Công tác kiểm tra, giám sát góp phần xây dựng Đảng ngang tầm nhiệm vụ Kỳ 2: Bài học kinh nghiệm và giải pháp tăng cường kiểm tra giám sát để Đảng thêm vững mạnh

Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh An Giang Lê Văn Nưng phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị tổng kết công tác kiểm tra, giám sát năm 2021 Ảnh: N.L

Vận dụng những bài học kinh nghiệm, mô hình, cách làm thành công

Để xây dựng Đảng thực sự trong sạch, vững mạnh, “là đạo đức, là văn minh”, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn quan tâm đến công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật của Đảng. Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ mục đích của kiểm tra, giám sát là “để giúp họ rút kinh nghiệm, sửa chữa khuyết điểm, phát triển ưu điểm”. Khi tiến hành công tác kiểm tra, giám sát phải thực hiện đúng nguyên tắc và các phương pháp công tác Đảng, không được áp dụng các phương pháp điều tra của các cơ quan bảo vệ pháp luật trong công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật Đảng. Thực tiễn cách mạng nước ta đã chứng minh: Công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật của Đảng có vị trí, vai trò và tầm quan trọng đặc biệt trong công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng. Do vậy, Đảng ta xác định kiểm tra là một trong những chức năng lãnh đạo quan trọng của Đảng.

Để đạt kết quả trong công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật của Đảng, Ban Thường vụ Tỉnh ủy An Giang và các cấp ủy Đảng, Ủy ban Kiểm tra, tổ chức Đảng các cấp luôn thể hiện sự quyết tâm trong lãnh, chỉ đạo và tổ chức thực hiện công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật của Đảng. Đồng thời, đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác kiểm tram, giám sát hiện nay chính là sự kế thừa, vận dụng những bài học kinh nghiệm, mô hình, cách làm thành công trong giai đoạn vừa qua.

Hàng năm, Ban Thường vụ Tỉnh ủy, các cấp ủy Đảng và Ủy ban Kiểm tra các cấp đã tích cực chủ động, bám sát nhiệm vụ chính trị của địa phương, đơn vị, triển khai thực hiện khá toàn diện các mặt công tác kiểm tra, giám sát, tập trung vào việc rà soát, giải quyết khiếu nại, tố cáo; kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm, giải quyết tố cáo đúng quy trình, quy định. Việc xem xét thi hành kỷ luật và tham mưu giúp cấp ủy thi hành kỷ luật đúng quy trình, phương hướng, phương châm, nguyên tắc, thủ tục và thẩm quyền quy định; việc kiểm tra tài chính thu, chi ngân sách được thực hiện theo quy định. Đồng thời, tham mưu ban hành quy chế làm việc, quy chế phối hợp các cơ quan, đơn vị có liên quan trọng thực hiện công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật của Đảng.

Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy An Giang Lê Văn Nưng nhấn mạnh: Vai trò quan trọng Ủy ban Kiểm tra các cấp trong công tác tham mưu cấp ủy, chính quyền và thực hiện nhiệm vụ công tác kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật trong Đảng, nhằm nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng, ngăn ngừa, khắc phục những khuyết điểm, tiêu cực trong Đảng, qua đó tạo lòng tin cho Nhân dân. Để chủ động phòng ngừa từ sớm, từ xa những hành vi vi phạm, tiêu cực và kịp thời uốn nắn, khắc phục những khuyết điểm, hạn chế của tổ chức Đảng và đảng viên, Đồng chí Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy lưu ý 8 vấn đề: Đánh giá đúng nguyên nhân tiêu cực, vi phạm; ngăn ngừa vi phạm quy chế, quy định; làm tốt công tác cán bộ; quản lý, sử dụng, khai thác tài sản, ngân sách; trung thực với cơ quan, tổ chức; tự soi, tự sửa để ngăn chặn, đẩy lùi 27 biểu hiện suy thoái; mỗi cán bộ, đảng viên phải giữ gìn phẩm chất đạo đức; không để người thân làm mất uy tín…

