Bước ra thế giới bằng bản sắc văn hóa dân tộc

06/08/2025 - 08:56

Những ngày qua, khi tham gia “Sing! Asia” - “đấu trường” âm nhạc quy tụ hơn 30 ca sĩ trẻ đến từ 9 quốc gia, vùng lãnh thổ châu Á, giọng ca Gen Z Phương Mỹ Chi đã thắp sáng niềm tự hào dân tộc. Cô gây ấn tượng không chỉ bởi thành tích vào chung kết, mà còn bởi cách lan tỏa nét đẹp văn hóa Việt Nam qua âm nhạc.

Giọng ca Gen Z Phương Mỹ Chi đã thắp sáng niềm tự hào dân tộc.

Giọng ca Gen Z Phương Mỹ Chi đã thắp sáng niềm tự hào dân tộc.

Các tác phẩm do Phương Mỹ Chi và nhóm sản xuất DTAP phối hợp thực hiện đều thể hiện sự kết hợp tinh tế giữa văn hóa dân tộc và tư duy âm nhạc hiện đại. Nếu ở “Buôn trăng”, Phương Mỹ Chi gây bất ngờ khi cất lên những vần thơ nổi tiếng trong bài “Đây thôn Vĩ Dạ” (Hàn Mặc Tử) và biểu diễn Vovinam trên sân khấu, thì với “Rock hạt gạo”, cô khiến khán giả vỡ òa bằng sự kết hợp độc đáo giữa âm nhạc điện tử và câu hò miền Tây Nam Bộ.

Nữ ca sĩ 22 tuổi ghi dấu ấn đậm nét khi đưa ca trù sánh đôi với rap, nhạc điện tử trong “Vũ trụ có anh”. Phần trình diễn xúc động trong “Bóng phù hoa” - ca khúc lấy cảm hứng từ tác phẩm văn học “Chuyện người con gái Nam Xương” tạo nên “cơn sốt” trên các nền tảng mạng xã hội…

Cùng với đầu tư cho giai điệu, lời ca, vũ đạo, Phương Mỹ Chi còn chỉn chu trang phục, đạo cụ, với thiết kế đậm chất văn hóa Việt Nam như áo tứ thân, nón quai thao, họa tiết con cò, hoa sen…

Chính mảng màu khác biệt, bình dị, sâu lắng và thấm đẫm tinh thần dân tộc đã làm nên điểm nhấn riêng cho Phương Mỹ Chi trên sân chơi quốc tế, khiến giới chuyên môn cũng phải thán phục.

Đây không chỉ là thành công của một cá nhân, mà còn là minh chứng cho sự trưởng thành, sáng tạo, sẵn sàng bước ra thế giới và tỏa sáng bằng văn hóa dân tộc. Cùng với Phương Mỹ Chi, góp phần định hình dòng chảy âm nhạc hiện đại khơi nguồn từ văn hóa truyền thống, còn có nhiều gương mặt tiêu biểu khác như Hoàng Thùy Linh với “Để Mị nói cho mà nghe”, “Duyên âm”, “Kẽo cà kẽo kẹt”, “Em đây chẳng phải Thúy Kiều”, “Gieo quẻ”, “See tình”…; hay Hòa Minzy với “Thị Mầu”, “Bắc Bling” - hai bản hit giúp tên tuổi giọng ca Kinh Bắc nổi bật và phủ sóng rộng rãi…

Những ca khúc này chiếm lĩnh các bảng xếp hạng âm nhạc cho thấy thay đổi trong gu nghe nhạc của khán giả trẻ và chứng minh sức hút của tác phẩm âm nhạc khai thác chất liệu văn hóa dân tộc. Các di sản không chỉ giúp hiểu về cội nguồn, mà đồng thời tạo nhiều cơ hội phát triển to lớn nếu phát huy được sự kết nối cộng đồng, nối liền giữa quá khứ, hiện tại và tương lai. Khi di sản được kết hợp với tư duy hiện đại và cách chuyển tải phù hợp, chúng sẽ hình thành sản phẩm vừa giàu sức cạnh tranh, vừa có khả năng dẫn dắt thị trường.

Khi văn hóa Việt có thể vượt qua rào cản về địa lý, ngôn ngữ và đến với bạn bè quốc tế, thương hiệu quốc gia sẽ được nhận diện mạnh mẽ hơn trên bản đồ thế giới, từ đó tiếp thêm tình yêu, niềm tự hào về bản sắc truyền thống trong lòng người Việt.

Theo nhiều chuyên gia, “công thức” này không chỉ đúng với âm nhạc, mà còn có thể áp dụng cho nhiều lĩnh vực khác như điện ảnh, thời trang, tiêu dùng, ẩm thực…, nhất là trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng, khi văn hóa ngày càng khẳng định vai trò “chìa khóa” nhận diện bản sắc khác biệt của mỗi quốc gia.

Tuy nhiên, đi được đường dài với sản phẩm sáng tạo lấy cảm hứng từ văn hóa truyền thống không hề đơn giản, bởi chỉ dừng ở “hiểu” là chưa đủ, mà phải trở thành người kế thừa và sáng tạo, biến giá trị quá khứ thành sức mạnh cho hiện tại.

Người thực hiện phải biết cách “kể”, chuyển tải câu chuyện văn hóa bằng tư duy đổi mới và ngôn ngữ hiện đại, cùng với tinh thần dấn thân, trách nhiệm gìn giữ, quảng bá văn hóa Việt ra thế giới, vừa thạo công nghệ vừa có góc nhìn mới mẻ, sáng tạo.

Khi văn hóa Việt có thể vượt qua rào cản về địa lý, ngôn ngữ và đến với bạn bè quốc tế, thương hiệu quốc gia sẽ được nhận diện mạnh mẽ hơn trên bản đồ thế giới, từ đó tiếp thêm tình yêu, niềm tự hào về bản sắc truyền thống trong lòng người Việt.

Nhằm thúc đẩy hội nhập quốc tế về văn hóa, Bộ Chính trị giao Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xây dựng Đề án Quốc tế hóa văn hóa Việt Nam và Việt Nam hóa văn hóa quốc tế. Đề án hướng tới mục tiêu đưa văn hóa trở thành sức mạnh nội sinh phát triển đất nước nhanh và bền vững; nâng cao vị thế Việt Nam trên trường quốc tế; hình thành các sản phẩm, thương hiệu văn hóa có chất lượng và năng lực cạnh tranh toàn cầu, tiếp cận thị trường quốc tế, xuất khẩu hàng hóa, dịch vụ văn hóa ra nước ngoài…

Hy vọng, sự vận hành của Đề án cùng các giải pháp, chính sách cởi mở sẽ hình thành hệ sinh thái thúc đẩy sáng tạo, tạo điều kiện cho sự ra đời của thế hệ nghệ sĩ với những sản phẩm văn hóa đủ sức hội nhập nhưng không hòa tan, hiện đại nhưng vẫn gắn kết cội nguồn dân tộc…

Theo TRANG ANH  (Nhân dân