Theo thống kê, Việt Nam hiện có gần 78.000 doanh nghiệp công nghệ số với khoảng 1,9 triệu nhân lực đang làm việc trong lĩnh vực công nghệ thông tin. Với nguồn cung nhân lực dồi dào, Việt Nam đang có lợi thế lớn để phát triển lĩnh vực KHCN trở thành trụ cột trong nền kinh tế quốc gia. Tuy nhiên, trong bối cảnh hiện nay, doanh nghiệp công nghệ số vẫn khó khăn trong tuyển dụng nhân lực chất lượng cao.
|
|
|
Nhân viên làm việc tại Công ty Cổ phần RTC Technology Việt Nam. |
Di chuyển gần 15km từ trung tâm TP Hà Nội về phía Tây Bắc đến Công ty Cổ phần RTC Technology Việt Nam để khảo sát các dây chuyền về tự động hóa, chúng tôi khá ngạc nhiên khi thấy quy mô sản xuất của doanh nghiệp mới hơn 10 năm tuổi được đầu tư khá bài bản, chuyên nghiệp, từ văn phòng, nhà xưởng, đội ngũ lập trình viên, thợ cơ khí cho đến đội ngũ ban lãnh đạo của công ty. Điểm chung là tất cả đều rất trẻ. “RTC Technology đang tập trung phát triển hai lĩnh vực thế mạnh là các loại máy tự động và xe tự hành phục vụ trong công nghiệp. Đây là hai mảng cần nhiều nhân lực có chất lượng”, đồng chí Nguyễn Văn Thắng, Giám đốc dự án Công ty Cổ phần RTC Technology Việt Nam cho biết.
Tuy nhu cầu tuyển dụng nhân lực là rất cao nhưng thực tế, để tuyển chọn được người vào doanh nghiệp lại không đơn giản. Mỗi năm, tại Công ty Cổ phần RTC Technology Việt Nam thường chỉ có 10% nhân lực trong tổng số hồ sơ ứng tuyển có đủ điều kiện để thử việc. Đây cũng là tình trạng gặp phải của nhiều doanh nghiệp công nghệ nhỏ và vừa tại nước ta.
Theo các chuyên gia, đa phần doanh nghiệp đều muốn tuyển được những nhân viên có thể làm việc ngay, tuy nhiên rất khó để làm được điều đó. Một trong những lý do bởi các ngành công nghệ cao hiện nay ở Việt Nam đa số còn mới (có thể kể đến những lĩnh vực được xem là chủ chốt trong tương lai như trí tuệ nhân tạo, robot...) trong khi các ngành đào tạo về những lĩnh vực này tại các cơ sở giáo dục chưa có nhiều, dẫn đến tình trạng chênh lệch giữa nhu cầu của doanh nghiệp và khả năng đào tạo của nhà trường...
Để khắc phục điều này, theo đồng chí Nguyễn Văn Thắng, công ty đã chủ động đào tạo lại nhân lực, tuy nhiên, việc này cũng gặp những khó khăn nhất định. Đối với công nhân có thể chỉ mất một vài tháng để quen việc, thậm chí chỉ mất vài tuần. Nhưng đối với những ngành công nghệ cao thì lâu hơn nhiều, ví dụ đối với một kỹ sư có thể mất đến gần một năm. Trong khi đó, không có nhiều doanh nghiệp đủ kiên nhẫn và nguồn lực để có thể duy trì hoạt động này. “Các doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) với tiềm lực về kinh tế, có kinh nghiệm lâu năm sẽ thu hút được nhiều nhân lực hơn. Các doanh nghiệp công nghệ Việt Nam hiện nay chủ yếu là doanh nghiệp nhỏ và vừa thì vốn ít hơn, kinh nghiệm cũng còn thiếu nên gặp rất nhiều khó khăn”, đồng chí Nguyễn Văn Thắng chia sẻ.
