Xây dựng Đảng từ người đứng đầu - Bài 1: Câu chuyện “con đường đau khổ”

Vụ khiếu nại kéo dài

Tại trung tâm thị trấn Tri Tôn (huyện Tri Tôn, tỉnh An Giang), đường số 25 trên địa bàn khóm 4 là một trong những con đường đẹp nhất hiện nay. Đường rộng rãi, thoáng đãng, hai bên đường là vỉa hè sạch đẹp với những hàng cây bằng lăng trổ bông tím nên thơ. Nhìn con đường hôm nay, ít ai biết được rằng, suốt hơn 20 năm qua, đây từng được mệnh danh là “con đường đau khổ”. Nỗi khổ ấy gắn chặt với cuộc đời người đàn ông luôn có tâm làm từ thiện tên Lê Quang Phường (sinh năm 1959, số nhà 80 đường Trần Phú, tổ 17, khóm 4, thị trấn Tri Tôn).

Đường số 25 rộng rãi với hàng bằng lăng trổ bông tím nên thơ

Năm 1998, trên cơ sở phê duyệt của UBND tỉnh An Giang, UBND huyện Tri Tôn triển khai xây dựng con đường mới (đường số 25). Đây là tuyến đường quan trọng kết nối trung tâm huyện Tri Tôn (đường Trần Phú) với “tuyến đường du lịch” dẫn ra đồi Tà Pạ, hồ Soài Chek ngày nay. Theo quy hoạch, với mặt đường rộng đến 32m, con đường mới “đè” lên phần lớn diện tích đất của gia đình ông Lê Quang Phường, gồm 1.344m² đất thổ cư, 1.300m² đất trồng cây lâu năm cùng căn nhà diện tích 143,7m², vườn cây ăn trái, chuồng heo, nhà vệ sinh… Vì lợi ích chung của cộng đồng, ông Phường thống nhất phương án nhận bồi thường khoán gọn 80 triệu đồng cho diện tích, tài sản bị ảnh hưởng; nhà nước hỗ trợ chi phí chuyển mục đích sử dụng đất đối với diện tích 1.344m² còn lại của ông Phường.

Tuy nhiên, do cách hiểu, vận dụng khác nhau nên suốt thời gian dài sau đó, câu chuyện chuyển mục đích sử dụng đất và bồi thường cho ông Phường không được giải quyết dứt điểm. Mặc dù cả 3 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của ông đều hợp pháp (gồm 1.200m² đất thổ cư, 693m² đất thổ cư và 3.245m² đất cây lâu năm) nhưng do UBND huyện Tri Tôn vẫn chưa có quyết định thu hồi và điều chỉnh lại các “giấy đỏ” này, ông Phường không thể thế chấp vay vốn hay mua bán, chuyển nhượng gì được. Kẹt vốn, ông vay nợ ngoài nhưng không trả nổi, khiến nợ chồng nợ lên đến hơn 3 tỷ đồng, trong khi vụ việc khiếu nại nhiều nơi không được giải quyết, cuộc sống gần như bế tắc.

Khi lãnh đạo gần dân

Cuối tháng 5-2018, ông Cao Quang Liêm (Tỉnh ủy viên, Phó Trưởng ban Thường trực Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy) được Ban Thường vụ Tỉnh ủy An Giang điều động về nhận nhiệm vụ Bí thư Huyện ủy Tri Tôn. Từ khi đảm nhận thêm vai trò Chủ tịch UBND huyện (ngày 24-1-2019), một trong những ưu tiên của ông là giải quyết dứt điểm các vụ khiếu nại kéo dài, trong đó có vụ việc của ông Lê Quang Phường.

Cách làm của Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch UBND huyện Tri Tôn Cao Quang Liêm là phân công ông Nguyễn Văn Sấm (thời điểm năm 2019 là Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND thị trấn Tri Tôn; hiện là Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Huyện ủy Tri Tôn) trực tiếp xuống gặp gỡ, lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của ông Lê Quang Phường. Bản thân ông Cao Quang Liêm cũng đến nhà thăm ông Phường. “Ngay lần gặp gỡ đầu tiên, thấy cách nói chuyện gần gũi, chân tình của người lãnh đạo có tâm, có tầm, tôi đồng ý phương án giải quyết liền” – ông Phường nhớ lại.

Mặc dù giá đất thị trường đang 5 triệu đồng/m² nhưng ông Phường vẫn chấp nhận đơn giá bồi thường theo nhà nước (từ 1,7 triệu đồng/m² trở xuống, tùy vị trí đất) đối với 852m² đất bị thu hồi làm đường. Ông còn hiến thêm vài chục mét vuông đất để hoàn chỉnh con đường theo quy hoạch. Chưa hết, ông đã tự nguyện hiến tặng cả ngàn cây bằng lăng, cẩm lai, chùm ngây… trên 10 năm tuổi để làm đẹp hè phố, tạo không gian xanh hai bên vỉa hè, tạo bóng mát cho những trường học, chùa chiềng trên địa bàn huyện Tri Tôn.