Theo đồng chí Võ Minh Hoàng, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy An Giang: Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy đã chủ động, kịp thời triển khai quán triệt chương trình kiểm tra, giám sát toàn khóa và năm 2021, 2022 theo tinh thần của Nghị quyết đại hội XIII của Đảng và Nghị quyết đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XI đến các đảng bộ trực thuộc Tỉnh ủy; đối tượng được triển khai mở rộng đến các Bí thư, Chi, Đảng bộ cơ sở. Qua đó, tạo chuyển biến tích cực về nhận thức của cán bộ, đảng viên về vị trí, vai trò của công tác kiểm tra, giám sát. Đồng thời, tham mưu Ban Thường vụ Tỉnh ủy ban hành chương trình kiểm tra, giám sát toàn khóa và năm 2021, 2022 có trọng tâm, trọng điểm; nội dung kiểm tra, giám sát chủ yếu về thực hiện quy chế làm việc, những vấn đề nổi cộm, bức xúc dư luận quan tâm, việc thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ, đoàn kết nội bộ... Qua đó, góp phần ngăn ngừa vi phạm hoặc kịp thời xử lý khi mới manh nha.

Các cấp ủy Đảng, Ủy ban Kiểm tra các cấp đã thể hiện tinh thần quyết tâm, chủ động tăng cường công tác kiểm tra, giám sát. Qua đó, đã chỉ ra những hạn chế, khuyết điểm, xử lý và đề nghị xử lý những tổ chức Đảng, đảng viên vi phạm, với tinh thần kỷ luật của Đảng là nghiêm minh, không có vùng cấm, không có ngoại lệ. Kết quả công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật của Đảng đã góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị của địa phương, cơ quan, đơn vị, xây dựng Đảng bộ tỉnh ngày càng trong sạch, vững mạnh.

Công tác phối hợp giữa Ủy ban Kiểm tra các cấp với các tổ chức Đảng, cơ quan, đơn vị trong thực hiện công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật của Đảng cơ bản đảm bảo nguyên tắc, đúng nhiệm vụ, quyền hạn, phù hợp với điều kiện thực tế từng cơ quan, đơn vị.

Công tác thông tin tuyên truyền được chú trọng, thực hiện thông cáo báo chí sau các kỳ họp Ủy ban Kiểm tra trên các phương tiện thông tin đại chúng, có tác động tích cực nhằm cảnh báo, răn đe, giáo dục phòng ngừa vi phạm đối với tổ chức Đảng và đảng viên, được nội bộ và nhân dân đồng tình.

Cấp ủy, Ủy ban Kiểm tra các cấp quan tâm thực hiện khá tốt công tác tổ chức, cán bộ cơ quan Ủy ban Kiểm tra, kiện toàn cơ bản đủ số lượng chức danh cán bộ theo quy định. Đồng thời, cử cán bộ, công chức đi đào tạo, bồi dưỡng để đáp ứng theo điều kiện, tiêu chuẩn vị trí việc làm, cũng như tạo nguồn cán bộ định hướng phát triển lâu dài.

Bên cạnh đó, được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo toàn diện của Bộ Chính trị, Ban Bí thư và sự chỉ đạo, hướng dẫn kịp thời của Ủy ban Kiểm tra Trung ương trong thực hiện công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật của Đảng, cũng như trong thực hiện công tác xây dựng Đảng và nhiệm vụ chính trị của Đảng bộ tỉnh. Trình độ, năng lực của đội ngũ cán bộ Ủy ban Kiểm tra các cấp phải ngày càng được nâng cao, có bản lĩnh chính trị, tinh thần, trách nhiệm, tính chiến đấu cao.

Cấp ủy, tổ chức Đảng các cấp chủ động lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức quán triệt, triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội của Đảng và Nghị quyết đại hội đảng bộ các cấp; cùng với việc lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức quán triệt, triển khai và tổ chức thực hiện các quy định, hướng dẫn của Trung ương liên quan đến công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật của Đảng như Quy định 22-QĐ/TW, ngày 28/7/2021 của Ban Chấp hành Trung ương về công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật của Đảng; Quy định 37-QĐ/TW, ngày 25/10/2021 của Ban Chấp hành Trung ương về những điều dùng viên không được làm; Hướng dẫn 02-HDUBKTTW, ngày 29/11/2021 của UBKT Trung ương thực hiện Quy định về những điều đảng viên không được làm.

