Mỹ và Saudi Arabia sắp đạt được thỏa thuận an ninh lịch sử

Theo kênh CBS News ngày 20/5, Mỹ và Saudi Arabia chỉ còn "vài ngày nữa" để hoàn tất các tài liệu nhằm tạo nên một thỏa thuận song phương lịch sử, vốn từ lâu đã là ưu tiên hàng đầu của Tổng thống Joe Biden, vì nó sẽ bắt đầu một lộ trình song song nhằm bình thường hóa quan hệ giữa Saudi Arabia và Israel.

Nguồn tin trên dẫn lời một quan chức Mỹ xác nhận rằng nhiều tiến bộ đã đạt được vào cuối tuần trước trong cuộc gặp giữa Cố vấn An ninh Quốc gia Nhà Trắng Jake Sullivan và Thái tử Mohammad bin Salman ở Dhahran, nơi có tập đoàn dầu khí khổng lồ Saudi Aramco do nhà nước Saudi Arabia điều hành.

Trong một tuyên bố được đưa ra sau cuộc gặp, Bộ Ngoại giao Saudi Arabia mô tả dự thảo thỏa thuận sắp hoàn thiện "gần như là phiên bản cuối cùng".

Phần đầu của dự thảo bao gồm một loạt thỏa thuận giữa Mỹ và Saudi Arabia, với các bảo đảm quốc phòng và hợp tác hạt nhân dân sự. Chính quyền Biden đang củng cố mối quan hệ với Saudi Arabia vào thời điểm Trung Quốc đang tìm cách mở rộng ảnh hưởng ở Trung Đông.

Phần thứ hai nhằm bình thường hóa quan hệ giữa Saudi Arabia và Israel, nhưng điều đó còn phụ thuộc vào nội dung phức tạp và đầy tham vọng thứ ba là tạo ra con đường dẫn đến một nhà nước Palestine.

Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken gần đây đã mô tả điều đó đòi hỏi cả “sự lắng dịu tình hình ở Gaza” và “con đường đáng tin cậy dẫn đến một nhà nước Palestine”. Ông Sullivan cùng các quan chức khác trong chính quyền Biden cũng đã tới Israel ngày 19/5 và dự kiến ​​sẽ gặp Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu để thảo luận về thỏa thuận được đề xuất.

Một nguồn tin từ Saudi Arabia nêu rõ rằng không thể thúc đẩy thoả thuận nếu không có giải pháp hai nhà nước bao gồm quyền tự trị của người Palestine ở cả Bờ Tây và Gaza. Gạt vấn đề Palestine sang một bên gần như là điều không thể hiện nay do sự phản đối rộng rãi trong thế giới Arab sau những thương vong dân sự cũng như tình hình nhân đạo thảm khốc với người Palestine ở Gaza kể từ khi Israel tiến hành chiến dịch tấn công Hamas vào tháng 10 năm ngoái.