Đề xuất tăng 6% lương tối thiểu từ ngày 1/7/2024

Lao động ở Công ty TNHH Sản xuất Thương mại thiết bị Nam Anh, Thành phố Hồ Chí Minh (Ảnh minh họa: QUANG QUÝ)

Mức lương tối thiểu cũ không còn bảo đảm mức sống tối thiểu vào nửa cuối 2024

Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội đang lấy ý kiến các bộ, ngành và nhân dân về dự thảo Nghị định quy định mức lương tối thiểu đối với người lao động làm việc theo hợp đồng lao động.

Cơ quan này cho biết, ngày 12/6/2022, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 38/2022/NĐ-CP quy định mức lương tối thiểu đối với người lao động làm việc theo hợp đồng lao động áp dụng từ ngày 1/7/2022.

Trong đó, mức lương tối thiểu tháng điều chỉnh tăng bình quân 6% so với năm 2020, với các mức cụ thể. Đó là: vùng I là 4.680.000 đồng, vùng II là 4.160.000 đồng, vùng III là 3.640.000 đồng, vùng IV là 3.250.000 đồng. Mức lương tối thiểu giờ lần đầu tiên được ban hành với các mức: vùng I là 22.500 đồng/giờ, vùng II là 20.000 đồng/giờ, vùng III là 17.500 đồng/giờ, vùng IV là 15.600 đồng/giờ.

Tuy nhiên, đến nay, có một số vấn đề đặt ra cần phải xem xét điều chỉnh mức lương tối thiểu quy định tại Nghị định số 38/2022/NĐ-CP nêu trên.

Trước hết, các yếu tố về kinh tế-xã hội, thị trường lao động, khả năng của doanh nghiệp năm 2023 có sự thay đổi theo hướng tích cực hơn so với năm 2022.

Trước hết, kinh tế vĩ mô tiếp tục ổn định, tốc độ tăng trưởng kinh tế (GDP) đạt 5,05%. Thị trường lao động tiếp tục duy trì đà phục hồi; sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp có xu hướng tốt hơn. Tiền lương, thu nhập của người lao động tiếp tục ổn định và tăng lên, quý sau cao hơn quý trước.

Cùng với đó, giá trị thực tế của mức lương tối thiểu tại Nghị định số 38/2022/NĐ-CP bị suy giảm dần theo thời gian do chỉ số giá tiêu dùng tăng (CPI). Với dự kiến CPI năm 2024 tăng 4%-4,5%, mức lương tối thiểu nêu trên sẽ không còn bảo đảm mức sống tối thiểu của người lao động và gia đình họ vào nửa cuối năm 2024 (thấp hơn khoảng 4%).

Thêm nữa, mức lương tối thiểu hiện được xác lập theo vùng và gắn với địa giới hành chính cấp huyện. Tuy nhiên, đến nay một số địa bàn áp dụng lương tối thiểu đã không còn phù hợp do có sự thay đổi về địa giới hành chính (đổi tên, thành lập mới, nhập, giải thể) sau khi thực hiện sắp xếp lại theo các nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội; hoặc có sự thay đổi về điều kiện cơ sở hạ tầng, thị trường lao động, chính sách thu hút đầu tư…, và cần phải rà soát, cập nhật.

Trước đó, ngày 12/1/2024, Hội đồng Tiền lương quốc gia đã có báo cáo số 02/BC-HĐTLQG gửi Chính phủ khuyến nghị điều chỉnh mức lương tối thiểu tăng bình quân 6%, áp dụng từ thời điểm 1/7/2024.

Cuối cùng, từ ngày 1/7/2024, chính sách tiền lương sẽ được triển khai cải cách tổng thể theo Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 21/5/2018 của Hội nghị lần thứ bảy Ban Chấp hành Trung ương khóa XII, tiền lương khu vực công sẽ tăng. Theo đó, cần có sự điều chỉnh mức lương tối thiểu của khu vực doanh nghiệp để bảo đảm tương quan chung.

Từ thực tế trên cho thấy, việc xây dựng Nghị định quy định mức lương tối thiểu để áp dụng cho năm 2024 rất cần thiết. Điều này nhằm bảo đảm mức sống tối thiểu của người lao động, tăng tiền lương của người lao động phù hợp năng suất lao động, tăng trưởng kinh tế, năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp theo quy định tại Điều 91 của Bộ luật Lao động 2019.

Ngoài ra, cần cập nhật, điều chỉnh phân vùng địa bàn áp dụng lương tối thiểu cho phù hợp tình hình thực tế.

Đề xuất mức lương tối thiểu tăng từ 200.000 đồng - 280.000 đồng

Thực hiện quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội đã có văn bản gửi Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đánh giá tình hình thực hiện và rà soát địa bàn áp dụng mức lương tối thiểu vùng.

Trên cơ sở ý kiến của Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái tại văn bản số 7978/VPCP-KTTH ngày 13/10/2023 và khuyến nghị của Hội đồng Tiền lương quốc gia, Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội đã xây dựng dự thảo Tờ trình Chính phủ, Nghị định quy định mức lương tối thiểu áp dụng đối với người lao động làm việc theo hợp đồng lao động; gửi lấy ý kiến Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, Liên minh Hợp tác xã Việt Nam, Hiệp hội doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam, các bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp.

