Đua ghe ngo - Biểu tượng sức mạnh đoàn kết của đồng bào Khmer

- Trên dòng sông Cái Lớn, xã Gò Quao mênh mang, hàng nghìn người dân Khmer hòa mình trong tiếng trống, tiếng hò vang vọng. Khi những chiếc ghe ngo rực rỡ sắc màu lao vun vút giữa sóng nước, cũng là lúc tinh thần đoàn kết, ý chí và lòng tự hào dân tộc được khắc sâu trong từng nhịp khua nước tung bọt trắng xóa, rộn ràng.

Trên sông Cái Lớn, những chiếc ghe ngo uyển chuyển, mạnh mẽ, tràn đầy khí thế.

Sáng sớm, hai bên bờ sông Cái Lớn đã đông đúc người dân tập trung. Tiếng còi xuất phát vang lên, những tay bơi đồng loạt vung lên. Tiếng còi, tiếng phát động “vô! vô! vô!” dội vang khắp khúc sông, hòa cùng nhịp trống thúc dồn dập.

Con sông Cái Lớn như chuyển mình. Từng chiếc ghe ngo lao đi vun vút, mũi ghe rẽ sóng tung bọt trắng xóa. Hàng chục tay bơi da sạm nắng, cơ bắp cuồn cuộn, nhịp nhàng hạ mái chèo như một bản hòa tấu của sức mạnh và sự đồng lòng.

Trên bờ, người xem nín thở theo từng nhịp nước. Tiếng reo hò vang dậy mỗi khi có một đội vươn lên dẫn trước. Những bà mẹ, ông lão đứng sát mép sông, tay che trán dõi theo, miệng không ngừng “khấn thầm” cho đội của chùa mình. Đám trẻ con thì nhảy cẫng lên, vỗ tay không ngớt. Dọc bờ sông, cờ Tổ quốc tung bay, tiếng trống, tiếng nhạc ngũ âm xen lẫn tiếng reo: “Cố lên! Cố lên!”.

Ở giữa sông, các đội ghe ngo như nhập hồn vào từng nhịp bơi. Người ngồi mũi hô nhịp, người ở giữa thổi còi thúc giục, người lái ở đuôi căng mình giữ hướng ghe giữa dòng nước chảy xiết. Mỗi nhịp chèo rơi xuống là một đợt sóng tung lên, ánh nước loang loáng, hơi thở hòa cùng tiếng trống dồn dập. Trong phút chốc, không còn ai là cá nhân - tất cả đã hòa làm một.

Những chiếc ghe ngo dài từ 28 đến hơn 30m, được chạm khắc tinh xảo, sơn phủ rực rỡ sắc vàng, đỏ, xanh mang đậm dấu ấn văn hóa Khmer. “Mỗi chiếc ghe ngo được làm hoàn toàn thủ công. Khi hoàn thành, ghe nặng hàng tấn, cần đến 40 - 60 vận động viên để điều khiển. Sự phối hợp nhịp nhàng, ăn ý trong từng nhịp bơi là yếu tố quyết định thành bại", ông Danh Vũ, truyền nhân đời thứ tư trong gia đình nghệ nhân đóng ghe ngo nổi tiếng ở Gò Quao chia sẻ.

Đua ghe ngo không chỉ là cuộc đua trên sông nước, mà còn là cuộc đua của tinh thần, của sự đoàn kết và niềm tin.

Ở trận chung kết cự ly 800m nam, cuộc đua bước vào giai đoạn quyết định. Hai Đội Ghe ngo chùa Láng Cát và chùa Cái Đuốc Lớn chỉ cách vị trí đích trong gang tấc. Tiếng hò reo bỗng như vỡ tung. Các tay bơi nghiến răng, dồn hết sức lực còn lại, mái chèo vung lên nhanh hơn, nước tung lên trắng xóa. Trong khoảnh khắc nghẹt thở, chiếc ghe ngo chùa Láng Cát lao lên, mũi ghe chạm vạch đích đầu tiên trong tiếng trống khải hoàn vang dội.

Tiếng reo hò từ hai bên bờ sông bùng nổ như sóng dậy. Cờ hoa tung bay, người dân ùa ra sát mép nước, reo mừng, vỗ tay, ôm nhau trong niềm vui chiến thắng. Những tay bơi mệt nhoài, nhưng ánh mắt ai cũng ánh lên niềm hạnh phúc. Có người ngồi gục xuống mũi ghe, nước mắt hòa lẫn nước sông - giọt nước mắt tự hào của tinh thần đồng đội đã cùng nhau vượt qua thử thách.

Ông Danh Cảnh (Đội Ghe ngo chùa Láng Cát) thở dốc khi kể lại: “Nghe tiếng trống cuối cùng, tôi chỉ biết dồn hết sức, cùng anh em bơi hết mình. Ghe ngo thắng là nhờ cả đội đồng lòng, không ai nghĩ cho riêng mình”.

Niềm vui chiến thắng của Đội Ghe ngo chùa Láng Cát, phường Rạch Giá.

Bên bờ sông, khi đã kết thúc các đợt đua, nhưng người dân vẫn chưa muốn rời đi. Tiếng nhạc lễ tiếp tục vang lên, hòa cùng tiếng hò reo không dứt. Ông Danh Hậu, ngụ xã Định Hòa xúc động: “Năm nào tôi cũng về đây xem. Mỗi lần ghe ngo lướt qua, nước tung trắng xóa, tim tôi lại đập thình thịch. Nhìn họ bơi hăng say, tôi thấy thương và tự hào”.

Khoảnh khắc các tay bơi giơ cao mái dầm chào khán giả, lá cờ đỏ sao vàng bay phấp phới trên mũi ghe, tiếng trống rộn ràng hòa cùng tiếng cười... chính là giây phút tinh thần đoàn kết của đồng bào Khmer được nhân lên.

“Đua ghe ngo không chỉ là cuộc đua trên sông nước, mà là cuộc đua của tinh thần, của sự đoàn kết và niềm tin. Hình ảnh hàng chục vận động viên cùng nhịp bơi đã khẳng định sức sống bền bỉ của văn hóa dân tộc - đây tài sản vô giá mà chúng ta cần trân trọng và tiếp nối”, Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh An Giang Danh Phúc chia sẻ.