Vấn nạn hàng giả trên thương mại điện tử diễn biến phức tạp cuối năm

Thời điểm cuối năm, khi sức mua trên các sàn thương mại điện tử tăng cao, tình trạng kinh doanh hàng giả, hàng nhái có dấu hiệu bùng phát với nhiều thủ đoạn tinh vi. Trước diễn biến phức tạp này, lực lượng Quản lý thị trường đã tăng cường kiểm tra, giám sát và liên tiếp phát hiện, thu giữ, xử lý hàng loạt vụ vi phạm, góp phần lập lại trật tự thị trường, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Thương mại điện tử đang trở thành động lực tăng trưởng quan trọng của kinh tế số Việt Nam, dự báo năm 2025, thị trường thương mại điện tử (TMĐT) sẽ cán mốc 39 tỷ USD. Con số này không chỉ phản ánh sức sống dồi dào của nền kinh tế, mà còn cho thấy một sự chuyển dịch nhu cầu từ các cửa hàng truyền thống sang TMĐT.

Tuy nhiên, sự bùng nổ TMĐT cũng tạo điều kiện cho các hành vi bất hợp pháp phát triển. Lực lượng chức năng đã nhiều lần phát hiện từ các cá nhân livestream bán hàng cho tới các kho hàng cung cấp cho gian hàng trên nền tảng lớn.

Chú thích ảnh — Lực lượng chức năng kiểm tra tại cơ sở kinh doanh quần áo thể thao trên phố Hoàng Công Chất, phường Phú Diễn, Hà Nội.

Điển hình mới đây, tối 8/12, Đoàn kiểm tra của Phòng Nghiệp vụ Quản lý thị trường (QLTT), Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước phối hợp với Phòng An ninh mạng và Phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (PA05) - Công an TP Hà Nội tiến hành kiểm tra đột xuất một cửa hàng kinh doanh quần áo thể thao trên phố Hoàng Công Chất (phường Phú Diễn, Hà Nội), đã phát hiện cơ sở hoạt động không phép và bày bán 6.414 bộ quần áo không rõ nguồn gốc, có dấu hiệu giả mạo các nhãn hiệu Nike, Adidas, Puma. Phần lớn số hàng này được giới thiệu và bán qua các nền tảng TMĐT.

Cơ sở được xác định hoạt động dưới hình thức hộ kinh doanh, nhưng không xuất trình được giấy đăng ký theo quy định. Đại diện cửa hàng cho biết, điểm bán đã hoạt động từ giữa năm 2025, nhưng chưa thực hiện thủ tục đăng ký kinh doanh. Đoàn kiểm tra xác định hành vi có dấu hiệu vi phạm Điều 7 Luật Thương mại 2005 và Nghị định 168/2025/NĐ-CP về đăng ký doanh nghiệp.

Kiểm tra hàng hóa, lực lượng chức năng ghi nhận: 5.200 bộ quần áo thể thao gắn nhãn hiệu Nike, 1.200 bộ gắn nhãn hiệu Adidas, 14 áo thể thao mang nhãn hiệu Puma. Phần lớn số hàng này được kinh doanh trên các nền tảng TMĐT. Tuy nhiên, đại diện cơ sở không xuất trình được hóa đơn, chứng từ chứng minh nguồn gốc. Các chi tiết in, thêu, bao bì… cho thấy nhiều dấu hiệu không đúng quy cách của hàng chính hãng. Đoàn kiểm tra bước đầu xác định số hàng hóa có dấu hiệu giả mạo nhãn hiệu theo Luật Sở hữu trí tuệ.

Ngoài ra, cơ sở cũng không niêm yết giá theo quy định của Luật Giá 2023. Toàn bộ gần 6.500 sản phẩm đã được niêm phong, tạm giữ và chuyển về kho tang vật để tiếp tục xác minh, xử lý.

Trước đó, qua công tác tra soát việc kinh doanh trên các trang mạng xã hội, Đội Quản lý thị trường số 13 thuộc Chi cục Quản lý thị trường TP Hồ Chí Minh đã phát hiện, kiểm tra Điểm kinh doanh chào bán trên 1 tấn thực phẩm không nhãn mác; không rõ nguồn gốc, xuất xứ; không hóa đơn, chứng từ.

