Israel và Biển Đỏ: Mặt trận chiến lược mới

16/12/2025 - 08:33

Biển Đỏ nổi lên như đấu trường địa chiến lược then chốt, nơi Israel tìm cách củng cố an ninh, mở rộng ảnh hưởng hàng hải và bảo vệ lợi ích sống còn trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

Chú thích ảnh

Một con tàu bị lực lượng Houthi tấn công trên Biển Đỏ. Ảnh: IRNA/TTXVN

Theo các nhà phân tích tại Viện Nghiên cứu An ninh Quốc gia (INSS.org.il) có trụ sở tại Israel mới đây, Biển Đỏ đang nổi lên như một trong những đấu trường địa chiến lược quan trọng và phức tạp nhất trên trường quốc tế. Với vị thế là huyết mạch sống còn trong chuỗi cung ứng toàn cầu, khu vực này mở ra cơ hội chiến lược đáng kể cho Tel Aviv để củng cố vị thế và mở rộng ảnh hưởng, đặc biệt sau cuộc tấn công của Hamas vào ngày 7/10/2023.

Vị trí chiến lược của Biển Đỏ

Biển Đỏ là một vùng biển liên lục địa ngăn cách hai lục địa Á và Phi, nối với Ấn Độ Dương và Địa Trung Hải. Khu vực này trải dài từ Trung Đông ở phía Bắc, bán đảo Arab ở phía Đông, Sừng châu Phi ở phía Nam và Đông Phi ở phía Tây. Điểm nổi bật nhất là nó được kết nối với Địa Trung Hải thông qua kênh đào Suez - một trong những cơ sở hạ tầng giao thông quan trọng nhất thế giới.

Tầm quan trọng của Biển Đỏ trong thương mại toàn cầu là không thể phủ nhận. Tuyến đường vận chuyển này chiếm khoảng 17% lưu lượng thương mại hàng hải toàn cầu, khiến nó trở thành mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng quốc tế. Chính vị thế này đã biến Biển Đỏ thành đấu trường cạnh tranh giữa các cường quốc như Trung Quốc, Mỹ, Nga, cùng với các quốc gia trong khu vực.

Bờ biển Biển Đỏ là nơi sinh sống của nhiều quốc gia có tầm quan trọng chiến lược, bao gồm Djibouti, Eritrea, Sudan, Ai Cập, Israel, Jordan, Saudi Arabia và Yemen. Tuy nhiên, một số trong đó được coi là vùng xung đột hoặc phải đối mặt với những thách thức về quản trị nội bộ, tạo nên bức tranh phức tạp về an ninh khu vực.

Chuyển biến địa chiến lược thập kỷ qua

Trong thập kỷ qua, khu vực Biển Đỏ đã chứng kiến những chuyển biến sâu sắc về chính trị, an ninh, kinh tế và công nghệ. Khu vực này đã chuyển mình từ một hành lang thương mại hàng hải chủ yếu thành điểm nóng cho các cuộc đấu tranh giữa các cường quốc và khu vực. Đồng thời, nó cũng tạo ra cơ hội cho các hợp tác dân sự và an ninh phức tạp.

Trong những năm gần đây, sự chú ý toàn cầu dành cho lĩnh vực hàng hải đã trỗi dậy mạnh mẽ, một lần nữa trở thành tâm điểm do vai trò trung tâm của chúng trong các cuộc xung đột lớn đang diễn ra trên khắp thế giới. Sự tập trung mới này nhấn mạnh tầm quan trọng sống còn của lĩnh vực hàng hải đối với nền kinh tế toàn cầu và vai trò của nó như một đấu trường nơi khả năng hoạt động hiệu quả là điều thiết yếu đối với các cường quốc, quốc gia và tổ chức.

Biển Đỏ đang ngày càng có tầm quan trọng chiến lược trong nhiều lĩnh vực như giao thông, bảo vệ môi trường, an ninh lương thực và năng lượng, khiến nó trở thành một đấu trường chiến lược đa chiều.

Thách thức và cơ hội của Israel

Các chuyên gia tại INSS lưu ý, sau cuộc tấn công của Hamas vào ngày 7/10/2023 và chiến dịch đa mặt trận đang diễn ra, Israel đang đối mặt với nhu cầu xây dựng một khái niệm an ninh mới có tính đến những chuyển biến đang định hình toàn bộ khu vực. Là một phần của nỗ lực này, Israel cần phải giải quyết vấn đề hàng hải và tích hợp khu vực Biển Đỏ vào khái niệm an ninh quốc gia được cập nhật.

Những diễn biến địa chiến lược diễn ra tại Biển Đỏ mang đến cho Israel cơ hội đáng kể để tận dụng các lợi thế địa chiến lược của mình nhằm củng cố vị thế và gây ảnh hưởng rộng lớn hơn, sâu sắc hơn đối với các khu vực xung quanh.

Trong thế kỷ 21, hoạt động của một hạm đội không chỉ giới hạn ở việc chiến đấu mà còn bao gồm nhiều nhiệm vụ khác nhau. Các nhiệm vụ chủ yếu bao gồm kiểm soát biển, ngăn chặn sự tiếp cận hàng hải và thể hiện sức mạnh trên biển.

Kiểm soát biển được coi là mục tiêu chính của các lực lượng hải quân hiện đại, phụ thuộc vào khả năng thực hiện hiệu quả một loạt các hoạt động quân sự trong điều kiện bị đe dọa với rủi ro hợp lý. Việc thể hiện sức mạnh trên biển là một thành phần quan trọng trong việc tạo ra khả năng răn đe và khả năng phản ứng nhanh chóng trước các mối đe dọa ở vùng ven biển, đặc biệt là ở những khu vực đặc trưng bởi xung đột và các điểm nghẽn chiến lược như Biển Đỏ.

Chiến lược hội nhập khu vực

Lĩnh vực hàng hải tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động và sự hội nhập lợi ích trong nhiều lĩnh vực, cả dân sự và an ninh. Trong bối cảnh trên, các chuyên gia INSS đề xuất rằng Israel cần xây dựng quan hệ đối tác và năng lực, hoặc tăng cường năng lực hiện có, để hội nhập hoặc hợp tác với các thực thể khác trong khu vực. Mục tiêu là thiết lập càng nhiều quyền kiểm soát càng tốt, để giảm thiểu các mối đe dọa đối với mình và giải quyết chúng một cách hiệu quả.

Tóm lại, Biển Đỏ từ lâu đã trở thành một khu vực địa chiến lược ngày càng quan trọng trong hệ thống quốc tế. Những thay đổi về chính trị, an ninh, kinh tế và cơ sở hạ tầng trong những năm gần đây đã định vị Biển Đỏ như một trục vận tải hàng hải quan trọng đối với thương mại toàn cầu, với tầm quan trọng ngày càng tăng đối với an ninh quốc gia của Israel. Việc tận dụng các lợi thế địa chiến lược tại khu vực này sẽ là yếu tố then chốt trong chiến lược an ninh tổng thể của Israel trong những năm tới.

Theo TTXVN