Một số vấn đề cần lưu ý để đảm bảo quyền bầu cử của cử tri

Phát huy vai trò, trách nhiệm của các tổ chức phụ trách bầu cử tại địa phương

Quyền bầu cử là một trong những quyền cơ bản của công dân đã được Hiến pháp của Việt Nam ghi nhận, được quy định cụ thể trong Luật Bầu cử ĐBQH và đại biểu HĐND năm 2015. Để mỗi cử tri được thực hiện đầy đủ quyền bầu cử của mình, vai trò của các tổ chức phụ trách bầu cử ở địa phương (gồm: Ủy ban Bầu cử, Ban bầu cử và Tổ bầu cử) là hết sức quan trọng. Nhiệm vụ và quyền hạn của các tổ chức này được quy định rõ trong Luật Bầu cử ĐBQH và đại biểu HĐND năm 2015.

Trên cơ sở các quy định của pháp luật, các tổ chức bầu cử ở địa phương cần phát huy vai trò, trách nhiệm, thực hiện nghiêm túc và đầy đủ các quy định của pháp luật về bầu cử. Trong đó, đặc biệt là các nhiệm vụ, như: kiểm tra, đôn đốc việc thi hành pháp luật về bầu cử; quản lý và phân bổ kinh phí tổ chức bầu cử, ấn định và công bố số đơn vị bầu cử, danh sách các đơn vị bầu cử và số lượng đại biểu được bầu của mỗi đơn vị bầu cử, nhận và xem xét hồ sơ của những người được giới thiệu ứng cử, tự ứng cử, lập và công bố danh sách chính thức những người ứng cử, chỉ đạo thực hiện công tác bảo vệ an ninh - trật tự, an toàn xã hội trong cuộc bầu cử, giải quyết khiếu nại, tố cáo đối với việc thực hiện công tác bầu cử…

Các tổ bầu cử cần đảm bảo bố trí phòng bỏ phiếu, chuẩn bị thùng phiếu; phát thẻ cử tri, phiếu bầu cho cử tri; thường xuyên thông báo cho cử tri biết ngày bầu cử, nơi bỏ phiếu, thời gian bỏ phiếu; thực hiện nghiêm chỉnh quy định về bầu cử và nội quy phòng bỏ phiếu; kiểm phiếu và lập biên bản kết quả kiểm phiếu, giải quyết khiếu nại, tố cáo đối với việc thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn của Tổ bầu cử… theo đúng quy định.

Tạo điều kiện để người ứng cử gặp gỡ, tiếp xúc cử tri

Việc lập danh sách cử tri cần tuân thủ quy định từ Điều 29 đến Điều 34 của Luật Bầu cử ĐBQH và đại biểu HĐND năm 2015, đảm bảo mọi công dân đủ điều kiện thực hiện quyền bầu cử được tham gia bầu cử. Danh sách cử tri phải được niêm yết tại trụ sở UBND cấp xã và tại những địa điểm công cộng của khu vực bỏ phiếu, đồng thời thông báo rộng rãi để nhân dân kiểm tra, trường hợp có sai sót để nhân dân khiếu nại kịp thời.

Để giúp nhân dân lựa chọn được người có đủ năng lực làm ĐBQH và HĐND, cần đảm bảo nhân dân được tiếp cận với thông tin về những người ứng cử. Trong đó, danh sách chính thức những người ứng cử ĐBQH, ứng cử đại biểu HĐND phải được niêm yết ở khu vực bỏ phiếu với đầy đủ thông tin theo quy định. Bên cạnh đó, Ban Thường trực UBMTTQVN các cấp có trách nhiệm tổ chức hội nghị tiếp xúc cử tri cho người ứng cử, các cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội, đơn vị sự nghiệp, tổ chức kinh tế, đơn vị vũ trang nhân dân và chính quyền địa phương trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình tạo điều kiện cho người ứng cử ĐBQH, ứng cử đại biểu HĐND tiếp xúc với cử tri ở cơ quan, tổ chức, đơn vị, địa phương mình. Cơ quan thông tin đại chúng tích cực đưa tin về các hội nghị tiếp xúc cử tri, trả lời phỏng vấn của những người ứng cử ĐBQH, ứng cử đại biểu HĐND. Thông qua hoạt động này, cử tri sẽ hiểu rõ hơn về những người ứng cử, từ đó có sự lựa chọn đúng đắn khi thực hiện quyền bầu cử.

Xây dựng phương án xử lý các tình huống có thể phát sinh trước, trong và sau ngày bầu cử

Tại Điều 15 của Thông tư số 01/2021/TT-BNV ngày 11-1-2021 của Bộ Nội vụ hướng dẫn nghiệp vụ công tác tổ chức bầu cử ĐBQH khóa XV, đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021-2026, đã dự phòng 2 trường hợp là tình huống dịch bệnh COVID-19 bùng phát và trường hợp mưa lũ đặc biệt nghiêm trọng, địa hình bị chia cắt dẫn đến cử tri không thể đi đến khu vực bỏ phiếu. Nếu xảy ra các trường hợp này, tinh thần chung là địa phương, Tổ bầu cử chủ động xây dựng phương án tốt nhất để có kế hoạch đưa hòm phiếu phụ và phiếu bầu đến cho cử tri nhận phiếu bầu và thực hiện việc bầu cử. Do đó, cần chủ động chuẩn bị phương án để đảm bảo cử tri vẫn thực hiện được quyền bầu cử khi xảy ra các trường hợp bất lợi nêu trên.

Việc tổ chức thực hiện tốt cuộc bầu cử, đảm bảo cho cử tri được thực hiện đầy đủ quyền bầu cử của mình sẽ góp phần tích cực vào việc xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, củng cố và hoàn thiện nhà nước pháp quyền XHCN của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân; cổ vũ, động viên toàn Đảng, toàn dân và toàn quân đoàn kết, sáng tạo, quyết tâm thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng bộ các cấp nhiệm kỳ 2020-2025 và Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng.

GIA MINH