Hiệu trưởng Trường THPT Tịnh Biên (TX. Tịnh Biên, tỉnh An Giang) Nguyễn Hạ Hưng Sơn cho biết, hoạt động tư vấn hướng nghiệp đã tổ chức rải đều trong năm theo tiết học hướng nghiệp. Chương trình mới còn có trải nghiệm hướng nghiệp cho học sinh. Từ tháng 3 trở đi, các trường cao đẳng, đại học tổ chức cao điểm đến các trường THPT tư vấn.
Ngoài ra, trường còn tự tổ chức cho học sinh đến các trường đại học để tham quan, tìm hiểu trực tiếp ngành nghề các em quan tâm. Hoạt động này duy trì nhiều năm, do Báo Tuổi Trẻ, Giáo dục thời đại tổ chức song song với các trường đại học, cơ sở du học… và mời trường THPT các tỉnh đến tham quan. Đối tượng chủ yếu là học sinh lớp 12, tuy nhiên các em khối 11 nếu có nhu cầu vẫn được tạo điều kiện tham quan sớm. Vài năm nay, các trường đại học còn phối hợp thêm hoạt động mới là “Một ngày làm sinh viên”, tạo điều kiện cho học sinh đến trải nghiệm hoạt động cơ bản như sinh viên thực thụ.
Theo thầy Hưng, vài năm nay, khối ngành kinh tế, ngân hàng, quản trị kinh doanh gần như bão hòa. Học sinh có xu hướng chọn khối ngành liên quan thương mại điện tử, logictis, công nghệ tự động hóa… Nhìn chung, các em có sự chuyển dịch rõ rệt sang chọn nghề hơn lao động trí óc, đặc biệt ngành nghề liên quan kỹ thuật. Trở ngại lớn nhất đối với học sinh vẫn là học phí. Trong khi các em và gia đình chọn được ngành mong muốn nhưng mức phí một số ngành khiến họ ngán ngại, nhất là khi các trường đại học chuyển sang tự chủ, tăng mức học phí khá cao.
Thời gian gần đây, việc các trường THPT và trường cao đẳng, đại học tương tác trực tiếp là điều kiện thuận lợi để học sinh được tiếp cận nguồn thông tin chính thống, tư vấn trọng tâm và giải đáp vấn đề các em thắc mắc. Trong đó, tư vấn sâu về những chính sách học bổng, chính sách đặc thù cho đối tượng học sinh theo từng khu vực.
Học sinh đến tham quan, tìm hiểu trực tiếp tại các trường đại học
Hiện nay, học sinh ngoài việc tự lên mạng tìm hiểu các trường đại học, cao đẳng với ngành nghề đang quan tâm, hình thức tư vấn bên ngoài cũng rất phong phú. Không tính những đợt phối hợp quy mô giữa trường đại học, cao đẳng, vào mùa cao điểm, một số trường còn phát tờ rơi, trực tiếp tư vấn theo từng lớp học nhỏ. Nhu cầu thị trường việc làm trong những năm gần đây được định hướng, thông tin khá cụ thể, vấn đề chọn ngành nghề của học sinh thuận lợi hơn trước.
Khác với mối lo học sinh còn băn khoăn chọn ngành nào, sở trường ra sao, mơ hồ giữa chọn ngành theo gia đình hay ý thích của bản thân… thì hiện nay, các em có định hình rõ ràng hơn. Khi tham gia tư vấn tuyển sinh, điều các em quan tâm là ngành nghề hướng đến sẽ có cơ hội ra sao, chính sách hỗ trợ khi kiến tập, thực tập, cơ hội đi làm sau khi ra trường…
Em Nguyễn Kim Xoàn (học sinh Trường THPT Nguyễn Chí Thanh, huyện Phú Tân) chọn hướng đi làm xuất khẩu lao động sau khi tốt nghiệp THPT. Xoàn cho biết, em khá tự tin vì hiện nay lựa chọn sau tốt nghiệp THPT được định hướng khá đa dạng, không quá chú trọng vào đại học, cao đẳng, mà nhiều người có thể tìm kiếm cơ hội để tham gia sớm vào thị trường lao động. Em còn tham gia ngày hội việc làm, nhờ các công ty chuyên tổ chức đưa người lao động đi nước ngoài làm việc cung cấp thông tin cần thiết về quy trình làm thủ tục, lịch trình từ lúc học đến khi làm việc, mức lương, việc học...
Nhiều trường đại học trên cả nước đã công bố phương án tuyển sinh năm 2024. Năm nay, tiếp tục ghi nhận sự đa dạng của phương thức tuyển sinh và nhiều ngành học mới. Theo xu thế của các trường đại học, chỉ tiêu tuyển sinh dành cho thí sinh xét kết quả từ kỳ thi tốt nghiệp THPT ngày càng giảm. Tuy nhiên, Bộ Giáo dục và Đào tạo khẳng định, các thí sinh vẫn phải tập trung cao độ để đạt kết quả tốt nhất trong kỳ thi tốt nghiệp THPT.
Một số trường có sự phân bổ, điều chỉnh chỉ tiêu giữa các phương thức xét tuyển, nhưng trên toàn hệ thống thì sự điều chỉnh này không lớn. Cơ hội dành cho các thí sinh sử dụng kết quả điểm thi tốt nghiệp THPT cao không hề thiếu. Khi học sinh đã học tập tốt thì dù phương thức, cách thức nào cũng có kết quả tương đương nhau, đều có điều kiện để ứng tuyển, xét tuyển các trường đại học, cao đẳng trên cả nước.
Kỳ thi tốt nghiệp TTPT năm 2024 sẽ là kỳ thi tốt nghiệp THPT cuối cùng theo chương trình giáo dục phổ thông 2006. Ngay từ đầu năm học, kỳ thi được Bộ Giáo dục và Đào tạo công bố được giữ ổn định cả 3 khâu: Tổ chức thi, đề thi và xét tốt nghiệp. Bộ đã công bố quy chế thi tốt nghiệp THPT và lịch thi tốt nghiệp THPT.
Học sinh cần lưu ý các mốc thời gian quan trọng để thực hiện tất cả các thủ tục theo nhu cầu, như: Đăng ký dự thi tốt nghiệp, đồng thời xác nhận có xét tuyển đại học; đăng ký xét tuyển theo các phương thức xét tuyển sớm; sau khi có kết quả thi tốt nghiệp THPT phải đăng ký lại các nguyện vọng đã đăng ký xét tuyển sớm tại trường; nộp lệ phí đăng ký xét tuyển cho các nguyện vọng đăng ký xét tuyển trên hệ thống; xác nhận việc nhập học trên hệ thống…
MỸ HẠNH