Theo báo cáo do tổ chức S&P Global công bố mới đây, ngành sản xuất Việt Nam chứng kiến sự cải thiện động lực tăng trưởng đầu quý IV/2025, khi chỉ số Nhà quản trị mua hàng (PMI) tăng vọt lên 54,5 điểm ngay trong tháng 10, mức cao nhất kể từ tháng 7/2024. Mức tăng trưởng vượt bậc này được thúc đẩy bởi sản lượng và số lượng đơn đặt hàng mới tăng mạnh.
Khơi thông vốn, hỗ trợ sản xuất, kinh doanh
Bức tranh vĩ mô 10 tháng năm 2025 cho thấy xung lực phục hồi đồng thời ở cả cung lẫn cầu. Theo số liệu của Cục Thống kê, 10 tháng qua, chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) tăng khoảng 9,2% so với cùng kỳ, trong đó ngành chế biến, chế tạo vẫn là động lực chủ lực khi duy trì nhịp tăng 10,5%.
Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa đạt khoảng 762,4 tỷ USD, tăng 17,4%, trong đó xuất khẩu đạt 391 tỷ USD, tăng 16,2%, nhập khẩu đạt 371,4 tỷ USD, tăng 18,6%, góp phần duy trì ổn định thặng dư thương mại.
Cán cân thương mại vẫn xuất siêu gần 19,6 tỷ USD, tạo “bộ đệm” cho ổn định vĩ mô, tỷ giá. Cùng với đó, CPI bình quân 10 tháng tăng 3,27%, dưới mục tiêu 4% của Chính phủ, tạo dư địa để mạch vốn tín dụng tiếp tục chảy với lãi suất hợp lý cho sản xuất, kinh doanh.
Hiện lãi suất cho vay ngắn hạn lĩnh vực ưu tiên phổ biến 3,9%/năm, còn lãi vay trung và dài hạn khoảng 6,5-8,8%/năm, thấp nhất trong nhiều năm qua.
Tiến sĩ Cấn Văn Lực, chuyên gia Kinh tế trưởng BIDV nhận định: “Dự báo cuối năm 2025, lãi suất huy động cơ bản sẽ ổn định, có thể tăng nhẹ tại một số thời điểm; song mặt bằng lãi suất cho vay nhìn chung vẫn ở mức thấp, tiếp tục hỗ trợ doanh nghiệp phục hồi sản xuất”.
Hiện lãi suất cho vay ngắn hạn lĩnh vực ưu tiên phổ biến 3,9%/năm, còn lãi vay trung và dài hạn khoảng 6,5-8,8%/năm, thấp nhất trong nhiều năm qua.
Về phía cung vốn, theo số liệu cập nhật của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, đến cuối tháng 9, dư nợ tín dụng toàn hệ thống tăng khoảng 13,37% so với cuối năm 2024, cao hơn đáng kể cùng kỳ năm trước, thể hiện xu hướng tháng sau cao hơn tháng trước.
Tổng dư nợ cho vay khách hàng của 27 ngân hàng niêm yết đến cuối quý III/2025 đạt khoảng 13,6 triệu tỷ đồng, tăng 15% so với cuối năm 2024, trong đó, nhiều ngân hàng ghi nhận mức tăng hai con số, phản ánh khả năng cung ứng vốn cho nền kinh tế được cải thiện cùng nhu cầu hấp thụ vốn.
Trong khi đó, tại nhiều địa phương, tín dụng đã trở thành đòn bẩy trực tiếp thúc đẩy sản xuất. Tại tỉnh Ninh Bình, Công ty TNHH Lâm sản Hải Hưởng (Phủ Lý) là một thí dụ tiêu biểu. Doanh nghiệp này hoạt động đa ngành, trong đó ngành nghề chính là sản xuất đồ gỗ xây dựng và gần đây mở rộng đầu tư mô hình sông trong ao để nuôi cá.
“Để hoàn thành và đưa vào khai thác dịp cuối năm, chúng tôi rất cần vốn lưu động. Với dư nợ tại Ngân hàng Hợp tác xã Chi nhánh Hà Nam khoảng 9 tỷ đồng, nguồn vốn ngân hàng luôn là người bạn tin cậy đồng hành cùng chúng tôi hơn chục năm qua”, Giám đốc Lại Văn Hải chia sẻ.
Câu chuyện của doanh nghiệp Hải Hưởng là minh chứng sinh động cho thấy dòng tín dụng đang đến đúng địa chỉ, giúp duy trì sản xuất, tạo việc làm và sinh kế cho người lao động địa phương.
