EU điều tra về sai phạm trong dự án tái chế tại Hy Lạp

Rác thải nhựa dưới đáy biển ở gần bờ biển Lindos trên đảo Rhode, Hy Lạp. Ảnh: AFP/TTXVN

Theo tờ Politico ngày 25/8, cuộc điều tra được tiến hành bởi Văn phòng Công tố viên Công cộng châu Âu (EPPO), sau khi các báo cáo do cơ quan kiểm toán Hy Lạp thực hiện cho thấy có nhiều bất thường trong chi phí cũng như cách thức vận hành dự án. Một báo cáo nêu rõ có những vấn đề nghiêm trọng trong hoạt động của các trung tâm tái chế, đặc biệt là tình trạng thiếu kiểm soát đối với lượng rác thải sau khi được thu gom.

Dự án nằm trong khuôn khổ chương trình trị giá 220 triệu euro, được đồng tài trợ bởi EU thông qua Chương trình Hành động khu vực. Công ty tái chế TEXAN của Hy Lạp là đơn vị trúng thầu, triển khai hệ thống “điểm tái chế” tại các khu vực Attica, Peloponnese và Crete. Người dân có thể hoàn tiền khi mang nhựa, kim loại hoặc thủy tinh không thuộc bao bì đến các ki-ốt này. Tuy nhiên, theo báo cáo được tờ Politico trích dẫn, cơ quan quản lý rác thải Attica (EDSNA) không có thông tin cụ thể về việc xử lý rác sau thu gom, ngoại trừ một báo cáo cho biết số rác này được đưa vào kho lưu trữ của TEXAN trong năm 2023, và nhiều cơ sở lưu trữ vẫn chưa được lắp đặt đầy đủ.

Các kết luận kiểm toán trước đó cũng cho thấy nhiều sai phạm. Năm 2023, Ủy ban kiểm toán tài chính đã yêu cầu EDSNA hoàn trả 2,9 triệu euro sau khi phát hiện “những bất thường nghiêm trọng” trong hợp đồng mua sắm với TEXAN. Theo báo cáo, công ty này thắng thầu dù giá đề xuất cho mỗi ki-ốt cao gấp khoảng 5 lần so với mức trung bình thị trường, và quá trình khảo sát giá được tiến hành với hai công ty có mối liên hệ chặt chẽ, thay vì ít nhất hai doanh nghiệp độc lập. Đến tháng 7/2025, một cuộc kiểm toán khác do báo Kathimerini tiết lộ đã dẫn đến khoản phạt bổ sung 3 triệu euro, tương đương một nửa số tiền EU cấp cho các trung tâm tái chế tại ba khu vực nói trên.

Bên cạnh những sai phạm trong dự án, Hy Lạp từ lâu cũng được đánh giá là hạn chế trong lĩnh vực tái chế và quản lý rác thải. Theo số liệu năm 2022 của Cơ quan Thống kê châu Âu (Eurostat), tỷ lệ tái chế rác thải sinh hoạt của nước này chỉ đạt khoảng 17%, thấp hơn nhiều so với mức trung bình 49% của EU. Trong báo cáo đánh giá thực hiện chính sách môi trường năm 2025, Ủy ban châu Âu cho rằng Hy Lạp khó có khả năng hoàn thành mục tiêu tái chế 55% rác thải sinh hoạt và 65% rác bao bì trong năm nay, đồng thời nhấn mạnh nước này đã không đạt được chỉ tiêu tái chế 50% rác thải sinh hoạt vào năm 2020.

Hiện Hy Lạp là một trong năm quốc gia thành viên EU phải nộp phạt do vi phạm chính sách môi trường, với tổng số tiền khoảng 230 triệu euro đã chuyển cho Brussels. Trong số 19 vụ kiện tụng vi phạm môi trường đang mở đối với Hy Lạp, có 6 vụ liên quan trực tiếp đến quản lý rác thải, từ việc chôn lấp trái phép cho đến thực thi không đầy đủ các quy định về tái chế bao bì. Các tổ chức phi chính phủ trong nước cũng nhiều lần cảnh báo về những bất cập mang tính hệ thống trong ngành quản lý chất thải.

Theo giới quan sát, cuộc điều tra của EPPO một lần nữa cho thấy Brussels đang gia tăng sức ép đối với Hy Lạp nhằm buộc nước này cải thiện năng lực quản lý rác thải và sử dụng minh bạch các nguồn vốn từ EU, trong bối cảnh khối này ngày càng coi trọng các mục tiêu phát triển bền vững và bảo vệ môi trường.

Theo Baotintuc.vn