Mong quản lý chặt giá thuốc

Theo Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan, hệ thống pháp luật về dược bộc lộ một số hạn chế, bất cập. Do đó, việc sửa đổi Luật Dược năm 2016 là cần thiết. Trong lần sửa đổi này, dự thảo luật nêu ra một số biện pháp quản lý giá thuốc, như: Công bố, công bố lại giá bán thuốc dự kiến, thực hiện kê khai giá, niêm yết giá... Đây là những biện pháp rất quan trọng góp phần quản lý giá thuốc. 

Tuy nhiên, nhiều đại biểu Quốc hội cho rằng, cần thể hiện trách nhiệm cơ quan quản lý Nhà nước trong quản lý giá thuốc. Bởi việc công bố, công bố lại giá bán thuốc dự kiến do doanh nghiệp (DN) nhập khẩu và DN sản xuất thuốc xác định, Bộ Y tế chỉ kiến nghị về mức giá khi thuốc đã lưu hành trên thị trường. Trong quá trình công bố, công bố lại, Bộ Y tế cần có biện pháp chủ động quản lý giá thuốc, kể cả khi thuốc chưa được lưu hành; có biện pháp quản lý đặc thù chuyên ngành, thay vì bằng quy định tại Luật Giá.

TS Trần Thị Nhị Hà, Phó Trưởng ban Dân nguyện, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông tin, quản lý giá thuốc là vấn đề cực kỳ khó, nội dung lớn của dự luật, cũng là vấn đề được dư luận, DN kinh doanh - sản xuất thuốc chờ đợi. “Trước đây, chúng ta không có khái niệm kê khai giá bán lẻ. Dự luật mới quy định phải kê khai giá bán lẻ với cơ quan quản lý trên địa bàn, niêm yết giá trên sản phẩm” - TS Trần Thị Nhị Hà cho biết.

 Thời gian qua, các quy định quản lý giá thuốc của Việt Nam tương đối ổn định, “giá thuốc được quản lý, tránh tăng giá đột biến trên thị trường”. Bộ trưởng Bộ Y tế thông tin, kinh doanh thuốc qua thương mại điện tử (TMĐT) trong điều kiện hiện nay là “vô cùng cần thiết”, nhưng còn khoảng trống pháp lý. Do thuốc là mặt hàng đặc thù, dự thảo luật chỉ cho phép kinh doanh thuốc, nguyên liệu làm thuốc thông qua sàn giao dịch TMĐT, ứng dụng TMĐT bán hàng, website TMĐT bán hàng có chức năng đặt hàng trực tuyến để xác định pháp nhân chịu trách nhiệm. 

Theo ông Chu Đăng Trung, Trưởng phòng Pháp chế - hội nhập Cục Quản lý dược (Bộ Y tế), dự thảo Luật Dược (sửa đổi) có nhiều ưu đãi mang tính đột phá so với Luật Dược 2016, đẩy mạnh phát triển công nghiệp dược. Trong đó, các lĩnh vực ưu tiên, gồm: Nghiên cứu phát triển công nghệ, sản xuất hoặc chuyển giao công nghệ để sản xuất, thuốc mới hoặc biệt dược gốc, thuốc hiếm, thuốc generic đầu tiên, thuốc công nghệ cao, vaccine và sinh phẩm…

Dự thảo luật cũng nêu rõ chính sách, hình thức và mức độ ưu đãi (quy định dự án được hưởng chính sách ưu đãi và hỗ trợ đầu tư, đặc biệt là dự án sản xuất thuốc mới, thuốc phát minh, thuốc biệt dược gốc…). Đồng thời, mở rộng quyền kinh doanh cho cơ sở kinh doanh dược có vốn đầu tư nước ngoài (FIE) tại Việt Nam. Trong đó, cho phép các DN này được trực tiếp phân phối thuốc tự sản xuất, đặt gia công, chuyển giao công nghệ tại Việt Nam, thu hút DN FIE đầu tư để nâng cao năng lực sản xuất trong nước.

Việt Nam đặt mục tiêu vào năm 2030 trở thành trung tâm sản xuất dược phẩm giá trị cao trong khu vực. Cụ thể, phấn đấu giá trị xuất khẩu thuốc sản xuất trong nước đạt khoảng 1 tỷ USD vào năm 2030, 20 tỷ USD vào năm 2045. Đồng thời, tiếp nhận chuyển giao công nghệ, gia công có phối hợp chuyển giao công nghệ sản xuất ít nhất 100 thuốc biệt dược gốc, vaccine, sinh phẩm và một số thuốc mà Việt Nam chưa sản xuất được. Năm 2023, thống kê của Bộ Y tế cho thấy, gần 90% nguyên liệu sản xuất thuốc là nhập khẩu. Tỷ lệ thuốc được đánh giá tương đương sinh học thấp, chỉ khoảng 10%. Thuốc sản xuất trong nước chưa có tính cạnh tranh cao. Hơn 200 DN chủ yếu sản xuất thuốc generic.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh, việc sửa đổi Luật Dược phải được tiến hành thận trọng, chính xác, đồng bộ, vì quyền lợi hợp pháp của người dân, DN, cơ sở y tế, làm sao luật sửa đổi khi ban hành có “tuổi thọ” cao, giúp việc chăm sóc sức khỏe người dân tốt hơn, chất lượng hơn. Ngành y tế phải kiểm soát được chất lượng thuốc, thống nhất giá bán thuốc trên thị trường; cần tiếp tục rà soát lại dự án luật có “nhóm tiêu cực, lợi ích” để tiến hành điều chỉnh. 

N.R (Tổng hợp)