Điểm mới Luật Căn cước năm 2023

Luật Căn cước công dân (CCCD) năm 2014 quy định thẻ có tên là thẻ CCCD. Tuy nhiên, khi Luật căn cước năm 2023 có hiệu lực thi hành, thì thẻ CCCD được đổi thành thẻ căn cước. Tại khoản 11, Điều 3 Luật căn cước năm 2023 quy định, thẻ căn cước là giấy tờ tùy thân chứa đựng căn cước và thông tin khác đã được tích hợp vào thẻ căn cước của công dân Việt Nam, do cơ quan quản lý căn cước cấp theo quy định này.

Theo quy định chuyển tiếp tại khoản 2 và khoản 3, Điều 46 Luật căn cước năm 2023, chứng minh nhân dân (CMND) còn hạn sử dụng đến sau ngày 31/12/2024, có giá trị sử dụng đến hết ngày 31/12/2024. Các loại giấy tờ có giá trị pháp lý đã phát hành có sử dụng thông tin từ CMND, CCCD được giữ nguyên giá trị sử dụng; cơ quan nhà nước không được yêu cầu công dân thay đổi, điều chỉnh thông tin về CMND, CCCD trong giấy tờ đã cấp. Như vậy, CMND chỉ được sử dụng đến hết ngày 31/12/2024 dù còn hay hết hạn sử dụng.

Theo khoản 2, Điều 18 Luật căn cước năm 2023, thẻ căn cước lược bỏ thông tin quê quán, vân tay, đặc điểm nhận dạng, thay vào đó là thông tin nơi đăng ký khai sinh, đồng thời điều chỉnh thông tin in trên thẻ từ nơi thường trú thành nơi cư trú.

Việc thu nhận thông tin sinh trắc học của công dân theo quy định Luật CCCD năm 2014 chỉ gồm ảnh khuôn mặt, vân tay. Tuy nhiên, tại Điều 23 Luật căn cước năm 2023 quy định, khi làm thủ tục cấp thẻ căn cước cho người từ đủ 6 tuổi trở lên, quá trình thực hiện người tiếp nhận phải thu nhận thông tin nhận dạng và thông tin sinh trắc học, gồm: ảnh khuôn mặt, vân tay, mống mắt của người cần cấp thẻ căn cước. Bên cạnh đó, theo quy định tại điểm a, khoản 2, Điều 23 Luật căn cước năm 2023 thì cơ quan quản lý căn cước không thu nhận thông tin nhận dạng và thông tin sinh trắc học đối với người dưới 6 tuổi...

Tại Điều 25 Luật CCCD năm 2014 quy định, kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ thì thời hạn cấp, đổi, cấp lại không quá 7 - 15 ngày làm việc hoặc 20 ngày làm việc tùy thuộc vào địa bàn thu nhận. Tuy nhiên, tại Điều 26 Luật căn cước năm 2023 quy định, trong thời hạn 7 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ theo quy định của luật này, cơ quan quản lý căn cước phải cấp, cấp đổi, cấp lại thẻ căn cước.

Theo quy định của Luật CCCD năm 2014, chỉ có công dân Việt Nam từ đủ 14 tuổi trở lên mới được cấp thẻ CCCD. Tuy nhiên, tại Điều 19 Luật căn cước năm 2023 thì người được cấp thẻ căn cước được quy định cụ thể. Đó là công dân Việt Nam. Công dân từ đủ 14 tuổi trở lên phải thực hiện thủ tục cấp thẻ căn cước; công dân dưới 14 tuổi có nhu cầu được cấp thẻ căn cước sẽ được đáp ứng yêu cầu.

Việc cấp Giấy chứng nhận căn cước đối với người gốc Việt Nam chưa xác định được quốc tịch là điểm mới hoàn toàn so với quy định của Luật CCCD năm 2014. Theo khoản 12, Điều 3 Luật căn cước năm 2023 thì Giấy chứng nhận căn cước là giấy tờ tùy thân chứa đựng căn cước của người gốc Việt Nam chưa xác định được quốc tịch, do cơ quan quản lý căn cước cấp theo quy định.

Tại khoản 1, Điều 30 Luật căn cước năm 2023, Giấy chứng nhận căn cước được cấp cho người gốc Việt Nam chưa xác định được quốc tịch mà đang sinh sống liên tục từ 6 tháng trở lên tại đơn vị hành chính cấp xã, hoặc đơn vị hành chính cấp huyện (nếu không có đơn vị hành chính cấp xã).

Tại khoản 1, Điều 31 Luật căn cước  năm 2023 nêu rõ: Mỗi công dân Việt Nam được cấp 1 căn cước điện tử. Đây là căn cước của công dân được thể hiện thông qua tài khoản định danh điện tử do hệ thống định danh và xác thực điện tử tạo lập. Có giá trị chứng minh về căn cước và thông tin khác đã được tích hợp vào căn cước điện tử của người được cấp căn cước  điện tử để thực hiện thủ tục hành chính, dịch vụ công, các giao dịch và hoạt động khác theo nhu cầu của công dân. Trong thời điểm chuyển đổi số, việc cấp căn cước điện tử tạo điều kiện thuận lợi trong các giao dịch trên môi trường mạng để thực hiện các dịch vụ công trực tuyến.

N.R