Cảnh giác đột quỵ ở người trẻ

Người trẻ hay chủ quan 

Trước khi phát hiện bị đột quỵ khoảng 4-5 ngày, bệnh nhân A.B (20 tuổi, sinh viên tại một trường đại học ở Hà Nội) đã có biểu hiện khó điều khiển tay, không bấm được điện thoại, nhưng chủ quan không đi khám. Đến khi có biểu hiện tay không viết được, đi lại khó khăn, loạng choạng (bệnh nhân có tiền sử béo phì) mới được đưa tới Bệnh viện Thanh Nhàn (Hà Nội) để cấp cứu.

Tại đây, các bác sĩ bệnh nhân kết luận, bệnh nhân bị đột quỵ nhưng đã qua giờ vàng để can thiệp.

Sau khi điều trị khoảng 2 tuần, các bác sĩ đã cho bệnh nhân tập phục hồi chức năng, tư vấn thay đổi lối sống để cải thiện tình trạng béo phì… Hiện bệnh nhân đã có thể đi lại được, hoạt động được nhưng vẫn còn chậm và sẽ vẫn phải định kỳ đi khám lại sau này.

Cũng đang điều trị đột quỵ tại Bệnh viện Thanh Nhàn, anh Lê Văn Trung (48 tuổi, ở Sóc Sơn, Hà Nội) vẫn trong tình trạng chưa hồi phục vận động.

“Sau một đêm ngủ dậy, tôi thấy hoa mắt, chóng mặt, nhức đầu, buồn nôn nên được người nhà đưa đến Trung tâm Y tế gần nhà khám thì được chuyển lên Bệnh viện Thanh Nhàn. Bác sĩ cho biết tôi có biểu hiện của xuất huyết não. Thường ngày tôi vẫn thường sử dụng bia rượu, mỗi ngày uống khoảng nửa lít rượu”, anh Trung cho biết.

Cũng theo anh Trung, cách đây 4 năm anh đã từng bị đột quỵ nhưng hồi phục được nên vẫn còn chủ quan, vẫn uống nhiều bia, rượu.

Hiện bệnh nhân đã được điều trị ổn định nhưng chân tay bên phải vẫn khó vận động, méo miệng.

TS.BS Nguyễn Thế Anh, Trưởng Đơn nguyên Đột quỵ, Bệnh viện Thanh Nhàn cho biết: “Những năm gần đây, tại Bệnh viện Thanh Nhàn có xu hướng gia tăng các ca đột quỵ ở người trẻ tuổi. Thậm chí có những bệnh nhân rất trẻ, chỉ 19-20 tuổi đã bị đột quỵ, chiếm khoảng 10% đến khám, điều trị đột quỵ tại Bệnh viện”.

Theo TS.BS Nguyễn Thế Anh, với những người trẻ đã bị đột quỵ, nguyên nhân thường gặp nhất thường liên quan đến chế độ ăn uống, sinh hoạt hàng ngày thiếu khoa học dẫn đến các tình trạng như: Rối loạn về chuyển hóa lipit máu (tăng mỡ máu) do ăn nhiều đồ dầu mỡ, chế biến sẵn, nhất là ăn vặt về đêm; người béo phì, lười vận động, chế độ ăn uống không kiểm soát, ngồi máy tính nhiều… Bên cạnh đó nhiều người trẻ còn có thói quen ăn các đồ chế biến sẵn như thịt hộp, đồ ăn đóng gói có nhiều muối có thể dẫn đến tăng huyết áp. Đặc biệt, người trẻ thường chủ quan, không nghĩ là có thể bị các bệnh như trên dẫn đến không đi khám, kiểm tra; nên khi phát hiện ra thì bệnh đã âm thầm từ lâu, có những biến chứng”.

Một số yếu tố cũng làm tăng nguy cơ đột quỵ ở người trẻ là tình trạng sử dụng làm dụng các chất kích thích, đồ uống có cồn; việc sử dụng thuốc lá, thuốc lá điện tử… có thể làm tổn thương mạch máu, dẫn tới đột quỵ.

