Điều chỉnh bảng giá đất

Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà chủ trì hội nghị.

Phát biểu tại phiên thảo luận tổ tại kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV, ngày 26/10, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) Đỗ Đức Duy thông tin, giải trình tới các đại biểu Quốc hội về các ý kiến còn khó khăn, vướng mắc trong triển khai thi hành Luật Đất đai. Bộ trưởng cho rằng, để thấy trong cùng một điều kiện như nhau, có những địa phương ban hành rất kịp thời, đầy đủ văn bản như 2 tỉnh Hải Dương và An Giang. Nhiều địa phương, kể cả khu vực miền núi Tây Nguyên, có nguồn nhân lực khó khăn đã ban hành từ 17 - 19 nội dung. Nhưng có những địa phương, kể cả thành phố trực thuộc Trung ương ban hành mới được 5 nội dung. Như vậy, vấn đề thực hiện ở các địa phương rất khác nhau. Đến ngày 19/10, trong 63 tỉnh, thành phố mới chỉ có 2 địa phương ban hành đầy đủ 20/20 nội dung do luật quy định; có 10 tỉnh, thành phố đã ban hành cơ bản đầy đủ (từ 17 - 19 nội dung); 6 tỉnh, thành phố ban hành rất ít (từ 3 - 5 nội dung).

Đánh giá chung sau 2 tháng thực thi quy định mới của Luật Đất đai và các văn bản hướng dẫn thi hành, Bộ TN&MT cho rằng, các chính sách mới bước đầu mang lại hiệu quả, như phân cấp, phân quyền về chuyển đổi mục đích sử dụng đất, thu hồi đất, xác định giá đất, cấp giấy chứng nhận QSDĐ, lấn biển, tạo sự đồng thuận của đa số người dân và cộng đồng doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, việc tổ chức thi hành Luật Đất đai nổi lên 3 vấn đề nổi cộm. Thứ nhất, tiến độ ban hành văn bản quy định chi tiết thi hành luật theo thẩm quyền của các tỉnh, thành phố chậm là do luật đẩy mạnh phân cấp, phân quyền cho địa phương và số lượng nội dung giao quy định nhiều. Về địa phương còn hạn chế nguồn nhân lực, thời gian, kinh nghiệm. Từ đó, chưa tạo hành lang pháp lý đầy đủ, đồng bộ, chưa phát huy tối đa hiệu lực, hiệu quả quy định đổi mới của pháp luật về đất đai; chưa giải quyết kịp thời yêu cầu của người dân, doanh nghiệp trong tiếp cận đất đai.

Vấn đề thứ hai liên quan đến điều chỉnh bảng giá đất (tiếp tục áp dụng đến 31/12/2025), vướng mắc bảng giá đất theo quy định tại Khoản 1, Điều 257, Luật Đất đai năm 2024. Đây là quy định chuyển tiếp, giúp các địa phương thực hiện lộ trình từng bước xây dựng bảng giá đất theo Luật Đất đai năm 2024 (áp dụng từ ngày 1/1/2026), tránh cú sốc tăng giá đột biến ảnh hưởng đến quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất. Quy định xuyên suốt từ Luật Đất đai năm 2013 đến nay, việc điều chỉnh bảng giá đất là nhiệm vụ thường xuyên. Do vậy, vấn đề này không phải vướng mắc từ chính sách, quy định của pháp luật, mà xuất phát từ khâu tổ chức thực hiện chưa tốt của một số địa phương.

Thứ ba, về công tác đấu giá QSDĐ xảy ra một số bất cập. Cụ thể, các địa phương thiếu sự chủ động trong tạo quỹ đất để đấu giá dẫn đến nhu cầu đất ở, nhà ở của người dân không được đáp ứng trong thời gian dài. Việc lập, công khai quy hoạch khu vực phát triển nhà ở chưa thực hiện bài bản, công khai, minh bạch, tạo điều kiện để các đối tượng đầu cơ đất đai nảy nở. Một số đối tượng tham gia đấu giá đất không thực sự có nhu cầu về đất ở, nhà ở mà chủ yếu đầu cơ, thao túng giá thông qua đẩy giá cao, thổi giá và bán lại để thu lợi, hoặc tạo mặt bằng giá ảo. Thậm chí, sau khi đấu giá một số đối tượng chưa nộp tiền sử dụng đất theo quy định, xảy ra dấu hiệu bỏ cọc.

Tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc về tình hình triển khai Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản tháng 10 vừa qua, Bộ TN&MT kiến nghị, các địa phương tổ chức thi hành Luật Đất đai hiệu quả; chuẩn bị tốt điều kiện về nguồn lực, cơ sở hạ tầng thông tin, cơ sở dữ liệu đất đai để xây dựng bảng giá đất theo quy định của Luật Đất đai năm 2024. Khi tổ chức đấu giá đất phải công khai quy hoạch, điều chỉnh bảng giá đất, công khai đối tượng bỏ cọc nhằm hạn chế các đối tượng lợi dụng đấu giá đất để trục lợi, thổi giá, gây nhiễu loạn thị trường bất động sản. Các địa phương làm rõ trách nhiệm việc chậm ban hành văn bản theo thẩm quyền.

Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà cho rằng, việc xây dựng, ban hành các văn bản quy định chi tiết thi hành Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản có hiệu lực trước 5 tháng là yêu cầu từ thực tiễn, hết sức cấp bách. Từ đó, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, triển khai cơ chế, chính sách mới tạo thuận lợi hơn cho quá trình phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng - an ninh. Đây cũng là nguyện vọng của cấp ủy, chính quyền, đại biểu Quốc hội, cử tri, Nhân dân các địa phương. Các địa phương có thể xem xét hình thức rút gọn khi ban hành những văn bản kế thừa chính sách cũ, đã được quy định trong luật; thực hiện đầy đủ quy trình, thủ tục đối với văn bản phức tạp, có ảnh hưởng và tác động lớn. Bộ TN&MT, Bộ Xây dựng tổng hợp các nhóm khó khăn, vướng mắc của địa phương khi xây dựng văn bản quy định để trao đổi, làm rõ, tháo gỡ.

Liên quan vấn đề này, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã ký Công điện 109/CĐ-TTg, ngày 22/10/2024 yêu cầu Bộ TN&MT, các địa phương tăng cường tập trung chỉ đạo, triển khai thi hành Luật Đất đai năm 2024. Hiện nay, 63/63 tỉnh, thành phố đã ban hành các văn bản quy định chi tiết thi hành Luật Đất đai theo thẩm quyền của địa phương. Trong đó, 2 tỉnh An Giang và Hải Dương ban hành đầy đủ các nội dung được giao quy định chi tiết trong luật; nhiều tỉnh, thành phố đã cơ bản hoàn thành việc ban hành văn bản quy định chi tiết thi hành luật. Tuy nhiên, còn một số tỉnh, thành phố ban hành văn bản còn rất chậm. Thủ tướng Chính phủ phê bình nghiêm khắc chủ tịch HĐND, chủ tịch UBND 6 tỉnh, thành phố chậm trễ trong ban hành các văn bản quy định chi tiết thi hành Luật Đất đai; yêu cầu kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm của tổ chức, cá nhân.

Chủ tịch HĐND, chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thực hiện đầy đủ, kịp thời nội dung đã chỉ đạo tại Công điện 105/CĐ-TTg, ngày 10/10/2024 của Thủ tướng Chính phủ về việc tập trung chỉ đạo, triển khai thi hành Luật Đất đai. Trong đó, phải tập trung chỉ đạo ban hành đầy đủ nội dung được giao quy định chi tiết trong Luật Đất đai và các nghị định quy định chi tiết thi hành luật. Việc ban hành phải hoàn thành trước ngày 31/10/2024, báo cáo kết quả về Bộ TN&MT để tổng hợp, báo cáo Thủ tướng Chính phủ; chịu trách nhiệm trước Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, nếu để chậm trễ ban hành các văn bản nêu trên.

N.R (Tổng hợp)