Thuế quan của Mỹ: Mexico phản ứng sau tuyên bố bị áp thuế 30%

Phía Mexico cho rằng việc áp thuế này của Mỹ là hành động đơn phương, không dựa trên các cơ sở pháp lý vững chắc trong khuôn khổ Hiệp định Thương mại Tự do Mỹ-Mexico-Canada (USMCA).

Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum đã triệu tập cuộc họp nội các khẩn cấp và khẳng định quốc gia Bắc Mỹ sẽ sử dụng mọi công cụ pháp lý sẵn có để bảo vệ lợi ích quốc gia, bao gồm cả khả năng khởi kiện Mỹ thông qua cơ chế giải quyết tranh chấp của USMCA. Mexico cảnh báo việc áp thuế sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới chuỗi cung ứng của khu vực Bắc Mỹ, nhất là trong các ngành sản xuất phụ trợ và công nghiệp lắp ráp vốn phụ thuộc vào luồng thương mại song phương ổn định.

Mexico cho rằng thuế quan không phải là giải pháp và cách thức cạnh tranh tốt nhất - ngay cả với Mỹ - là củng cố Hiệp định USMCA.

Bên cạnh đó, Mexico cũng nhấn mạnh, trong thời gian qua, nước này đã có những nỗ lực đáng kể trong việc kiểm soát sản xuất, vận chuyển và xuất khẩu các tiền chất điều chế fentanyl, cũng như tăng cường phối hợp chống buôn bán ma túy với lực lượng chức năng của Mỹ. 

Trong một tuyên bố chung trước đó, Bộ Ngoại giao và Bộ Kinh tế Mexico cho biết phái đoàn Mỹ và Mexico đã tổ chức  cuộc họp cấp cao tại Washington hôm 11/7. Trong cuộc họp, phía Mexico được thông báo rằng mức thuế mới sẽ có hiệu lực từ ngày 1/8 và Mexico không đồng thuận với phương án này.

Trong động thái để bảo vệ các doanh nghiệp và duy trì việc làm ở hai bên biên giới, hai nước nhất trí thành lập Nhóm công tác thường trực song phương để giải quyết những vấn đề then chốt và tìm kiếm giải pháp thay thế cho mức thuế 30% vào trước thời hạn chót 1/8. Ngoài ra, nhóm cũng sẽ giải quyết các vấn đề về an ninh biên giới, di cư và quản lý nước.

Theo nội dung thư gửi Tổng thống Sheinbaum ngày 12/7, Tổng thống Mỹ Donald Trump thông báo sẽ áp thuế 30% đối với các sản phẩm thép, nhôm, nông sản và linh kiện công nghiệp của Mexico kể từ ngày 1/8, và thậm chí có thể nâng thêm mức thuế này nếu phát hiện Mexico có bất kỳ động thái nào nhằm né tránh hoặc trốn mức thuế 30%. Nhà lãnh đạo Mỹ giải thích đây là cách để giải quyết cuộc khủng hoảng fentanyl đang đẩy hàng chục nghìn người Mỹ vào tình trạng nguy hiểm.

Tuy nhiên, ông Trump cũng đề cập tới cơ hội giảm thuế nếu Mexico tích cực hợp tác với Mỹ, trong đó có việc đẩy mạnh hoạt động kiểm soát người di cư và ngăn chặn ma túy, đồng thời tuân thủ nghiêm quy tắc xuất xứ của Hiệp định USMCA trong hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa.

Nhìn từ góc độ kinh tế, mức thuế 30% nói trên sẽ gây thiệt hại đáng kể cho doanh nghiệp hai nước, đặc biệt trong bối cảnh các chuỗi cung ứng mới chỉ đang trong giai đoạn phục hồi hậu đại dịch COVID-19. Các chuyên gia nhận định, nếu không được xử lý kịp thời, tranh chấp thương mại lần này có thể khiến dòng vốn đầu tư vào Mexico chững lại và ảnh hưởng tiêu cực đến đà tăng trưởng hiện tại trong bối cảnh đang có xu hướng dịch chuyển sản xuất toàn cầu.

Giới quan sát chính trị ở Mexico cho rằng nhiều khả năng trong thời gian tới, hai nước sẽ phải nối lại đối thoại cấp cao để tìm giải pháp, tránh để căng thẳng thương mại lan rộng và ảnh hưởng đến các lĩnh vực hợp tác khác như an ninh, di cư, năng lượng và môi trường. Mexico được cho là sẽ thúc đẩy các cuộc gặp song phương với các cố vấn thương mại và an ninh quốc gia của Mỹ để làm rõ các cam kết mà nước này đã thực hiện, đồng thời đề xuất các cơ chế kiểm soát fentanyl hiệu quả hơn.

Về phía Mỹ, chính quyền của Tổng thống Trump nhiều khả năng sẽ tiếp tục sử dụng chính sách thuế như công cụ gây áp lực chính trị và đàm phán nhưng không loại trừ khả năng sẽ có điều chỉnh tùy theo kết quả thương lượng. Mexico sẽ đứng trước bài toán chiến lược: Vừa phải bảo vệ hình ảnh là một đối tác thương mại toàn cầu đáng tin cậy, vừa phải duy trì quan hệ ổn định với đối tác thương mại lớn, nhất là Mỹ - nơi tiếp nhận tới 80% kim ngạch xuất khẩu của quốc gia Mỹ Latinh này.

Theo TTXVN