Dự thảo Nghị định được đăng trên Cổng thông tin điện tử của Chính phủ (http://www.chinhphu.vn), Cổng thông tin điện tử của Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội (http://www.molisa.gov.vn) trong thời gian 60 ngày để lấy ý kiến rộng rãi các nội dung dự thảo Nghị định.

Dự thảo Nghị định gồm 5 điều với nội dung chính là điều chỉnh mức lương tối thiểu tăng 6% so với mức hiện hành để áp dụng từ ngày 1/7/2024. Đây là thời điểm trùng với phương án Hội đồng Tiền lương quốc gia thống nhất khuyến nghị Chính phủ.

Trước hết, về mức lương tối thiểu, dự thảo Nghị định quy định các mức lương tối thiểu tháng theo 4 vùng: vùng I là 4.960.000 đồng/tháng, vùng II là 4.410.000 đồng/tháng, vùng III là 3.860.000 đồng/tháng, vùng IV là 3.450.000 đồng/tháng.

Mức lương tối thiểu nêu trên tăng từ 200.000 đồng - 280.000 đồng (tương ứng tỷ lệ bình quân 6%) so với mức lương tối thiểu hiện hành.

Mức điều chỉnh lương tối thiểu nêu trên cao hơn khoảng 2% so với mức sống tối thiểu của người lao động đến hết năm 2024 để cải thiện cho người lao động; dự kiến cơ bản bảo đảm mức sống tối thiểu năm 2025 (tính trước một phần CPI của năm 2025 vào mức sống tối thiểu để người lao động được hưởng ngay từ giữa năm 2024).

Mức điều chỉnh này có sự chia sẻ, hài hòa lợi ích của người lao động và doanh nghiệp, vừa chú ý cải thiện đời sống cho người lao động, vừa chú ý đến việc bảo đảm duy trì, phục hồi và phát triển sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. 100% thành viên Hội đồng Tiền lương quốc gia thống nhất và khuyến nghị với Chính phủ điều chỉnh theo mức này.

Dự thảo Nghị định cũng xây dựng quy định các mức lương tối thiểu giờ theo 4 vùng. Cụ thể, vùng I là 23.800 đồng/giờ, vùng II là 21.200 đồng/giờ, vùng III là 18.600 đồng/giờ, vùng IV là 16.600 đồng/giờ.

Mức lương tối thiểu giờ tiếp tục được xác định dựa trên phương pháp quy đổi tương đương từ mức lương tối thiểu tháng và thời gian làm việc tiêu chuẩn theo quy định của Bộ luật Lao động. Đây là phương pháp được các chuyên gia của Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) đã khuyến nghị Việt Nam lựa chọn và đã sử dụng khi tính mức lương tối thiểu giờ năm 2022. 100% thành viên Hội đồng Tiền lương quốc gia thống nhất và khuyến nghị với Chính phủ điều chỉnh theo mức này.

Về địa bàn áp dụng, nguyên tắc áp dụng phân vùng cơ bản kế thừa theo danh mục quy định hiện hành. Ngoài ra, có sự rà soát, cập nhật lại tên một số địa bàn sau khi có sự thay đổi do phải thực hiện sắp xếp lại địa giới hành chính theo các nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và những địa bàn có sự thay đổi về hạ tầng, mức độ phát triển thị trường lao động, vùng thu hút đầu tư… theo đề nghị của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh.

Cụ thể, điều chỉnh từ vùng II lên vùng I đối với 4 địa bàn. Đó là: thị xã Quảng Yên, thị xã Đông Triều, thành phố Uông Bí, thành phố Móng Cái (thuộc tỉnh Quảng Ninh).

Điều chỉnh từ vùng III lên vùng II đối với 7 địa bàn. Đó là: thành phố Thái Bình (thuộc tỉnh Thái Bình); thành phố Thanh Hóa, thành phố Sầm Sơn, thị xã Nghi Sơn, thị xã Bỉm Sơn (thuộc tỉnh Thanh Hóa); thị xã Ninh Hòa thuộc tỉnh Khánh Hòa; thành phố Sóc Trăng (thuộc tỉnh Sóc Trăng).

Điều chỉnh từ vùng IV lên vùng III đối với 13 địa bàn. Đó là: huyện Thái Thụy, huyện Tiền Hải (thuộc tỉnh Thái Bình); các huyện Triệu Sơn, Thọ Xuân, Yên Định, Vĩnh Lộc, Thiệu Hóa, Hà Trung, Hậu Lộc, Nga Sơn, Hoằng Hóa, Nông Cống (thuộc tỉnh Thanh Hóa); huyện Ninh Phước (thuộc tỉnh Ninh Thuận).

Việc điều chỉnh vùng của các địa phương nêu trên nhằm tạo sự cân đối hợp lý về giá nhân công giữa các địa bàn lân cận. Lý do là các địa bàn trên có sự phát triển hơn về thị trường lao động, hình thành các khu, cụm công nghiệp, điều kiện cơ sở hạ tầng được cải thiện đáng kể, giáp với các địa bàn khác có mức lương tối thiểu cao hơn.

Theo HÀ DUNG (Báo Nhân Dân)