Ban Thường vụ Tỉnh ủy An Giang cho biết: Ngay từ đầu năm, Ban Thường vụ Tỉnh ủy, cấp ủy các cấp đã chủ động xây dựng chương trình kiểm tra, giám sát của cấp mình, trong đó nội dung tập trung kiểm tra, giám sát đối với tổ chức Đảng và đảng viên về lãnh đạo, chỉ đạo triển khai, thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh khóa XI, Nghị quyết đại hội đảng bộ cấp mình; việc lãnh đạo, chỉ đạo ban hành và tổ chức thực hiện quy chế làm việc, quy chế phối hợp, chương trình kiểm tra, giám sát toàn khóa, việc thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ của cấp ủy; việc thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) gắn với Chỉ thị 05-CT/TW, ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; các quy định về nêu gương và Chỉ thị 15-CT/TU, ngày 12/1/2017 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về tăng cường kỷ luật, kỷ cương, nâng cao hiệu quả, chất lượng hoạt động của hệ thống chính trị trên địa bàn; việc thực hiện chức trách nhiệm vụ được giao.

Các cơ quan tham mưu, giúp việc Tỉnh ủy còn phối hợp Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy tham mưu, giúp Ban Thường vụ Tỉnh ủy xây dựng và tổ chức thực hiện chương trình, kế hoạch kiểm tra, giám sát hàng năm; tham gia các cuộc kiểm tra, giám sát của Ban Thường vụ Tỉnh ủy hoặc chủ trì kiểm tra, giám sát khi được Ban Thường vụ Tỉnh ủy giao; tham gia ý kiến và giúp Tỉnh ủy, Ban Thường vụ Tỉnh ủy kết luận các nội dung kiểm tra, giám sát thuộc lĩnh vực được giao.

Các Đảng đoàn, Ban Cán sự Đảng quan tâm lãnh đạo công tác kiểm tra nhưng không trực tiếp thực hiện việc kiểm tra, giám sát của Đảng mà thực hiện thông qua công tác phối hợp với Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy hoặc gián tiếp thông qua công tác lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức bộ máy của cơ quan, đơn vị mình để kiểm tra, giám sát theo chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được giao.

Tỉnh ủy, Ban Thường vụ Tỉnh ủy An Giang và cấp ủy, Ban Thường vụ cấp ủy các cấp đã kịp thời lãnh đạo, chỉ đạo, ban hành và tổ chức thực hiện các văn bản quan trọng về công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật của Đảng; thường xuyên nghe báo cáo, chỉ đạo các mặt hoạt động của Ủy ban Kiểm tra và quan tâm kiện toàn Ủy ban Kiểm tra, bộ máy cơ quan Ủy ban Kiểm tra các cấp, bổ sung kịp thời khi có sự điều động, luân chuyển cán bộ để đủ sức hoàn thành nhiệm vụ chính trị được giao.

Ủy ban Kiểm tra các cấp đã tham mưu cấp ủy, Ban Thường vụ cấp ủy xây dựng chương trình kiểm tra, giám sát toàn khóa và năm, giúp cấp ủy thành lập các đoàn kiểm tra, giám sát theo chương trình của cấp ủy, Ban Thường vụ cấp ủy; tham dự hội nghị sơ kết, tổng kết công tác kiểm tra, giám sát. Đồng thời, tham mưu góp ý nội dung kiểm điểm sâu đối với tổ chức Đảng, tập thể lãnh đạo và cán bộ thuộc diện cấp ủy, Ban Thường vụ cấp ủy quản lý.

Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy tham mưu Ban Thường vụ Tỉnh ủy ban hành: Chương trình kiểm tra, giám sát toàn khóa nhiệm kỳ 2020 - 2025 và hàng năm; quy chế làm việc của Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy khóa XI; 13 quy chế phối hợp giữa Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy với các tổ chức Đảng, cơ quan, đơn vị có liên quan; triển khai Hướng dẫn 13-HD/UBKTTW, ngày 02/12/2020 của Ủy ban Kiểm tra Trung ương về giải quyết tố cáo, khiếu nại về bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021-2026; chủ trì, phối hợp thực hiện hoạt động của Tiểu ban Giải quyết khiếu nại, tố cáo phục vụ bầu cử. Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy đã phối hợp tốt với các tổ chức Đảng, cơ quan, đơn vị có liên quan trong thực hiện công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật của Đảng.

Ban Thường vụ Tỉnh ủy xác định công tác kiểm tra, giám sát là một bộ phận quan trọng trong toàn bộ công tác xây dựng Đảng, là một khâu quan trọng của tổ chức thực hiện, là biện pháp hiệu nghiệm để khắc phục bệnh quan liêu. Thông qua kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng, nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của nhà nước đi vào thực tiễn cuộc sống; giúp mỗi cán bộ, đảng viên phát huy tốt vai trò, trách nhiệm, tính tiên phong, gương mẫu trong thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Đồng thời, góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức Đảng, tạo sự đoàn kết, thống nhất về nhận thức và hành động trong cán bộ, đảng viên.

Theo Ban Thường vụ Tỉnh ủy An Giang: Công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng là nhân tố quan trọng nhất, góp phần giữ vững ổn định chính trị ở cơ quan, đơn vị, địa phương. Tổ chức Đảng các cấp trực tiếp quản lý, giáo dục, rèn luyện cán bộ, đảng viên; mọi hoạt động của cán bộ, đảng viên đều chịu sự kiểm tra, giám sát của tổ chức Đảng. Thực tiễn cho thấy, nếu năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức Đảng được nâng cao thì công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng được nâng tầm và phát huy hiệu quả. Mặt khác, khi hoạt động kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng được thực thi nghiêm thì năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức Đảng cũng được đề cao, giữ vững. Do đó, kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng chính là hoạt động nhằm tăng lên sức mạnh cho tổ chức Đảng.

Hạn chế và nguyên nhân

Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật của Đảng còn những hạn chế như: Một số cấp ủy và Ủy ban Kiểm tra thực hiện chưa toàn diện các nhiệm vụ theo quy định của Điều lệ Đảng; số lượng các cuộc kiểm tra, giám sát theo nhiệm vụ đa số giảm so cùng kỳ năm trước; một vài vụ việc thực hiện còn chậm so với kế hoạch đề ra; công tác nắm tình hình, kiểm tra, giám sát ở một số địa bàn, lĩnh vực đôi lúc chưa kịp thời.

Công tác phối hợp với cơ quan pháp luật có lúc chưa kịp thời đối với vụ việc liên quan đến đảng viên bị điều tra, khởi tố, tạm giam, truy tố theo quy định của Đảng và pháp luật của Nhà nước. Một số Đảng đoàn, Ban Cán sự Đảng lãnh đạo công tác kiểm tra theo chức năng, nhiệm vụ còn bị động. Một số cấp ủy chưa kịp thời bổ sung, kiện toàn Ủy ban Kiểm tra, biên chế cho cơ quan Ủy ban Kiểm tra Huyện ủy và tương đương; chưa thực hiện luân chuyển cán bộ kiểm tra để đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao chất lượng đội ngũ.

Giải pháp tăng cường kiểm tra giám sát để Đảng thêm vững mạnh

Nhằm không ngừng đổi mới, nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng, tích cực góp phần xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh. Đồng thời, tiếp tục thực hiện Kết luận 72-KL/TW, ngày 17-5-2010 của Bộ Chính trị khóa X, chiến lược công tác kiểm tra, giám sát của Đảng đến năm 2030.      Kiểm tra, giám sát là mặt công tác lãnh đạo quan trọng hàng đầu của Đảng, phải được tiến hành thường xuyên, liên tục, kiên quyết, kiên trì. Bước vào giai đoạn phát triển mới, đất nước ta tiếp tục phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức, 4 nguy cơ mà Đảng đã chỉ ra từ nhiệm kỳ Đại hội VII vẫn đang hiện hữu, có mặt còn gay gắt hơn… Vì vậy, đòi hỏi phải đặc biệt coi trọng công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng trong tổng thể công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh toàn diện.

