Thẩm quyền Tòa Phúc thẩm Tòa án nhân dân tối cao

30/06/2025 - 05:00

 - Từ ngày 1/7, dự thảo Nghị quyết của Tòa án nhân dân (TAND) tối cao hướng dẫn áp dụng một số quy định về tiếp nhận, thực hiện thẩm quyền các TAND, trong đó có Tòa Phúc thẩm TAND tối cao.

Các thẩm quyền của Tòa Phúc thẩm TAND Tối cao

Từ ngày 1/7, Tòa Phúc thẩm TAND tối cao tiếp nhận nhiệm vụ và thực hiện thẩm quyền theo lãnh thổ. Cụ thể, phúc thẩm vụ án hình sự, hành chính, vụ việc dân sự mà TAND cấp cao chưa giải quyết xong; những vụ việc mà bản án, quyết định phúc thẩm của TAND cấp cao bị hủy để giải quyết lại theo thủ tục phúc thẩm; phúc thẩm vụ án hình sự được TAND cấp tỉnh thụ lý theo thủ tục sơ thẩm trước ngày 1/7/2025 mà bản án, quyết định của TAND cấp tỉnh chưa có hiệu lực  bị kháng cáo, kháng nghị. Phúc thẩm vụ án hình sự mà bản án, quyết định sơ thẩm của TAND cấp tỉnh bị hủy giải quyết lại theo thủ tục sơ thẩm, nhưng sau đó bản án, quyết định sơ thẩm chưa có hiệu lực bị kháng cáo, kháng nghị. Phúc thẩm vụ án hình sự mà TAND cấp tỉnh thụ lý theo thủ tục sơ thẩm từ ngày 1/7/2025 theo quy định Khoản 2, Điều 268, Bộ luật Tố tụng hình sự; phúc thẩm vụ án hành chính, vụ việc dân sự được TAND cấp tỉnh giải quyết theo thủ tục sơ thẩm mà bản án, quyết định chưa có hiệu lực bị kháng cáo, kháng nghị.

Tòa Phúc thẩm TAND tối cao giải quyết đề nghị xem xét lại, kháng nghị quyết định mở hoặc không mở thủ tục phá sản, quyết định tuyên doanh nghiệp, hợp tác xã phá sản thuộc thẩm quyền TAND cấp cao; giải quyết đề nghị xem xét lại, kháng nghị quyết định tuyên bố doanh nghiệp, hợp tác xã phá sản của TAND cấp tỉnh; giải quyết các vụ việc khác được TAND cấp tỉnh giải quyết mà có yêu cầu, đề nghị, kiến nghị, kháng nghị theo quy định của pháp luật; giải quyết các vụ việc khác thuộc thẩm quyền của TAND cấp cao, gồm: Giải quyết đơn đề nghị hoặc văn bản kiến nghị xem xét lại quyết định công nhận kết quả hòa giải thành, đối thoại thành được hòa giải, đối thoại tại TAND cấp tỉnh; giải quyết theo thủ tục phúc thẩm đối với quyết định sơ thẩm của TAND cấp tỉnh bị kháng cáo, kháng nghị. Ví dụ, quyết định hoãn chấp hành án phạt tù; quyết định giảm thời hạn chấp hành án phạt tù... theo quy định của Luật Thi hành án hình sự. Giải quyết khiếu nại, tố cáo, đề nghị, kiến nghị, yêu cầu liên quan đến chánh án, thẩm phán, thẩm tra viên, thư ký tòa án của TAND cấp cao hoặc liên quan đến bản án, quyết định, văn bản của TAND cấp cao theo thủ tục phúc thẩm. Giải quyết các vụ việc khác theo quy định của pháp luật thuộc thẩm quyền của Tòa Phúc thẩm TAND tối cao và giải quyết các vụ việc khác theo quy định của pháp luật.

