Quan hệ Nga và Gruzia gia tăng căng thẳng

Đụng độ giữa cảnh sát và người biểu tình tại Tbilisi, Gruzia ngày 21-6. Ảnh: Getty Images

Duma Quốc gia Nga ngày 9-7 ủng hộ lời kêu gọi trừng phạt Gruzia. Tuy nhiên, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã từ chối đề nghị này và khẳng định rằng việc cải thiện quan hệ với Gruzia quan trọng hơn trả đũa những thách thức từ Gruzia. Tổng thống Putin đồng thời cho biết ông phản đối trừng phạt Gruzia bởi “tôn trọng người dân quốc gia này”.

Căng thẳng giữa Nga và Gruzia sau xung đột năm 2008 dẫn đến hình thành hai khu vực tự trị Nam Ossetia và Abkhazia. Các nhà phân tích đang lo ngại căng thẳng hiện nay có thể dẫn đến tình hình khó đoán định.

Nga cáo buộc phe đối lập Gruzia khuấy động biểu tình chống Nga ở thủ đô Tbilisi vào 20-6. Những cuộc biểu tình bắt nguồn từ việc chính khách Nga phát biểu từ trên ghế chủ tịch tại Quốc hội Gruzia.

Hàng nghìn người Gruzia đã đổ ra đường phố thủ đô Tbilisi để biểu tình và thậm chí còn cố tràn vào tòa nhà quốc hội. Có 240 người bị thương trong cuộc đụng độ này. Căng thẳng từ đây tiếp tục gia tăng.

Tình hình trở nên tồi tệ hơn khi một người dẫn chương trình truyền hình của Gruzia ngày 7-7 công khai chỉ trích Tổng thống Putin bằng những lời lẽ miệt thị.

Ngày 8-7, Điện Kremlin đánh giá chính quyền Gruzia đã không thể “kiểm soát làn sóng bài Nga” tại nước này. Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov khẳng định phát ngôn của người dẫn chương trình Gruzia TV là “không chấp nhận được”. Thủ tướng Gruzia Mamuka Bakhtadze sau đó đã nhanh chóng lên tiếng để giảm căng thẳng.

Nga đã hạn chế một số giao thương với Gruzia – quốc gia vốn mong mỏi được gia nhập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) và Liên minh châu Âu (EU). Ngày 8-7, các chuyến bay giữa Nga và Gruzia đã tạm ngưng sau khi Tổng thống Putin ký sắc lệnh tạm hoãn để “đảm bảo an ninh cho công dân Nga”.

Lệnh cấm các chuyến bay đã gây ảnh hưởng tới ngành du lịch Gruzia và các khu nghỉ dưỡng Biển Đen nơi hàng nghìn người Nga thường lui tới hàng năm. Đại diện của Liên đoàn khách sạn và nhà hàng Gruzia cho biết 80% phòng đặt cho du khách người Nga đã bị hủy. Người đứng đầu cơ quan quản lý du lịch Gruzia ước tính lượng du khách người Nga giảm có thể khiến nền kinh tế quốc gia này thiệt hại 710 triệu USD.

Ảnh hưởng tới kinh tế có thể khiến căng thẳng thêm tồi tệ. Nhà kinh tế học William Jackson tại công ty nghiên cứu Capital Economics (Anh) đánh giá: “Cho đến gần đây kinh tế Gruzia đang phát triển tốt với tăng trưởng 5%/năm. Nhưng Nga là thị trường xuất khẩu chính và nguồn khách du lịch dồi dào, do vậy căng thẳng sẽ tạo gánh nặng lên phát triển kinh tế”.

Các nhà phân tích đặc biệt chú ý đến việc Tổng thống Putin không áp đặt lệnh trừng phạt Gruzia. Bà Agathe Demerais tại công ty Economist Intelligence Unit (EIU) chia sẻ với hãng tin CNBC rằng chính sách ngoại giao của Nga đang đi theo 2 nguyên tắc chính: “Tái đánh giá vai trò của Nga trên trường quốc tế” và hạn chế ảnh hưởng của Mỹ tại các nước thuộc Liên Xô trước đây nằm sát biên giới Nga hiện nay như Ukraine và Gruzia. Theo bà Agathe Demerais, việc Nga áp đặt lệnh trừng phạt lên Gruzia chỉ góp phần đẩy quốc gia này tới gần hơn với EU và NATO.

Các nhà phân tích nhấn mạnh rằng việc Nga khôi phục quan hệ kinh tế và đối thoại với chính quyền Gruzia có thể góp phần giảm căng thẳng leo thang. Ông Timothy Ash tại công ty Bluebay Asset Management nhận định rằng căng thẳng hiện tại có thể lắng xuống.

Theo HÀ LINH (Báo Tin tức)