Bay flycam chụp ảnh cưới cũng phải xin phép?

Việc sử dụng flycam (drone) để quay phim, chụp ảnh sự kiện hay giải trí đang trở thành trào lưu phổ biến. Tuy nhiên, Nghị định 282 năm 2025 của Chính phủ mới ban hành, có hiệu lực từ 15.12.2025 với mức phạt lên đến 40 triệu đồng nếu bay flycam không phép.

Trao đổi với PV Thanh Niên, luật sư Nguyễn Xuân Thọ, Đoàn luật sư TP.HCM cho biết, những năm gần đây, tại các điểm du lịch, công viên hay các đám cưới ngoài trời thường xuyên xuất hiện những chiếc drone bay lượn.

Tuy nhiên, đằng sau những thước phim đẹp mắt đó là một thực tế đáng lo ngại, không phải ai cũng nhận thức đầy đủ rằng, hành vi bay drone nếu không tuân thủ đúng quy định pháp luật hoàn toàn có thể bị xử phạt nặng.

Với Nghị định 282, mức chế tài đã được nâng lên tới 40 triệu đồng, thể hiện rõ động thái siết chặt quản lý của Nhà nước đối với lĩnh vực này.

Vì sao mức phạt tăng gấp 10 lần?

Luật sư Nguyễn Xuân Thọ, Đoàn luật sư TP.HCM. ẢNH: NHÂN VẬT CUNG CẤP

Nói về sự thay đổi trong khung xử phạt đối với hành vi sử dụng drone trái phép, luật sư Thọ nhận định đây là một sự điều chỉnh cần thiết.

Nếu so sánh với Nghị định 144 năm 2021 trước đây, mức phạt cho hành vi bay drone không phép chỉ từ 1 - 3 triệu đồng. Mức phạt này đôi khi chưa đủ sức răn đe đối với những người chơi drone chuyên nghiệp hoặc các đơn vị làm dịch vụ quay phim.

Tuy nhiên, Nghị định 282 đã tăng mức phạt lên gấp 10 lần. Luật sư Thọ phân tích 3 yếu tố quan trọng:

Thứ nhất, báo động về an toàn hàng không: Thực tiễn gần đây đã xuất hiện nhiều vụ việc drone bay vào khu vực sân bay, đường bay dân dụng gây nguy cơ va chạm nghiêm trọng. Luật sư nhắc lại vụ việc điển hình tại sân bay Đà Nẵng, khi một thiết bị bay trái phép xuất hiện ở độ cao 400 m khiến máy bay không thể hạ cánh đúng giờ, ảnh hưởng dây chuyền đến an toàn hàng không.

Thứ hai, sự biến tướng của thiết bị: Drone hiện nay không còn là "đồ chơi" đơn thuần. Với công nghệ hiện đại, chúng có khả năng bay xa, quay rõ nét và truyền tín hiệu trực tiếp. Nếu không kiểm soát, flycam có thể trở thành công cụ xâm phạm vùng trời quân sự, khu vực an ninh hoặc bị lợi dụng để thực hiện hành vi phạm pháp như thả hàng cấm, quay lén hay phá hoại.

Thứ ba, xu thế quốc tế: Thế giới đang siết rất mạnh hoạt động bay không người lái. Nhiều quốc gia như Anh, Mỹ đã áp dụng cả chế tài hình sự cho các hành vi bay drone trái phép gây mất an toàn hàng không. 

"Việt Nam đang theo kịp xu thế này nhằm bảo vệ không phận và giảm thiểu rủi ro trước khi sự cố nghiêm trọng xảy ra", luật sư Thọ nhấn mạnh.

Từ đó, luật sư Thọ khẳng định: "Mức phạt tối đa 40 triệu đồng không phải là quá cao, mà là cần thiết để điều chỉnh hành vi và nâng cao ý thức của người sử dụng".

Nhận diện hành vi "sử dụng drone trái phép"

Nhiều người dân vẫn lầm tưởng rằng chỉ cần mua thiết bị về là có quyền bay, hoặc chỉ bị phạt khi bay vào khu vực quân sự. Tuy nhiên, luật sư Thọ chỉ ra những quy định rất cụ thể tại điều 8 Nghị định 282 năm 2025 để người dân tránh mắc sai lầm.

Theo đó, hành vi sử dụng drone hoặc phương tiện bay siêu nhẹ được coi là trái phép và bị xử lý nếu rơi vào các trường hợp sau:

• Chưa đăng ký hoặc chưa được cấp phép bay

• Có giấy phép nhưng bay sai thời gian, tọa độ, độ cao hoặc phạm vi khu vực cho phép

• Không chấp hành điều hành bay hoặc vi phạm nội dung giấy phép

• Tổ chức hoạt động bay khi người điều khiển không đủ điều kiện chuyên môn theo quy định

• Vận hành thiết bị bay chưa đạt tiêu chuẩn an toàn kỹ thuật

• Quay phim, chụp ảnh từ trên không khi chưa được cấp phép

• Sử dụng drone gây cản trở hoặc mất an toàn cho hoạt động hàng không khác.

Các hành vi này được phân loại cụ thể với mức xử phạt hành chính tương ứng từ 2 - 40 triệu đồng tùy mức độ. 

