Chung tay xây dựng hợp tác xã kiểu mới

Tha thiết thành lập HTX kiểu mới

Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Rau quả thực phẩm An Giang (Antesco) Huỳnh Quang Vinh vừa đề nghị UBND xã Tân Trung (Phú Tân) xem xét hỗ trợ công ty thành lập HTX kiểu mới. Trên cơ sở vùng nguyên liệu (đậu nành rau, bắp thu trái non) sẵn có, UBND xã vận động người dân có nhu cầu thật sự tham gia vào HTX để liên kết với công ty. Phía Antesco sẽ cử cán bộ tham gia để hỗ trợ vận hành HTX, đồng thời làm cầu nối vững chắc để cung ứng đầu vào và tiêu thụ sản phẩm, hướng dẫn kỹ thuật cho người dân. Qua đó, đảm bảo xây dựng được vùng chuyên canh rau, màu đủ khả năng truy xuất nguồn gốc sản phẩm để chế biến xuất khẩu, tăng thu nhập cho ND.

Về phía xã Tân Trung, lãnh đạo địa phương và ND đang tham gia liên kết đều hào hứng với đề xuất của Antesco. Ông Nguyễn Quang Minh, Phó Chủ tịch UBND xã Tân Trung cho biết, giữa vùng chuyên canh nếp Phú Tân, chỉ có xã Tân Trung là xây dựng vùng chuyên canh màu. Trước đây, ND chủ yếu trồng khoai cao, ớt, bắp… nhưng giá cả bấp bênh, phụ thuộc rất lớn vào thương lái. Khoảng 3 năm nay, ND chuyển sang liên kết, xây dựng vùng nguyên liệu cho Công ty Antesco được khoảng 50ha, chủ yếu là trồng đậu nành rau. “Khi tham gia liên kết, lợi nhuận ổn định nên bà con phấn khởi. Tại xã Tân Trung đã xây dựng được 2 tổ liên kết nên việc thành lập HTX cũng khá thuận lợi”- ông Minh chia sẻ. Sắp tới, địa phương sẽ thành lập vùng nguyên liệu rộng 80ha cho Antesco, sau khi được Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) hỗ trợ đầu tư xây dựng hạ tầng, hệ thống thủy lợi.

Ông Huỳnh Quang Vinh cho biết, khi gia nhập HTX kiểu mới, ND sẽ được Công ty Antesco cung ứng vật tư đầu vào với giá gốc (giảm từ 5-15% so với mua bên ngoài), có kiểm soát chất lượng. ND được công ty hướng dẫn kỹ thuật canh tác theo đúng tiêu chuẩn, đảm bảo độ đồng đều sản phẩm và chất lượng, ổn định sản xuất, không lo đầu vào và đầu ra sản phẩm. Khi trở thành xã viên HTX, ND có thể góp cổ phần vào HTX và được hưởng thêm lợi tức từ hoạt động kinh doanh của HTX.

Khuynh hướng phù hợp

Sở dĩ Công ty Antesco mong mỏi thành lập HTX kiểu mới bởi nhiều năm qua, việc liên kết với từng ND nhỏ lẻ đã bộc lộ nhiều khó khăn, bất cập. “Có một thực tế, thị trường rau, quả đang dịch chuyển từ Trung Quốc về Việt Nam khi nhiều nước lo sợ hàng Trung Quốc không an toàn. Điều đó mở ra cơ hội rất lớn cho ngành rau, quả Việt Nam nhưng cũng đòi hỏi tiêu chuẩn khắc khe hơn. Đối với Công ty Antesco, đơn hàng xuất khẩu rất nhiều nhưng có lúc không đủ hàng giao, phải nợ lại hoặc bồi thường cho đối tác. Đến lúc có nguồn hàng thì nhiều khi không đạt chất lượng, chủ yếu do còn tồn dư thuốc bảo vệ thực vật. Những lô hàng này khi xuất đi không đạt, bị trả lại sẽ ảnh hưởng đến hình ảnh quốc gia” - ông Nguyễn Công Luận, Trưởng phòng Kinh doanh và Tiếp thị (Công ty Antesco) chia sẻ. Bà Lê Thị Tuyết Vân, Đội trưởng Đội Giám sát cho biết thêm, những tháng đầu năm 2018, chi phí kiểm nghiệm hoạt chất trong sản phẩm nguyên liệu của công ty tăng lên rất nhiều. Nếu như tháng 1-2018 là 112 triệu đồng thì tháng 2 tăng lên 271 triệu đồng, tháng 3 trên 300 triệu đồng. Số mẫu bị phát hiện nhiễm dư lượng thuốc vượt mức cũng tăng theo. Nguyên nhân do ND chưa thực hiện tốt thời gian cách ly phun thuốc bảo vệ thực vật trước khi thu hoạch và tự ý sử dụng phân, thuốc ngoài danh mục cho phép.

Bên cạnh khó kiểm soát chất lượng thì việc hợp đồng riêng lẻ rất dễ “gãy kèo” khi có DN khác cố tình vào “phá” vùng nguyên liệu. Ông Huỳnh Quang Vinh cho biết, khi có đại diện HTX đứng ra ký hợp đồng, Công ty Antesco có thể đặt hàng sản xuất liên tục với nhiều loại nông sản khác nhau nhằm giúp ND khai thác hiệu quả sử dụng đất, giúp cải tạo đất tốt hơn khi trồng xen canh. ND có thêm lợi nhuận khi tận dụng phế phẩm (thân, vỏ cây bắp, đậu nành rau…) phát triển chăn nuôi.

Thật ra, đề xuất của Công ty Antesco không mới bởi trên địa bàn An Giang, một số DN như: Tập đoàn Lộc Trời, Vinacam đã bước đầu thu được kết quả tốt khi cùng ND thành lập HTX kiểu mới, cử cán bộ tham gia quản trị. “Đây là mô hình hay mà tỉnh đang nghiên cứu để hỗ trợ, khuyến khích nhân rộng” - Giám đốc Sở NN&PTNT Trần Anh Thư nhấn mạnh.

Bài, ảnh: NGÔ CHUẨN