Tuyển dụng sinh viên làm việc tại doanh nghiệp
Có thể thấy, để tháo gỡ những vướng mắc đang cản trở việc phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cần tổ chức tốt việc phối hợp giữa "3 nhà", gồm: Nhà nước, nhà trường, nhà doanh nghiệp. Bên cạnh đó, cần thiết lập những chính sách khuyến khích mạnh mẽ các doanh nghiệp đầu tư vào nghiên cứu và phát triển (R&D), hợp tác với các viện nghiên cứu, trường đại học để ứng dụng kết quả khoa học vào thực tiễn sản xuất, kinh doanh, đồng thời phát triển thị trường cho các sản phẩm KHCN.
Cùng với đó là chú trọng vai trò đào tạo tại các nhà trường. Đối với lĩnh vực công nghệ cao, hoạt động đầu tư lớn nhất không phải là máy móc mà là con người. Con người là tài sản lớn nhất trong lĩnh vực này, vì vậy, các trường cần chủ động cập nhật, đổi mới chương trình đào tạo phù hợp với nhu cầu thực tế của thị trường trong bối cảnh KHCN phát triển nhanh chóng.
Trong những năm gần đây, Chính phủ đã rất chú trọng xây dựng các chính sách để phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cũng như tạo bệ đỡ cho các doanh nghiệp công nghệ số trong nước. Theo đồng chí Nguyễn Thị Nga, Phó vụ trưởng Vụ Tổ chức cán bộ, Bộ KHCN, đơn vị đang chủ trì xây dựng các nghị định hướng dẫn thi hành Luật KHCN và Đổi mới sáng tạo. Trong đó có nghị định về chế độ, chính sách cho nguồn nhân lực chất lượng cao, tập trung vào 3 nội dung chính. Thứ nhất, Nhà nước ưu tiên giao trực tiếp nhiệm vụ KHCN, đặc biệt là những nhiệm vụ phát triển công nghệ cao, công nghệ chiến lược cho các tổ chức, doanh nghiệp thu hút được nhân tài làm việc. Thứ hai, về điều kiện môi trường làm việc, Nhà nước tập trung xây dựng các phòng thí nghiệm trọng điểm có trang thiết bị đầy đủ, hiện đại để phục vụ hoạt động KHCN, đổi mới sáng tạo. Thứ ba, các cá nhân sẽ được hưởng thành quả xứng đáng từ hoạt động đổi mới sáng tạo.
Tuy nhiên, các địa phương, doanh nghiệp không nên chỉ trông chờ vào chính sách mà cần có những kế hoạch cụ thể trong việc phát triển nguồn nhân lực. Tại Hà Nội, theo Phó giám đốc Sở KHCN thành phố Nguyễn Việt Hùng, công nghệ dù tốt nhưng cần có người vận hành tốt, đồng thời cho biết sắp tới, thành phố sẽ có nghị quyết riêng về phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao. Hiện nay, nguồn nhân lực chất lượng cao của thành phố đến từ các cơ sở nghiên cứu, giáo dục, doanh nghiệp và đội ngũ công chức của bộ máy chính quyền. Vì vậy, UBND TP Hà Nội sẽ phối hợp với các cơ sở nghiên cứu, đào tạo để có thêm những chính sách hỗ trợ, đãi ngộ nhằm phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao trong thời gian tới.
Đối với doanh nghiệp, đồng chí Nguyễn Văn Thắng cho biết, ngoài các hồ sơ xin việc thông thường, công ty đã chủ động phối hợp với các cơ sở đào tạo để tuyển dụng ngay sinh viên khi còn đang học năm thứ ba, thứ tư và trả lương các sinh viên như đối với kỹ sư. Điều này sẽ giúp các sinh viên được tiếp xúc và trải nghiệm sớm với môi trường làm việc chuyên nghiệp khi còn đang ngồi trên ghế nhà trường, từ đó rút ngắn được thời gian làm quen với công việc sau khi ra trường. “Đa số các bạn nộp hồ sơ theo hình thức này đều có đam mê, sau khi được đào tạo tại công ty có thể làm việc chính thức được ngay”, đồng chí Nguyễn Văn Thắng chia sẻ.
Đọc nhiều