Luật sư Thọ lưu ý: "Điều này có nghĩa mọi hoạt động bay flycam, dù để quay phim nghệ thuật, chụp ảnh cưới hay vui chơi cá nhân, đều phải được cấp phép từ cơ quan có thẩm quyền, trừ một số trường hợp được miễn rất cụ thể".

Lầm tưởng "drone nhỏ, bay thấp là không sao"

Một trong những vấn đề được luật sư Thọ đặc biệt quan tâm là sự ngộ nhận của người dân về các trường hợp được miễn trừ. Nhiều người vẫn giữ quan niệm rằng "chỉ cần drone nhỏ, bay thấp, quay trong công viên hoặc khu dân cư là không bị xử lý".

Luật sư Nguyễn Xuân Thọ đính chính: "Thực tế, theo quy định mới tại luật Phòng không nhân dân 2024 (có hiệu lực từ 1.7.2025) quy định miễn xin phép rất hẹp. Chỉ có drone dưới 250 gram, bay thấp dưới 50 m, trong tầm mắt và ngoài khu vực cấm mới được miễn xin phép".

Điều này đồng nghĩa, nếu drone của bạn lớn hơn trọng lượng quy định, hoặc bạn bay ở nơi công cộng, khu dân cư đông người, gần sân bay thì đều thuộc diện phải xin phép.

"Như vậy, ngoại trừ trường hợp được miễn xin phép nêu trên, còn lại, trong tình huống người dân dùng flycam để chụp ảnh cưới tại công viên, hoặc quay video ngoài trời cho mục đích cá nhân, nếu chưa có giấy phép của Bộ Quốc phòng hoặc đơn vị được ủy quyền, hành vi này có thể bị xem là sử dụng drone trái phép và bị xử phạt hành chính", luật sư Thọ cảnh báo.

Hiểm họa khôn lường từ sự chủ quan

Để giúp người dân hình dung rõ hơn về lý do các quy định ngày càng khắt khe, luật sư Thọ đã phân tích về những rủi ro thực tế, bác bỏ quan điểm cho rằng "bay cho vui thì không ảnh hưởng gì".

Va chạm với máy bay dân dụng: Đây là rủi ro lớn nhất, nếu drone bay lạc vào hành lang hạ cánh, nó có thể bị hút vào động cơ máy bay, gây hư hỏng hoặc tai nạn thảm khốc. "Ngay cả một drone nặng 300 gram cũng có thể phá hỏng kính chắn gió nếu va chạm ở tốc độ cao".

Luật sư dẫn chứng sự kiện tháng 12.2018 tại sân bay quốc tế Gatwick (Anh), nơi phát hiện drone xâm nhập khiến sân bay phải đóng cửa suốt 15 giờ, ảnh hưởng hơn 120.000 hành khách. Hay tại Việt Nam, vụ việc tại sân bay Đà Nẵng cũng là minh chứng cho thấy chỉ một chiếc flycam nhỏ cũng có thể làm gián đoạn hoạt động hàng không, đe dọa an toàn hành khách.

Gây mất điện, cháy nổ, tai nạn mặt đất: Không chỉ trên trời, drone còn gây họa dưới đất. Đã có trường hợp drone rơi trúng đường dây điện 110 kV ở Long An cũ (nay là tỉnh Tây Ninh) năm 2024 khiến cả huyện mất điện diện rộng. Nguy hiểm hơn, một số drone phun thuốc trừ sâu khi gặp sự cố đã rơi trúng người đi đường gây thương tích, thậm chí tử vong.

Xâm phạm an ninh quốc gia: Việc bay vào khu vực cấm, doanh trại quân đội hay quay phim các sự kiện chính trị không phép có thể khiến người điều khiển đối mặt với việc bị tịch thu thiết bị, thậm chí bị khởi tố hình sự. Ngoài ra, sóng điều khiển drone còn có thể gây nhiễu sóng liên lạc hàng không.

"Không nên đánh giá thấp khả năng gây nguy hiểm của flycam, chỉ một thiết bị nhỏ cũng có thể là mối đe dọa lớn nếu sử dụng sai cách", luật sư Thọ nhận định.

Nguyên tắc 4 không

Luật sư Nguyễn Xuân Thọ cho rằng, người dùng thiết bị bay cần nắm rõ quy tắc phân loại:

Drone > 250 gram hoặc dùng cho mục đích dịch vụ (quay phim, chụp ảnh cưới...): Bắt buộc phải xin phép bay từ Bộ Quốc phòng, thông qua Cục Tác chiến - Bộ Tổng Tham mưu.

Drone < 250 gram, bay dưới 50 m: Có thể được miễn xin phép nếu không vi phạm khu vực cấm, nhưng vẫn phải tuân thủ tuyệt đối an toàn.

Đặc biệt, luật sư nhấn mạnh nguyên tắc 4 không mà mọi người chơi cần ghi nhớ:

1. Không bay gần sân bay

2. Không bay vào khu vực cấm, khu vực quân sự, trụ sở nhà nước

3. Không bay ban đêm hoặc ngoài tầm mắt

4. Không bay khi chưa có phép trong các trường hợp bắt buộc.

Nếu người dân không chắc chắn về tình trạng pháp lý của thiết bị hay khu vực bay, luật sư Thọ khuyên nên liên hệ với đơn vị quân sự địa phương hoặc tra cứu trực tiếp tại cổng thông tin chính thức của Bộ Quốc phòng về quản lý drone: cambay.mod.gov.vn.

Theo Thanhnien.vn