Môn thể thao của lòng nhẫn nại
Cờ tướng là môn thể thao trí tuệ, có thể chơi ở bất cứ đâu. Chỉ cần 2 người với 1 bàn cờ là có thể giết thời gian hàng giờ. Ngồi dưới tán cây mát mẻ hay vỉa hè bên ly cà-phê là đủ không gian cho trận cờ đầy thú vị. Đều đặn 12 giờ trưa, góc ngã tư Đề Thám - Nguyễn Trường Tộ (phường Bình Khánh, TP. Long Xuyên) trở thành địa chỉ quen thuộc, thu hút hàng chục "kỳ thủ" tập trung.
Ông Trần Anh Quốc (phường Bình Khánh, TP. Long Xuyên) cho biết: "Kinh doanh mua bán buổi sáng, đến trưa thì kết thúc, thời gian rảnh rỗi nhiều, nên ngày nào tôi cũng ra đây đánh vài ván thư giãn. Môn cờ tướng giúp tôi rèn luyện trí nhớ, tinh thần thoải mái. Đối với người bước vào tuổi trung niên như tôi, có thể nói cờ tướng là môn thể thao, là món ăn tinh thần không thể thiếu. Ngoài đánh cờ, tôi còn được kết giao với những người cùng đam mê bộ môn này".
Tương tự, ông Tư Việt (ngụ cùng phường) bày tỏ: "Tôi chơi cờ tướng từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường. Trưởng thành, tôi lăn lộn với cuộc sống, không còn thời gian chơi. Giờ bước vào độ tuổi nghỉ ngơi, ngồi đánh lại ván cờ thấy phấn khích. Cờ tướng không chỉ đơn thuần là môn thể thao, mà nó đòi hỏi người chơi phải có sự tính toán cặn kẽ qua từng nước cờ, phải biết nhẫn nại, kiên trì, không thể vội vàng. Từ đó, cờ tướng giúp người chơi rèn luyện tính cách thông qua mỗi nước đi, tạo tinh thần thoải mái, duy trì trí nhớ, đầu óc nhanh nhẹn, hoạt bát".
"Ma lực" của cờ tướng nằm ở chỗ gắn kết mọi người gần hơn. Không phân biệt độ tuổi, trình độ, ngành nghề, người lạ dễ thành người quen thông qua vài ván cờ. Miễn cùng niềm đam mê là có thể ngồi với nhau hàng giờ để nghiên cứu, đánh trận cờ căng thẳng nhưng không kém phần vui nhộn, hoặc cùng nhau bình luận, tranh luận ván cờ, rút kinh nghiệm cho trận cờ sau.
Những quân cờ bí mật
Còn một loại cờ không kém phần kịch tính, đó là cờ úp. Cơ bản cũng như cờ tướng, nhưng quân cờ được úp lại, không thể nhận biết đó là gì. Có nơi lấy nắp màu đỏ tươi đậy lại, nhìn bàn cờ rất rực rỡ, bắt mắt. Để tăng tính công bằng và hấp dẫn, bên này trộn quân cờ xong chuyển qua cho đối thủ và ngược lại. Sắp bàn cờ úp cũng như cờ tướng, riêng chỉ có quân tướng mới được lật trước cho 2 bên nhìn thấy (vì quân tướng ở trong khu vực được quy định như cờ tướng). Quân cờ nào được chủ nhân đi mới được mở nắp ra, xác định "danh tính". Điểm khác biệt nữa là quân tượng và quân sĩ được phép đi qua sông (sông là khoảng trống ở giữa nhằm chia cắt bàn cờ thành 2 phần đối xứng, tượng trưng cho 2 lãnh thổ riêng biệt), nhưng phải đi theo đường chéo như cờ tướng. Hai quân này cũng có thể chiếu bí quân tướng đối thủ.
Ông Bảy Minh (ngụ phường Mỹ Phước, TP. Long Xuyên) cho biết, cờ úp có thú vị riêng, khi không tính trước được chiến thuật, không sử dụng quân để bày binh tấn công, bố trận phòng thủ. Những nước đi đầu tiên cần phải nhanh chóng mở quân cờ ra để xác định nước cờ kế tiếp cần phải làm gì. Mở quân cờ ra mà toàn quân "yếu" thì xem như thất thế vô cùng, dẫn đến thua cuộc. Ngược lại, có quân mạnh thì phải nhanh chóng tổ chức tấn công đối thủ liền.
Người chơi cờ úp phải có sự tính toán nhanh nhẹn, mỗi quân cờ được mở ra là cơ hội chiến thắng hay thất bại. Từ đó, ván cờ úp cũng có thể kết thúc nhanh hay chậm. Khi thua thiệt về quân cờ đã lật, chỉ cần 1 - 2 nước cờ là có thể mở ra quân cờ quan trọng (xe, pháo, mã…), lập tức phòng thủ và tổ chức tấn công ngược lại đối thủ một cách nhanh chóng. Trong cờ úp ẩn chứa sự may rủi. Lúc thì cần tập trung suy nghĩ tìm đường chống đỡ, nhưng trong tích tắc đảo ngược tình thế, vây hãm buộc đối thủ phải buông cờ.
Cờ tướng hay cờ úp đều mang lại niềm vui, giúp tinh thần trở nên thoải mái. Chúng trở thành nét sinh hoạt văn hóa, xuất hiện bất cứ nơi nào, cũng là môn thể thao cầu nối cho "người dưng” trở thành “thân quen” theo cách riêng của nó.
ĐĂNG LÂN