Thông qua việc thực hiện các biện pháp nghiệp vụ và công tác quản lý địa bàn, Đội Quản lý thị trường số 13 đã phát hiện Điểm kinh doanh trên địa bàn xã Đông Thạnh, TP Hồ Chí Minh đang chào 1.080 kg thực phẩm là kẹo dẻo trên mạng xã hội, nên đã phối hợp với Công an xã Đông Thạnh, TP Hồ Chí Minh tiến hành kiểm tra.

Tại thời điểm kiểm tra, tại đây hàng hóa đang chứa trữ và kinh doanh không có nhãn mác; không rõ nguồn gốc, xuất xứ; không hóa đơn, chứng từ hợp pháp theo quy định 108.000 viên, chưa qua sử dụng, tổng trị giá theo giá niêm yết là: 43.200.000 đồng. Đội Quản lý thị trường số 13 đã tạm giữ toàn bộ số hàng hóa vi phạm nêu trên để tiếp tục xử lý theo quy định.

Trong thời gian tới, Đội Quản lý thị trường số 13 tiếp tục phối hợp với các cơ quan, đơn vị có liên quan thường xuyên trao đổi thông tin, giám sát hoạt động kinh doanh; tăng cường kiểm tra, xử lý các vụ việc kinh doanh hàng nhập lậu, sản xuất, buôn bán hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ, đặc biệt là các vi phạm trên môi trường thương mại điện tử.

Ông Trần Việt Hùng, Trưởng phòng Nghiệp vụ Quản lý thị trường, Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công thương) nhận định, việc phát hiện hàng nghìn bộ quần áo nghi giả mạo tại một điểm kinh doanh nhỏ lẻ cho thấy các đối tượng đã lợi dụng mô hình hộ kinh doanh và kênh thương mại điện tử để “ẩn mình” ngoài tầm kiểm soát. Vụ việc không chỉ phản ánh sự tinh vi của đường dây sản xuất, kinh doanh hàng giả mà còn cho thấy khoảng trống quản lý khi một lượng lớn hàng hóa vi phạm vẫn có thể dễ dàng len lỏi lên sàn, tiếp cận người tiêu dùng trên phạm vi cả nước.

Thực tế, hàng giả trên TMĐT không còn dừng ở những gian hàng nhỏ, lẻ, mà đã xuất hiện ở nhiều nhóm sản phẩm giá trị cao như thời trang, mỹ phẩm, thực phẩm chức năng, thậm chí là sữa và sản phẩm chăm sóc sức khỏe. Nhiều vụ việc cho thấy các đối tượng sử dụng cùng lúc sàn thương mại điện tử, website riêng và mạng xã hội để quảng bá, bán hàng, phân tán kho chứa nhằm tránh bị truy xuất. Vụ gần 6.500 bộ quần áo nghi giả vì thế được xem như một “mảnh ghép” điển hình, cho thấy sức nóng ngày càng lớn của mặt trận chống hàng giả trên không gian số.

Sự bùng nổ của TMĐT đã kéo theo tình trạng kinh doanh hàng giả, hàng nhái, hàng vi phạm quyền sở hữu trí tuệ trên môi trường số với quy mô lớn, phương thức tinh vi, gây thiệt hại cho doanh nghiệp và tiềm ẩn nhiều rủi ro cho người tiêu dùng. Trong 9 tháng năm 2025, lực lượng Quản lý thị trường và các đơn vị chức năng đã phát hiện và xử lý 4.052 vụ vi phạm trên môi trường thương mại điện tử, xử phạt gần 63 tỷ đồng, gỡ bỏ 44.446 sản phẩm và chặn 12.414 gian hàng có dấu hiệu vi phạm. Những nỗ lực của Chính phủ, Bộ Công Thương và lực lượng quản lý thị trường cho thấy quyết tâm lập lại kỷ cương trên thị trường trực tuyến.

Theo TTXVN