1. Năm 1993: Phát hành thẻ từ (Magnetic stripe card) đầu tiên

Thẻ từ (Magnetic stripe card) ra đời lần đầu tiên tại Việt Nam vào năm 1993, đánh dấu bước đầu tiên trong việc áp dụng thẻ ngân hàng vào đời sống. Loại thẻ này có một dải từ tính màu đen ở mặt sau, chứa thông tin cơ bản của chủ thẻ. Để thực hiện giao dịch, người dùng chỉ cần quẹt thẻ qua máy POS, và thông tin trên dải từ sẽ được đọc để xác nhận giao dịch.

Nhược điểm của thẻ từ là khả năng bảo mật khá thấp. Do chỉ chứa thông tin cơ bản và không có mã hóa, thẻ từ dễ dàng bị sao chép, đánh cắp thông tin khi thực hiện giao dịch. Chính vì vậy, thẻ từ đã dần được thay thế bởi các loại thẻ có công nghệ bảo mật cao hơn khi người dùng có nhu cầu mở thẻ tín dụng hay thẻ ghi nợ.

Theo quy định của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, ngày 31/12/2021 là hạn chót để các thẻ ATM và thiết bị chấp nhận thẻ tại các điểm bán do tổ chức thanh toán thẻ quản lý phải đáp ứng tiêu chuẩn thẻ chip nội địa. Ngoài ra, Thông tư cũng nêu rõ, đến ngày 31/3/2021, các tổ chức phát hành thẻ có BIN (mã tổ chức phát hành thẻ) được Ngân hàng Nhà nước cấp bắt buộc phải tuân thủ tiêu chuẩn thẻ chip nội địa khi phát hành thẻ mới.

Thẻ từ lần đầu xuất hiện năm 1993, đặt nền móng cho các loại thẻ ngân hàng sau này.

2. Năm 2007: Phát hành thẻ chip (EMV card)

Năm 2007 đánh dấu bước ngoặt quan trọng khi các ngân hàng tại Việt Nam bắt đầu phát hành thẻ chip (EMV card). Đây là loại thẻ sử dụng công nghệ chip vi mạch điện tử tích hợp ở mặt trước thẻ, có khả năng lưu trữ và mã hóa thông tin thẻ. Thẻ chip được đánh giá là bước tiến vượt trội so với thẻ từ nhờ khả năng bảo mật cao hơn. Công nghệ mã hóa động giúp giảm thiểu rủi ro bị đánh cắp dữ liệu, đặc biệt trong các giao dịch tại POS.

Dù bảo mật hơn so với thẻ từ, thẻ chip EMV vẫn yêu cầu tiếp xúc vật lý với đầu đọc thẻ khi thanh toán. Vấn đề này đôi khi gây bất tiện trong các tình huống như đầu đọc bị hỏng, tốc độ giao dịch chậm hơn hoặc khi thanh toán trong giờ cao điểm. Đây cũng là điểm hạn chế lớn nhất khi so sánh với thẻ chip Contactless – loại thẻ không tiếp xúc đang ngày càng được ưa chuộng nhờ sự nhanh chóng và tiện lợi.

Năm 2007 cũng là năm nhiều người dân bắt đầu đi tìm hiểu thông tin về thẻ ngân hàng, như thẻ ghi nợ là gì, thẻ tín dụng là gì…, đánh dấu điểm bắt đầu của kỷ nguyên không tiền mặt.

Thẻ chip có khả năng bảo mật cao hơn, giảm thiểu rủi ro bị đánh cắp dữ liệu.

3. Năm 2021: Phát hành thẻ chip Contactless

Thẻ chip Contactless là một phiên bản nâng cấp của thẻ chip EMV, vẫn tích hợp con chip vi mạch điện tử ở mặt trước nhưng được bổ sung thêm một ăng-ten nhỏ được giấu kín bên trong thẻ. Nhờ có ăng-ten này, thẻ chip Contactless có khả năng truyền sóng radio giữa thẻ và đầu đọc thẻ mà không cần tiếp xúc trực tiếp.

Khi thực hiện giao dịch, người dùng chỉ cần đặt thẻ cách đầu đọc khoảng 2 – 4 cm và giao dịch sẽ được thực hiện ngay lập tức. Công nghệ truyền sóng radio kết hợp với mã hóa dữ liệu giúp bảo vệ thông tin thẻ khỏi việc bị sao chép hoặc đánh cắp trong quá trình giao dịch. Với những ưu điểm vượt trội, hiện nay hầu hết các thẻ ngân hàng mới được phát hành đều là chip Contactless.

Thẻ chip Contactless có khả năng truyền sóng với đầu đọc thẻ mà không cần tiếp xúc trực tiếp.

4. Năm 2023: Phát hành thẻ phi vật lý

Năm 2023 đánh dấu một bước tiến nữa trong hành trình phát triển của thẻ ngân hàng tại Việt Nam. Khi mở thẻ ghi nợ quốc tế, khách hàng có thêm lựa chọn sử dụng thẻ phi vật lý. Thẻ này tồn tại dưới dạng số trên ứng dụng ngân hàng hoặc ví điện tử của người dùng. Người sử dụng có thể thực hiện giao dịch trực tuyến hoặc thanh toán qua ứng dụng mà không cần mang theo thẻ vật lý thông thường.

Người dùng có thể quản lý thẻ hoàn toàn qua điện thoại di động hoặc các thiết bị điện tử khác, mà không phải lo lắng về việc mất thẻ hay mang thẻ theo. Thẻ mang lại sự linh hoạt và tiết kiệm thời gian cho người tiêu dùng. Thêm vào đó, thẻ phi vật lý cũng tích hợp các tính năng bảo mật mạnh mẽ như mã OTP và xác thực sinh trắc học, đảm bảo tính an toàn cao trong các giao dịch.

Thẻ phi vật lý xuất hiện từ năm 2023 - Đánh dấu bước tiến lớn trong lĩnh vực phát hành thẻ ngân hàng Việt Nam.

Hành trình "thay áo" của thẻ ngân hàng tại Việt Nam là một minh chứng rõ nét cho sự đổi mới và sáng tạo trong ngành tài chính. Xuất phát điểm chỉ là tấm thẻ từ đơn giản, đến thẻ chip bảo mật, thẻ chip Contactless tiện lợi, rồi phát triển lên thẻ phi vật lý thông minh. Mỗi giai đoạn đều đánh đấu một cột mốc quan trọng, thể hiện tầm nhìn chiến lược của các đơn vị phát hành thẻ trong việc bắt kịp thời xu thế công nghệ toàn cầu.

Bài, ảnh: P.V