Bù lại, với diện tích đất mặt tiền có được khi con đường hoàn thành, ông Phường chuyển nhượng được giá khá cao, giải quyết đáng kể nợ nần. “Năm 2019, nguyên Chủ tịch nước Trương Tấn Sang cùng các nhà tài trợ về Tri Tôn khảo sát xây dựng cầu nông thôn. Đồng chí Cao Quang Liêm cùng đồng chí Lê Văn Nưng (thời điểm này là Phó Chủ tịch UBND tỉnh; hiện là Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy An Giang) đã “nhờ” nguyên Chủ tịch nước Trương Tấn Sang nói với lãnh đạo Ngân hàng Việt Nam Thịnh Vượng (VPBank) xem xét giảm phần lãi cho ông Lê Quang Phường để ông có điều kiện trả nợ (thời điểm này, VPBank là một trong những nhà tài trợ chính cho Chương trình cầu nông thôn do nguyên Chủ tịch nước Trương Tấn Sang khởi xướng). Kết quả, ông được giảm lãi hơn 1 tỷ đồng, cộng với tiền bồi thường làm đường và chuyển nhượng đất, ông cơ bản giải quyết được nợ nần” – ông Nguyễn Văn Sấm nhớ lại.

Lòng dân đồng thuận

Một vụ việc khiếu nại kéo dài hơn 20 năm tưởng như bế tắc, nay được giải quyết thỏa đáng chỉ trong thời gian ngắn, ông Lê Quang Phường như được tái sinh. “Khi người lãnh đạo có tâm, có tầm, đặt lợi ích chung của người dân, cộng đồng trong giải quyết công việc thì mọi việc đều xử lý nhanh. Khi người dân chúng tôi đồng thuận, ủng hộ làm thì chuyện gì cũng làm được. Theo tôi, vai trò người đứng đầu cực kỳ quan trọng” – ông Phường nhận xét.

Đánh giá của người đàn ông tuổi ngoài 60, trải qua nhiều thăng trầm của cuộc sống này không phải là kiểu buông lời khen “có cánh” khi vụ việc của mình được giải quyết. Đó là suy nghĩ từ tận tâm can.

Ở vùng đất Tri Tôn còn nghèo khó này, nhiều người biết ông Lê Quang Phường là người có tâm làm từ thiện. Dù cuộc sống khó khăn, nợ nần chồng chất do đất vướng vào quy hoạch hàng chục năm trời, phía sau căn nhà cũ kỹ của ông vẫn duy trì vườn cây thuốc nam giúp đời. “Là người phát nguyện tâm đóng góp vì cộng đồng, tôi cảm nhận được cái tâm của ông Ba Liêm (cách gọi quen thuộc đối với ông Cao Quang Liêm) trong cách nói chuyện. Ông cầu thị, lắng nghe, thật lòng muốn giải quyết dứt điểm vụ việc, không chỉ vì đảm bảo lợi ích chính đáng cho gia đình tôi mà còn nhằm hoàn thành mở con đường mới để phục vụ cộng đồng, đóng góp vào sự phát triển của quê hương Tri Tôn. Ông đi xuống cơ sở, tìm hiểu kỹ vụ việc, đưa ra giải pháp hợp tình, hợp lý nhất nên sự việc được nhanh chóng được xử lý dứt điểm, ai cũng vui vẻ, hài lòng” – ông Phường khẳng định.

Cũng với cách làm phát huy vai trò người đứng đầu cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương trong tạo đồng thuận với dân, có nhiều con đường trên địa bàn huyện Tri Tôn đã được dân ủng hộ hoàn thành.

Con đường nối từ hồ Soài So ra hồ Soài Chek do hơn 130 hộ dân Khmer tự nguyện hiến đất làm đường

Điển hình như con đường nối từ hồ Soài So ra hồ Soài Chek và con đường từ hồ Soài Chek ra đồi Tức Dụp (đoạn thuộc xã Núi Tô, huyện Tri Tôn). Toàn bộ diện tích đất thu hồi làm đường đều được hàng trăm hộ dân Khmer tự nguyện hiến tặng. Bà con còn hỗ trợ thêm chi phí thuê máy cuốc đào đất và giám sát làm đường. “Cách làm là phát huy vai trò trách nhiệm của Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Núi Tô cũng như vai trò chủ động của Chủ tịch UBMTTQVN xã Núi Tô. Các bí thư chi bộ, trưởng ban ấp phối hợp người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số Khmer xuống vận động, giải thích cho bà con Khmer hiểu về lợi ích làm đường nên được đồng thuận rất cao” - Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch UBND huyện Tri Tôn Cao Quang Liêm chia sẻ.

Mỗi hộ gia đình Khmer tự nguyện hiến vài chục đến vài trăm mét vuông đất trên con đường đi qua nhưng bù lại, đường làm xong thì giao thông thuận lợi, bà con có thể chạy xe máy vào đến tận vườn chăm sóc cây ăn trái, vận chuyện nông sản. Tính ra, nhà nước và nhân dân đều có lợi. Với cách làm sáng tạo này, thêm nhiều con đường nông thôn mới ở huyện Tri Tôn đã được nâng cấp, xây dựng, đều có sự đóng góp của dân…

Bài, ảnh: NGÔ CHUẨN

(còn tiếp)