Linh hoạt "mở van" có kiểm soát
Không chỉ mở rộng quy mô, dòng vốn tín dụng còn chuyển dịch mạnh về chất. Theo Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, đến giữa năm 2025, dư nợ tín dụng xanh đạt gần 730 nghìn tỷ đồng, chiếm 4,3% tổng dư nợ, chủ yếu tập trung vào năng lượng tái tạo, nông nghiệp sạch, và các dự án tiết kiệm năng lượng.
Đây là một trong những hướng đi chiến lược để ngành ngân hàng đồng hành cùng Chính phủ thực hiện mục tiêu tăng trưởng xanh và phát triển bền vững. Bên cạnh đó, tín dụng số đang nổi lên như “cánh tay nối dài” của ngân hàng trong mở rộng tiếp cận vốn.
Chín tháng đầu năm, thanh toán không tiền mặt tăng hơn 43% về số lượng và 24% về giá trị, giao dịch QR tăng tới 150%, tạo nền tảng dữ liệu dòng tiền minh bạch, giúp ngân hàng đẩy nhanh quá trình chấm điểm tín dụng và rút ngắn thời gian giải ngân, nhất là với các doanh nghiệp nhỏ và vừa.
Các ngân hàng đang chuyển mạnh sang cho vay dựa trên dữ liệu thực, kết hợp định danh điện tử (eKYC), hóa đơn điện tử và tài khoản thanh toán, đây là bước đột phá để mở rộng tín dụng an toàn, minh bạch, giảm chi phí vốn và rủi ro. Tuy nhiên, tốc độ tăng nhanh của tín dụng cũng kéo theo áp lực điều hành.
Theo Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, đến cuối tháng 10, tín dụng bất động sản tăng khoảng 19% so với đầu năm, nhanh hơn mức bình quân chung, chủ yếu tập trung vào phân khúc nhà ở thương mại và cải tạo dự án.
Chuyên gia kinh tế, Tiến sĩ Đinh Thế Hiển cho biết, tăng trưởng tín dụng chín tháng đạt khoảng 13% nhưng tăng trưởng vốn thị trường bất động sản cao hơn đáng kể, gần 20%, riêng hai tháng 8 và 9 tăng rất mạnh.
“Tín dụng bất động sản tăng mạnh nhưng cần được giám sát chặt, tránh dịch chuyển sang đầu cơ hoặc các dự án chưa hoàn thiện pháp lý, gây rủi ro thanh khoản”, ông Hiển cảnh báo.
Trong khi đó, theo Công ty Chứng khoán Rồng Việt (VDSC), đến cuối quý III/2025, huy động vốn của các ngân hàng niêm yết chỉ tăng 11,4%, thấp hơn nhiều so với tốc độ tăng trưởng tín dụng (khoảng 15%). Khoảng cách giữa hai chỉ tiêu này nới rộng trở lại sau giai đoạn gần như cân bằng vào cuối quý II, phản ánh tốc độ cho vay vượt xa khả năng huy động vốn.
Đến cuối tháng 10, tín dụng bất động sản tăng khoảng 19% so với đầu năm, nhanh hơn mức bình quân chung, chủ yếu tập trung vào phân khúc nhà ở thương mại và cải tạo dự án.
Ngân hàng Nhà nước Việt Nam
Tín dụng tăng nhanh trong khi huy động vốn tăng chậm có thể gây áp lực thanh khoản, nhất là vào giai đoạn cuối năm. Với triển vọng tín dụng tiếp tục tăng tốc, nhóm phân tích của Công ty Chứng khoán Ngân hàng Thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam (VCBS) dự báo tăng trưởng tín dụng cả năm đạt 18-20%.
Còn các chuyên gia của Ngân hàng UOB Việt Nam nhận định, tín dụng toàn hệ thống trong năm nay có thể đạt 19-20% trong bối cảnh chính sách tiền tệ ổn định và nhu cầu vay vốn phục hồi, vượt xa mục tiêu của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam là 16%.
Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Phạm Thanh Hà nhấn mạnh quan điểm điều hành nhất quán là lãi suất điều hành duy trì thấp, tỷ giá linh hoạt, tín dụng tập trung cho sản xuất, kinh doanh, lĩnh vực ưu tiên, đồng thời kiểm soát rủi ro ở các khu vực “nóng” như bất động sản, chứng khoán.
Bước sang những tháng cuối năm, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam yêu cầu hệ thống bám sát diễn biến vĩ mô, tăng trưởng tín dụng an toàn, hiệu quả, nhanh chóng tháo gỡ vướng mắc để dòng vốn đến đúng địa chỉ.
Đọc nhiều