Một số giải pháp nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật của Đảng thời gian tới:

Một là, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy đối với công tác kiểm tra, giám sát. Tiếp tục nâng cao nhận thức, trách nhiệm và hành động của các cấp ủy, tổ chức Đảng, đảng viên, nhất là người đứng đầu trong công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng; nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu, sự đoàn kết, thống nhất và giữ nghiêm kỷ luật, kỷ cương của Đảng; chủ động phòng ngừa, đấu tranh, ngăn chặn, kiên quyết xử lý suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, tham nhũng, tiêu cực trong Đảng và hệ thống chính trị.

Hai là, nâng cao nhận thức, trách nhiệm cho từng cán bộ, đảng viên về vai trò của công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật của Đảng. Đây là giải pháp quan trọng có ý nghĩa hàng đầu để nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật của Đảng. Từng cán bộ, đảng viên phải nhận thức sâu sắc tầm quan trọng của công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật của Đảng; quán triệt nghiêm túc, đầy đủ các quan điểm, tư tưởng của Đảng về công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng. Người đứng đầu cấp ủy phải thường xuyên tuyên truyền, phổ biến chỉ thị, quy định, kết luận, hướng dẫn của Đảng về công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng đến từng cán bộ, đảng viên; thường xuyên kiểm tra, giám sát cán bộ, đảng viên theo kế hoạch đã đề ra, coi trọng kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm…

Ba là, kịp thời quán triệt, triển khai thực hiện các quy định của Đảng về công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật của Đảng; nghiên cứu cụ thể hóa, sửa đổi, bổ sung các quy định, hướng dẫn, quy trình về công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật của Đảng phù hợp với tình hình thực tiễn của địa phương, cơ quan, đơn vị.

Bốn là, tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu lực, hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát. Chủ động tham mưu cấp ủy và thực hiện nhiệm vụ cấp ủy giao. Tổ chức thực hiện toàn diện các nhiệm vụ theo quy định của Điều lệ Đảng. Trong đó, chú trọng giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo; chủ động giám sát, nắm tình hình hoạt động của các tổ chức Đảng và đảng viên để kịp thời phát hiện, kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm.

Năm là, xây dựng chương trình kiểm tra, giám sát có trọng tâm, tập trung vào những lĩnh vực dễ phát sinh tham nhũng, tiêu cực, những vấn đề nổi cộm được nội bộ và nhân dân quan tâm.

Sáu là, tăng cường chỉ đạo, hướng dẫn, đôn đốc cấp ủy, Ủy ban Kiểm tra cấp dưới bám sát, thực hiện tốt chương trình, kế hoạch đã đề ra; giải quyết kịp thời những khó khăn, vướng mắc trong thực hiện nhiệm vụ.

Bảy là, thực hiện tốt công tác phối hợp các tổ chức Đảng, cơ quan, đơn vị liên quan trong thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát và kỷ luật của Đảng; thường xuyên trao đổi thông tin, giao ban định kỳ; kết hợp chặt chẽ giữa công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng với công tác điều tra, truy tố, xét xử của các cơ quan bảo vệ pháp luật.

Tám là, xây dựng đội ngũ cán bộ kiểm tra công minh, liêm chính; tổ chức bộ máy cơ quan Ủy ban Kiểm tra các cấp đồng bộ, tinh gọn. Tập trung rà soát, kiện toàn tổ chức, sắp xếp bộ máy Ủy ban Kiểm tra các cấp tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; cử cán bộ tham gia các lớp đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ theo kế hoạch hoặc theo yêu cầu, xây dựng đội ngũ cán bộ kiểm tra các cấp có đủ năng lực, phẩm chất đạo đức và bản lĩnh chính trị vững vàng, hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao.

TRỌNG NHÂN