Nhiệm vụ, thẩm quyền của TAND tối cao

Theo dự thảo Nghị quyết, TAND tối cao tiếp nhận nhiệm vụ và thực hiện thẩm quyền giám đốc thẩm, tái thẩm đối với bản án, quyết định của TAND cấp tỉnh đã có hiệu lực pháp luật; giám đốc thẩm, tái thẩm đối với bản án, quyết định của TAND cấp tỉnh có hiệu lực, mà TAND cấp cao chưa giải quyết xong; giám đốc thẩm, tái thẩm đối với bản án, quyết định của Tòa Phúc thẩm TAND tối cao có hiệu lực pháp luật về các vụ án hình sự, hành chính, vụ việc dân sự và các vụ việc khác; giám đốc thẩm, tái thẩm đối với bản án, quyết định của TAND cấp cao có hiệu lực; giải quyết đơn đề nghị, kiến nghị quyết định tuyên bố doanh nghiệp, hợp tác xã phá sản theo thủ tục đặc biệt; giải quyết khiếu nại, tố cáo, đề nghị, kiến nghị, yêu cầu liên quan đến chánh án, thẩm phán, thẩm tra viên, thư ký tòa án của TAND cấp cao hoặc liên quan đến bản án, quyết định, văn bản của TAND cấp cao; giải quyết các vụ việc khác theo quy định của pháp luật thuộc thẩm quyền của TAND tối cao; giải quyết các vụ việc khác theo quy định của pháp luật thuộc thẩm quyền của TAND cấp cao, trừ trường hợp quy định tại Điều 3 của nghị quyết này về nhiệm vụ, thẩm quyền của Tòa phúc thẩm TAND tối cao.

Điều 3 của nghị quyết căn cứ theo quy định của Luật Tổ chức TAND, Luật Tố tụng hình sự, Luật Tố tụng dân sự, Luật Tố tụng hành chính, Luật Tư pháp người chưa thành niên, Luật Phá sản, Luật Hòa giải, đối thoại tại tòa án và các luật, nghị quyết có liên quan.

Đề xuất thành lập 3 Tòa Phúc thẩm TAND tối cao

Ủy ban Thường vụ Quốc hội  ra dự thảo Nghị quyết phê chuẩn đề nghị của Chánh án TAND tối cao về các Tòa Phúc thẩm, cục, vụ và tương đương, cơ quan báo chí của TAND tối cao; quy định phạm vi thẩm quyền theo lãnh thổ của Tòa Phúc thẩm TAND tối cao. Theo đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội phê chuẩn đề nghị của Chánh án TAND tối cao về các Tòa Phúc thẩm của TAND tối cao gồm: Tòa Phúc thẩm TAND tối cao tại TP. Hà Nội, TP. Đà Nẵng và TP. HCM.

Cụ thể, Tòa Phúc thẩm TAND tối cao tại Hà Nội có thẩm quyền theo lãnh thổ đối với 18 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, gồm: TP. Hà Nội, TP. Hải Phòng và các tỉnh: Tuyên Quang, Lào Cai, Lai Châu, Điện Biên, Lạng Sơn, Cao Bằng, Sơn La, Thái Nguyên, Phú Thọ, Quảng Ninh, Bắc Ninh, Hưng Yên, Ninh Bình, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh. Tòa Phúc thẩm TAND tối cao tại TP. Hồ Chí Minh có thẩm quyền theo lãnh thổ đối với 9 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, gồm: TP. Hồ Chí Minh, TP. Cần Thơ và các tỉnh: Đồng Nai, Tây Ninh, Lâm Đồng, Vĩnh Long, Đồng Tháp, An Giang, Cà Mau. Tòa Phúc thẩm TAND tối cao tại TP. Đà Nẵng có thẩm quyền theo lãnh thổ đối với 7 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, gồm: TP. Đà Nẵng, TP. Huế và các tỉnh: Quảng Trị, Quảng Ngãi, Gia Lai, Khánh Hòa, Đắk Lắk.

N.R (Tổng hợp)