Ông Trương Văn Được - Phó trưởng Ban quản lý Di tích lịch sử - văn hóa Lăng Ông Nam Hải cho biết, lễ hội Nghinh Ông bắt nguồn từ phong tục, tín ngưỡng thờ cúng vật tổ của ngư dân và trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống văn hóa tinh thần của người dân miền biển Kiên Hải hơn 100 năm nay.
Lễ hội là dịp để ngư dân bày tỏ lòng biết ơn thần Nam Hải Đại tướng quân, gửi gắm ước vọng mưa thuận, gió hòa và một mùa biển yên lành, trọn vẹn. “Trước đây, vào dịp rằm tháng 10, ngư dân đến lăng Ông để cúng tạ ơn sau một năm đánh bắt hải sản được bình an, thuận lợi và cầu mong mùa vụ mới thuận buồm, xuôi gió… Dần dần, phong tục này trở thành lễ hội và được duy trì tổ chức từ những năm 1990 cho đến nay”, ông Được chia sẻ.
Với hơn 40 năm gắn liền với nghề đánh bắt hải sản, ông Tô Hoàng Oanh, ngụ ấp Bãi Bấc đều tranh thủ thời gian để tham gia lễ hội Nghinh Ông hằng năm. “Người dân xứ biển chúng tôi luôn tôn thờ Ông. Khi đến lễ, mọi người cùng nhau chung tay, góp sức tổ chức thật chu đáo, với mong ước bà con được ấp no, hạnh phúc, mưa thuận, gió hòa, nhất là cho những chuyến ra khơi của ngư dân được bình an, thuận lợi, đánh bắt nhiều cá, tôm”, ông Oanh chia sẻ.

Lễ hội Nghinh Ông Lại Sơn, đặc khu Kiên Hải diễn ra lễ thỉnh sắc Thần Hoàng và Bà Cố Chủ. Ảnh: LÊ TRUNG HIẾU
Năm nay, lễ hội Nghinh Ông Lại Sơn diễn ra trong 2 ngày, 4 và 5/12 (nhằm ngày 15 và 16/10 âm lịch). Bên cạnh các nghi thức truyền thống, lễ hội còn có nhiều hoạt động văn hóa, trưng bày sản phẩm OCOP, quảng bá du lịch và biểu diễn nghệ thuật… nhằm tạo không khí sôi nổi, lan tỏa giá trị văn hóa địa phương đến đông đảo người dân và du khách.
Ông Trương Văn Được cho biết, không khí lễ hội năm nay nhộn nhịp, đông vui hơn những năm trước, thu hút rất đông khách thập phương tham gia. Đến với lễ hội, người dân được tiếp đãi những món chay, bánh xèo chay, nước uống miễn phí. Đây là việc làm thiện nguyện vô cùng ý nghĩa thể hiện tinh thần đoàn kết, tương thân, tương ái giữa người dân mọi miền Tổ quốc.
Với tiềm năng, lợi thế về cảnh quan thiên nhiên để phát triển du lịch, thế mạnh về kinh tế là khai thác, nuôi trồng thủy sản, những năm gần đây, du lịch từng bước phát triển theo định hướng là 1 trong 4 khâu đột phá của nghị quyết Đại hội Đảng bộ đặc khu Kiên Hải. Các hoạt động của lễ hội Nghinh Ông là sự kiện văn hóa, du lịch quan trọng, điểm nhấn độc đáo, là cơ hội để mọi người gắn kết, chia sẻ, gặp gỡ, giao lưu nhằm phát huy tiềm năng, lợi thế mà thiên nhiên ưu ái ban tặng cho vùng đất này.

Người dân đặc khu Kiên Hải thực hiện nghi thức lễ Nghinh Thần. Ảnh: LÊ TRUNG HIẾU
Chị Nguyễn Hải Yến - du khách đến từ TP. Cần Thơ cho biết, đến Hòn Sơn nhiều lần nhưng đây là lần đầu chị đến vào đúng dịp lễ hội Nghinh Ông. Chị Yến chia sẻ: “Thật hữu duyên khi gia đình tôi được trực tiếp trải nghiệm không khí lễ hội truyền thống rất độc đáo của người dân địa phương. Theo tôi, ngoài các hoạt động mang tính truyền thống, chính quyền địa phương nên nghiên cứu tổ chức thêm nhiều hoạt động du lịch mang tính đặc trưng ở hải đảo như leo núi Ma Thiên Lãnh, tổ chức giải chạy quanh đảo, liên kế tour du lịch từ Hòn Tre - Hòn Sơn - Nam Du trong dịp lễ hội nhằm tạo bản sắc riêng để mọi người biết đến vùng hải đảo xinh đẹp này”.
Theo Chủ tịch Ủy ban nhân dân đặc khu Kiên Hải Châu Hùng Kỳ, lễ hội Nghinh Ông không chỉ mang giá trị tín ngưỡng, văn hóa mà còn là một sự kiện thu hút đông đảo du khách đến với vùng biển Kiên Hải. Đây là dịp để mọi người hiểu thêm về đời sống, văn hóa của ngư dân miền biển, đồng thời, là cơ hội quảng bá các sản phẩm văn hóa, du lịch đặc sắc của địa phương.
Ông Châu Hùng Kỳ cho biết, thời gian tới, đặc khu Kiên Hải tiếp tục triển khai đồng bộ nhiều giải pháp nhằm bảo tồn, gìn giữ và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của lễ hội Nghinh Ông Lại Sơn, gắn với phát triển văn hóa, du lịch hải đảo.
Trong đó, tiếp tục giữ gìn, phục hồi và thực hành đúng nghi thức lễ hội truyền thống, đảm bảo trang nghiêm, đúng phong tục tập quán, thể hiện lòng thành kính đối với Nam Hải Đại tướng quân. Đồng thời, nâng cao chất lượng tổ chức phần hội nhằm tạo không khí sôi nổi, thu hút đông đảo Nhân dân và du khách đến Lại Sơn tham gia lễ hội và trải nghiệm.
LÊ TRUNG HIẾU