Cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc - tấm gương yêu nước, thương dân

Đại diện lãnh đạo tỉnh, sở, ngành và lãnh đạo phường Tân Châu dự lễ giỗ cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc.
Ảnh: MINH HIỂN

Nhà nho yêu nước

Cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc là nhà nho yêu nước, người có ảnh hưởng sâu sắc trong việc hình thành nhân cách Chủ tịch Hồ Chí Minh. Những giá trị về đạo đức, lối sống, tinh thần vì dân, vì nước mà cụ hun đúc vẫn tiếp tục được khơi dậy, lan tỏa trong đời sống hôm nay. Cụ sinh năm 1862 tại làng Kim Liên, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An trong một gia đình nông dân nghèo. Sớm mồ côi cha mẹ, cuộc đời cụ khởi đầu từ những năm tháng cơ cực, tự học, tự rèn giữa thiếu thốn trăm bề. 20 năm miệt mài đèn sách, năm 1901, cụ đỗ Phó bảng, trở thành niềm tự hào của gia đình và làng quê xứ Nghệ.

Giá trị đặc biệt của cụ Nguyễn Sinh Sắc không nằm ở học vị khoa bảng mà ở cách cụ chọn lối sống và con đường dấn thân. Khi làng Kim Liên tổ chức rước vinh quy, cụ xin miễn những nghi lễ rườm rà. Được cấp đất công, làm nhà mừng đỗ đạt, cụ viết lên xà nhà 11 chữ: “Đừng lấy phong cách nhà quan làm phong cách nhà mình” như lời răn dạy con cháu. Đó vừa là quan niệm sống của một nhà nho thanh liêm vừa là nền tảng đạo đức được cụ truyền lại cho các con, trong đó có Nguyễn Sinh Cung, sau này là Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Ra làm quan, giữ chức Tri huyện Bình Khê (Bình Định), cụ Nguyễn Sinh Sắc luôn đứng về phía người nghèo, bênh vực dân lành, kiên quyết chống lại cường hào, ác bá. Vì khí tiết ấy, cụ bị giáng chức rồi từ quan năm 1910. Với cụ, làm quan không phải để cầu vinh thân, nếu không thể bảo vệ dân, cụ sẵn sàng rời bỏ quan trường. Những quan niệm như “quan trường là nô lệ trong đám nô lệ”, “ái quốc là ái dân” thể hiện tư tưởng tiến bộ, vượt lên khuôn khổ thời đại.

Trong gia đình, cụ Nguyễn Sinh Sắc là người cha nghiêm khắc nhưng giàu lòng nhân ái. Cụ dạy chữ cho con và dạy con làm người, biết yêu lao động, thương dân nghèo và trăn trở trước vận mệnh của đất nước. Từ nền tảng ấy, tư tưởng yêu nước, thương dân hun đúc nên nhân cách Nguyễn Tất Thành để rồi từ người con làng Sen trở thành người thanh niên ra đi tìm đường cứu nước, mở ra hành trình cách mạng vĩ đại của dân tộc.

Lan tỏa giá trị truyền thống

Những năm cuối đời, cụ Nguyễn Sinh Sắc gắn bó với vùng đất Cao Lãnh (Đồng Tháp). Khi qua đời năm 1929, mộ cụ được Nhân dân gìn giữ, hương khói, là khu di tích lịch sử cấp quốc gia, một địa chỉ đỏ trong giáo dục truyền thống yêu nước. Cụ ra đi nhưng tư tưởng và nhân cách của cụ vẫn sống mãi trong lòng Nhân dân Nam Bộ như biểu tượng của người trí thức yêu nước, thương dân đến tận cùng.

Tại Tân Châu, Di tích lịch sử cấp quốc gia chùa Giồng Thành trở thành không gian linh thiêng để tưởng niệm cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc. Lễ giỗ được tổ chức trang trọng, tiết kiệm, mang đậm ý nghĩa giáo dục. Không chỉ là nơi dâng hương tri ân, chùa Giồng Thành còn là nơi để các thế hệ hôm nay soi chiếu lại mình, học về đạo đức, nhân cách và trách nhiệm của người cán bộ, đảng viên trước Nhân dân.

Theo ông Nguyễn Minh Hùng - Bí thư Đảng ủy phường Tân Châu: “Lễ giỗ cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc không chỉ là hoạt động tri ân tiền nhân mà còn là dịp để cán bộ, đảng viên và Nhân dân soi lại mình trong việc giữ gìn đạo đức, lối sống, tinh thần trách nhiệm với đất nước và Nhân dân. Nhân cách yêu nước, thương dân, liêm chính của cụ còn nguyên giá trị trong công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị hiện nay”.

Trong lòng Nhân dân, hình ảnh Cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc vẫn luôn gần gũi. Chị Nguyễn Thị Liên, ngụ phường Tân Châu chia sẻ: “Với bà con, cụ Phó bảng không chỉ là bậc tiền nhân trong sách vở mà là tấm gương sống hiền, sống tử tế. Lễ giỗ là dịp để con cháu nhắc nhau phải biết thương yêu, trọng nghĩa, trọng tình, sống có trách nhiệm”.

Với thế hệ trẻ, lễ giỗ là lời nhắc nhở về trách nhiệm tiếp nối. Đại diện Đoàn Thanh niên phường Tân Châu Cao Mỹ Quyên bày tỏ: “Noi gương cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc, thế hệ trẻ hôm nay tự nhắc mình sống có lý tưởng, có trách nhiệm với cộng đồng và Tổ quốc, bắt đầu từ những việc giản dị, trung thực và dấn thân”.

Dòng người rời chùa Giồng Thành, hương khói dần tan nhưng giá trị mà cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc để lại vẫn hiện hữu trong đời sống. Khi xã hội đặt ra những chuẩn mực ngày càng cao về đạo đức công vụ, kỷ cương và trách nhiệm nêu gương, nhân cách yêu nước, thương dân, liêm chính của cụ trở thành thước đo để mỗi cán bộ, đảng viên tự soi chiếu, giữ được tinh thần “ái quốc là ái dân” trong từng việc làm cụ thể chính là cách thiết thực để những giá trị lịch sử tiếp tục sống và lan tỏa.

MINH HIỂN