính minh bạch của hệ thống bầu cử điện tử. Sau khi thất bại trong cuộc bầu cử năm 2022 trước ông Luiz Inacio Lula da Silva, cựu Tổng thống bị cáo buộc đã khuyến khích những người ủng hộ xuống đường. Sự việc lên đến đỉnh điểm vào ngày 8/1/2023 khi hàng nghìn người tràn vào và phá hoại trụ sở của ba cơ quan quyền lực tối cao gồm Quốc hội, Tòa án Tối cao và Phủ Tổng thống.

Tuy nhiên, ông Bolsonaro và nhóm luật sư bào chữa phủ nhận mọi cáo buộc. Họ cho rằng đây là “một phán quyết chính trị” và nhấn mạnh cựu Tổng thống không trực tiếp chỉ đạo các cuộc tấn công. Đội ngũ pháp lý cũng khẳng định sẽ tiếp tục kháng cáo.

Vụ việc cũng nhanh chóng gây ra những phản ứng quốc tế. Tổng thống Mỹ Donald Trump bày tỏ ủng hộ ông Bolsonaro, cho rằng bản án mang tính chính trị và đồng thời áp thuế 50% đối với hàng hóa nhập khẩu từ Brazil. Chính quyền Mỹ còn áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với Thẩm phán Alexandre de Moraes cùng một số quan chức tư pháp, với lý do bị cáo buộc vi phạm nhân quyền.

Trước diễn biến này, Tổng thống Luiz Inacio Lula da Silva chỉ trích việc Mỹ áp đặt sức ép chính trị và cáo buộc Washington can thiệp vào tình hình nội bộ Brazil. Ông khẳng định Brazil đủ khả năng bảo vệ nền dân chủ và hệ thống tư pháp của mình, đồng thời nhấn mạnh đất nước “sẽ không quên” hành động này.

Giới phân tích nhận định bản án 27 năm tù đối với ông Bolsonaro cho thấy quyết tâm của Brazil trong việc củng cố nền dân chủ và bảo đảm nguyên tắc thượng tôn pháp luật. Tuy nhiên, họ cũng lưu ý rằng phán quyết này có thể làm gia tăng chia rẽ xã hội, khi cựu tổng thống vẫn duy trì một lực lượng ủng hộ đáng kể. Bên cạnh đó, căng thẳng trong quan hệ giữa Brazil và Mỹ nhiều khả năng sẽ tiếp tục kéo dài, ảnh hưởng đến hợp tác song phương cũng như cục diện chính trị tại khu vực.

Theo TTXVN