Điểm đến tâm linh thờ Thủy Tổ Quốc Mẫu

Toàn cảnh Đền Tiên - nơi thờ Thủy Tổ Quốc Mẫu

Ông Nguyễn Dũng Nghĩa - thành viên của Ban Quản lý Di tích Đền Tiên thông tin: Theo truyền thuyết được truyền lại, xưa kia, khi đi thuyền tới hồ Động Đình, vua Kinh Dương Vương gặp một người con gái xinh đẹp tuyệt trần, tự xưng là Thần Long, con gái của Động Đình Quân. Vua cho rằng đây là mối nhân duyên trời định nên đón nàng lên thuyền rồng đưa về Phong Châu. Một năm sau, Ngọc Nữ Thần Long sinh được Lạc Long Quân nên được vua Kinh Dương Vương phong làm hoàng hậu, lập Tiên Cát Cung (phường Tiên Cát, thành phố Việt Trì ngày nay) để ngự. Người chính là Thủy Tổ Quốc Mẫu của dân tộc Việt Nam.

Sau khi Lạc Long Quân nối ngôi cha lên làm vua, Mẫu Thần Long cho rằng mình đã làm tròn mẫu phận nên hóa về trời. Vua Lạc Long Quân nhớ ơn công lao của mẹ, truyền cho dân lập đền thờ ngay tại Tiên Cát Cung để thờ Ngọc Nữ Thần Long, sai ba vị hoàng tử (sinh ra từ bọc trăm trứng) là Cự Linh Lang, Ất Linh Lang và Linh Thông Thủy cùng hai người em gái kết nghĩa là Thủy Tinh công chúa và Bạch Hoa công chúa cùng giữ gìn đền miếu, giao nhân dân nơi đây trông coi, hương khói.

Sắc phong được Vua Tự Đức ban cho Đền Tiên

Các triều đại Đinh, Lê, Lý, Trần, Hậu Lê, Nguyễn sau này đều sắc phong. Sắc phong Tự Đức năm 11 (1858) có ghi: “Sắc ban cho thần: Đệ Nhất Cự Linh Thủy Thần; Đệ Nhị Ất Linh Thủy Thần, Đệ Tam Linh Lang Thông Thủy. Thần giữ nước, giúp dân, tỏ rõ Linh ứng. Nay Trẫm kế nối nghiệp lớn, nhớ tới công lao của Thần, xứng đáng tặng danh hiệu “Hoằng Hợp Chi Thần”. Cho phép xã Tiên Cát, huyện Phù Ninh, tỉnh Sơn Tây thờ phụng như cũ. Thần hãy giúp đỡ che chở cho dân lành của Trẫm. Nay ban sắc!”

Bên trong Đền có ba gian thờ.

Chính giữa là Hậu cung với Tượng Thủy Tổ Quốc Mẫu cùng các vị hoàng tử, công chúa.

Xưa kia, Đền Tiên tọa lạc ở nơi sơn thủy hội tụ ở vùng đất ngã ba sông. Bà Hồ Thị Sâm - người phụ trách Đền Tiên cho biết: “Khi tôi còn nhỏ đã nghe các cụ nói rằng Đền Tiên ở sát mé sông. Tàu thuyền qua lại nhộn nhịp, đều ghé vào đền thắp hương, khấn vái xong mới tiếp tục hành trình. Đền nổi tiếng linh thiêng nên không ai dám mạo phạm".

Trải qua thời gian, Đền Tiên đã được tôn tạo, bước qua cổng tam quan và cây si cổ thụ sẽ thấy ba trụ đá đặt chính giữa sân đền, biểu tượng cho sự vững chãi, trường tồn. Hai bên là Lầu Chuông, Lầu Trống, Tả Hữu Mạc.

Đền Tiên tọa ở chính giữa, được xây dựng theo kiến trúc chữ đinh, lợp ngói mũi hài tạo nên màu sắc vừa cổ kính vừa tinh xảo. Hai bên mái có rồng chầu trống đồng. Đỉnh mái đền có biểu tượng trống đồng - nét văn hóa đặc trưng thời đại Hùng Vương, đây cũng là nét riêng ở Đền Tiên.

Bên trong không gian Đền Tiên, du khách sẽ cảm nhận được nét văn hóa hiện diện trên những hoa văn trống đồng, hoành phi, câu đối, sắc phong. Sau ban Tiền tế, ban thờ chính giữa Hậu cung có tượng Thủy Tổ Quốc Mẫu uy nghi, khuôn mặt phúc hậu, hiền từ, thông thái, trang phục và vấn tóc của Quốc Mẫu mang đậm phong cách thời kỳ Hùng Vương. Hai bên Quốc Mẫu là tượng thủy Thủy Tinh công chúa và Bạch Hoa công chúa, ban dưới thờ tượng Cự Linh, Ất Linh, Thông Thủy. Tất cả pho tượng tạo tác mang dáng vẻ ung dung, đạo mạo, ngời lên ý chí sức mạnh thời đại buổi đầu dựng nước Văn Lang. Phía sau tượng thờ Thủy Tổ Quốc Mẫu, bức phù điêu rộng với cảnh sơn thủy hữu tình, mô tả làng quê Việt Nam với cảnh săn bắn, hái lượm, nhà sàn sum vầy, no ấm.

Năm 2003, Đền Tiên được UBND tỉnh Phú Thọ công nhận là Di tích lịch sử Văn hóa cấp tỉnh. Lễ hội Đền Tiên được tổ chức vào hai dịp trong năm là ngày Mẫu sinh mùng 5/5 Âm lịch và ngày Mẫu hóa mùng 10/10 Âm lịch. Trải qua hàng ngàn năm lịch sử, người dân phường Tiên Cát, TP Việt Trì nói riêng và Phú Thọ nói chung vẫn luôn giữ gìn và giáo dục thế hệ con cháu về truyền thống đạo lý uống nước nhớ nguồn, biết ơn công lao dựng nước của các bậc tiên tổ.

Theo Báo Phú Thọ