Ngày Thế giới nhận thức chứng tự kỷ (2/4): Đồng hành cùng trẻ để hòa nhập cộng đồng​

Ở nước ta hằng năm đều diễn ra nhiều hoạt động thiết thực để giúp nâng cao hiểu biết của cộng đồng về tự kỷ, trong đó nhấn mạnh tầm quan trọng của việc can thiệp sớm - cách hiệu quả nhất để giúp trẻ tự kỷ phát triển kỹ năng hòa nhập. 

“Con tôi bị tự kỷ” – Không phải ai cũng dễ chấp nhận

Theo ước tính của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), trên thế giới, cứ 160 người thì có 1 người mắc hội chứng tự kỷ (Autism). Còn ở nước ta hiện có trên 200.000 người mắc chứng tự kỷ.

Khi một đứa trẻ được chẩn đoán mắc tự kỷ, điều đầu tiên mà cha mẹ thường trải qua là sốc và phủ nhận. Đây là một phản ứng tự nhiên bởi không ai mong muốn con mình phải đối mặt với những thách thức và hạn chế của rối loạn này. Tuy nhiên, việc chấp nhận sự thật và bắt tay hành động để hỗ trợ con là bước quan trọng trong quá trình can thiệp sớm hiệu quả.

Chị H.H (quận Hoàng Mai, Hà Nội) mẹ của một bé mắc tự kỷ 10 tuổi chia sẻ, phải mất 2 năm để chị chấp nhận được việc con bị tự kỷ. Hai chữ tự kỷ là quá khủng khiếp với gia đình, nhất là người mẹ như chị hoàn toàn hoang mang, mất phương hướng bởi không biết được con mình sẽ phát triển thế nào khi tự kỷ không phải là bệnh và cũng không có thuốc điều trị như thông thường.

Các chuyên gia đánh giá, một thách thức lớn nhất mà cha mẹ phải đối mặt khi có con tự kỷ là sự khác biệt và khó hiểu về cách thức giao tiếp, tương tác của con. Đứa trẻ tự kỷ thường có cách giao tiếp và hành vi đặc biệt mà đôi khi có thể gây ra sự hiểu lầm hoặc không thoải mái cho người xung quanh. Điều này có thể làm cho cha mẹ cảm thấy bất lực và không biết phải làm gì, phải bắt đầu từ đâu để giúp đỡ con. Tính chất đa dạng của tự kỷ làm cho các trẻ mắc hội chứng này với các biểu hiện không giống hệt nhau, điều này càng làm tăng khó khăn trong việc hiểu biết và chấp nhận sự thật của các bậc phụ huynh.

Anh L.P (quận Long Biên, Hà Nội) cho biết, khi con được 18 tháng anh và vợ đã nhận thấy những bất thường của con, điển hỉnh là bố mẹ gọi nhưng con ít khi đáp lại, không nhìn vào mắt bố mẹ khi nói chuyện. Anh nghĩ có thể con phát triển chậm hơn các bạn khác. Mãi đến khi con được hơn 3 tuổi nhưng vẫn chưa nói được gia đình mới cho con đi khám. Bác sĩ kết luận con bị tự kỷ, anh và vợ đều ngỡ ngàng bởi gia đình từ xưa đến nay chưa có ai mắc chứng này.

Nhiều bậc phụ huynh thường không muốn chấp nhận sự thật khi con mình được chẩn đoán là tự kỷ. Nhưng các gia đình cần hiểu rằng, nếu trẻ không được điều chỉnh và can thiệp sớm, thì tình trạng của con sẽ ngày càng nặng thêm. Việc phát triển và can thiệp sớm trong giai đoạn đầu đời, đặc biệt là khi trẻ từ 1-3 tuổi đến trước khi trẻ đi học sẽ có ý nghĩa rất lớn, giúp trẻ học được các kỹ năng và hòa nhập xã hội dễ dàng hơn.

Mở ra cánh cửa hòa nhập cộng đồng

Chị M.T (quận Thanh Xuân, Hà Nội) chia sẻ, con chị được phát hiện mắc chứng tự kỷ từ một lần nằm việc lúc 20 tháng tuổi. Sau 4 năm cho con đi học tại trung tâm hòa nhập, con đã có thể đi học lớp 1 như các bạn cùng trang lứa, chỉ khác là buổi sáng con học ở trường còn buổi chiều thì con tới trung tâm can thiệp để học kỹ năng.