Thái Lan muốn làm dự án 28 tỷ USD thay thế tuyến eo biển Malacca

Dự án Landbridge được cho là giúp giảm đáng kể thời gian vận chuyển hàng hóa giữa Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương.

Hiện nay đa số các tàu hàng phải đi qua eo biển Malacca nằm giữa Malaysia và Indonesia. Đây là một trong những tuyến đường biển nhộn nhịp nhất thế giới, dài 805 km, nơi hẹp nhất chỉ rộng 1,2 km.

Eo biển Malacca nằm trên tuyến giao thông rất quan trọng, vận chuyển hàng hóa bằng đường thủy từ châu Âu, châu Phi, Nam Á, Trung Đông đi Đông Nam Á, Đông Á. Đây là nơi chiếm 1/4 lượng giao thông hàng hải thế giới hằng năm.

Eo biển Malacca (hình elip đỏ) và khu vực dự kiến của dự án Landbridge (hình elip vàng), bên trái là Ấn Độ Dương, bên phải là biển Đông. (Ảnh: AM/Google Map)

Mỗi năm có khoảng 50.000 lượt tàu bè qua lại, bao gồm tàu chở dầu, tàu chở container, tàu đánh cá. Hàng chục triệu thùng dầu được vận chuyển qua đây mỗi ngày, chủ yếu cung cấp cho Trung Quốc, Hàn Quốc và Nhật Bản.

Ba nền kinh tế lớn hàng đầu thế giới ở Đông Á phụ thuộc nhiều vào tuyến đường biển qua Malacca. Một nửa số tàu chở nhiên liệu của Trung Quốc, Hàn Quốc và Nhật Bản đi qua đây.

Dự án mới của Thái Lan được vạch ra với mục tiêu thay thế tuyến đường biển qua eo Malacca bằng một hệ thống giao thông phức hợp gồm cảng biển, đường bộ và đường sắt.

Hồi đầu tuần, Thủ tướng Thái Lan Srettha Thavisin nói với các nhà đầu tư ở San Francisco, Mỹ rằng dự án Landbridge có thể cắt giảm thời gian đi lại giữa Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương khoảng bốn ngày, giảm 15% chi phí vận chuyển. Ông cho biết, với lưu lượng giao thông dự kiến vượt quá sức tải của eo biển Malacca vào năm 2030, dự án mới sẽ đảm bảo dòng hàng hóa được thông suốt.

Theo chính phủ Thái Lan, dự án Landbridge sẽ tiêu tốn khoảng 1 nghìn tỷ baht (28 tỷ USD). Các cảng biển sẽ được xây dựng ở hai bên bán đảo phía nam của đất nước và được kết nối bằng mạng lưới đường cao tốc và đường sắt. Tuyến đường kết nối dài 100km này sẽ thay thế ý tưởng tồn tại hàng thập kỷ của Thái Lan về việc đào một con kênh qua eo đất Kra.

Eo biển Malacca là tuyến đường biển ngắn nhất nối khu vực châu Á - Thái Bình Dương với Ấn Độ và Trung Đông. Ông Srettha nói khoảng một phần tư hàng hóa thương mại của thế giới đi qua eo biển và nó sẽ chỉ đông đúc thêm, đẩy chi phí vận chuyển lên cao. Thủ tướng Thái Lan lưu ý rằng trung bình có hơn 60 vụ tai nạn hàng hải mỗi năm trên tuyến đường này.

"Landbridge sẽ là một tuyến đường quan trọng, một lựa chọn quan trọng để giải quyết các vấn đề của eo biển Malacca. Đây sẽ là tuyến đường rẻ hơn, nhanh hơn và an toàn hơn”, ông Srettha nói.

Ông cho biết theo đề xuất dự án, cảng ở phía tây có công suất xử lý 19,4 triệu tấn hàng, trong khi cảng phía đông được thiết kế cho 13,8 triệu TEU (đơn vị đo lường trong ngành hàng hải, một TEU tương đương dung tích một container kích thước 6,1 mét theo tiêu chuẩn quốc tế). Công suất xử lý của hai cảng Thái Lan bằng 23% tổng công suất xử lý hàng hóa của các cảng ở eo Malacca bao gồm cảng Klang ở Malaysia và cảng Belawan ở Indonesia.

Thủ tướng Srettha đã giới thiệu với các nhà đầu tư ở Trung Quốc và Ả Rập Saudi trong những tuần gần đây về dự án giúp tạo ra 280.000 việc làm và thúc đẩy tốc độ tăng trưởng kinh tế hàng năm của Thái Lan lên 5,5% khi được thực hiện đầy đủ. Nền kinh tế lớn thứ hai Đông Nam Á tăng trưởng 2,6% trong năm ngoái và được dự báo sẽ tăng trưởng 2,5 -3% trong năm 2023.

Thái Lan đặt mục tiêu hoàn thành dự án vào năm 2030 và các nhà đầu tư nước ngoài sẽ được phép sở hữu hơn 50% cổ phần trong liên doanh xây dựng cảng và cơ sở hạ tầng liên quan. Theo Văn phòng Quy hoạch và Chính sách Giao thông Thái Lan, các cảng biển nước sâu dự kiến được xây dựng ở Ranong nhìn ra biển Andaman và Chumphon ở Vịnh Thái Lan có thể trị giá 630 tỷ baht hay 21 tỷ USD.

Các quan chức Thái Lan sẽ tổ chức buổi thuyết trình cho các nhà đầu tư Mỹ tiềm năng trong hội nghị thượng đỉnh Hợp tác kinh tế châu Á-Thái Bình Dương trong tuần này. Thủ tướng Srettha cho biết các công ty Mỹ quan tâm đến dự án này bao gồm SSA Marine Inc., Port of Long Beach, Oracle Corp. và Webtec.

Thái Lan đã thảo luận trong nhiều thập kỷ về ý tưởng xây dựng một con kênh (dự án kênh Kra) đi qua điểm hẹp nhất của đất nước và giảm khoảng cách di chuyển từ Ấn Độ Dương đến Thái Bình Dương xuống 1.200km, nhưng đề xuất đó đã bị bác bỏ nhiều lần vì lo ngại về môi trường. Dự án mới, thay vì đào kênh, sẽ làm cảng ở bờ đông và bờ tây và nói hai điểm này với nhau bằng đường bộ và đường sắt.

ANH MINH(VTC Nes/ Bloomberg, Yahoo News)