Đặc biệt, với các bạn nữ cũng cần chú ý, việc sử dụng các loại thuốc tránh thai, nhất là các loại thuốc tránh thai liều cao, các thuốc có chế phẩm từ Estrogen liều cao kéo dài có thể làm tăng nguy cơ đông máu, dễ dẫn đến đột quỵ, tắc mạch máu não…

Nhóm nguyên nhân nữa là một số bệnh liên quan đến bệnh di truyền, một số bệnh bẩm sinh như: Dị dạng mạch máu não hay phình mạch máu não cũng có thể dẫn tới đột quỵ, xuất huyết não…

Phòng bệnh chủ động trong thời tiết nắng nóng

Theo TS.BS Nguyễn Thế Anh, với đột quỵ, nếu không được phát hiện sớm, kịp thời sẽ để lại những hậu quả vô cùng nghiêm trọng. Nếu bệnh nhân được phát hiện sớm trong vòng 5 giờ đầu, có thể áp dụng biện pháp tiêu sợi huyết để làm tan cục máu đông; hoặc nếu phát hiện trong 24 giờ đầu có thể áp dụng biện pháp hút cục máu đông giúp lưu thông dòng máu, nhờ đó bệnh nhân có thể phục hồi. Tuy nhiên trên thực tế, rất nhiều bệnh nhân đến bệnh viện khi đã qua thời gian vàng, sẽ để lại nhiều hậu quả nặng nề.

Bác sĩ cũng cho biết, với các bệnh nhân trẻ tuổi, các triệu chứng của đột quỵ không có nhiều điểm khác biệt nhiều so với người cao tuổi.

Các dấu hiệu giúp phát hiện sớm đột quỵ, ngay với người không có chuyên môn cũng dễ nhận thấy như biểu hiện trên nét mặt: Bệnh nhận bị méo mặt, miệng méo về 1 bên; Biểu hiện vận động: Tay thõng xuống, không giơ lên được; Dấu hiệu nói: Bệnh nhân có thể nói ngọng, nói lớ hoặc không hiểu lời nói; Khi phát hiện bệnh nhân có dấu hiệu đột quỵ sớm như trên, người dân cần gọi ngay cấp cứu để đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế để được điều trị.

Để phòng đột quỵ, TS.BS Nguyễn Thế Anh lưu ý, người dân cần chú ý xây dựng lối sống khoa học, ăn uống điều độ, hạn các đồ ăn quá nhiều đường, dầu mỡ, các thực phẩm chế biến sẵn, thực phẩm không đảm bảo… Hạn chế sử dụng các chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá; cần tăng cường vận động, nhất là với những người đã bị các bệnh như huyết áp, tiểu đường, tim mạch hoặc các bệnh nền khác cần đi khám định kỳ để kiểm soát bệnh thật tốt, không để biến chứng.

Đặc biệt thời tiết đang trong giai đoạn nắng nóng, người dân cần chú ý phòng đột quỵ. Đột quỵ do nắng nóng có thể xảy ra, nhất là với những người làm việc trong môi trường nắng nóng kéo dài, không có phương tiện bảo hộ, không được cung cấp đầy đủ nước uống; nhất là các bệnh nhân có bệnh nền, người già… rất dễ có nguy cơ bị đột quỵ.

Người dân cần phân biệt 2 khái niệm: Sốc nhiệt, say nắng và đột quỵ do nắng nóng.

Sốc nhiệt, say nắng là khi ở môi trường nắng nóng, nhiệt độ cơ thể tăng quá cao, các cơ chế điều hòa nhiệt không được đảm bảo dẫn đến các rối loạn nặng nề về hô hấp, thần kinh. Còn đột quỵ do nắng nóng là bệnh lý thần kinh xảy ra khi mạch máu não bị ảnh hưởng do thời tiết. Đây là 2 trường hợp khác nhau.

Theo đó, đột quỵ do nắng nóng cũng tương tự như đột quỵ thông thường và cũng gây ra các biến chứng giống như các trường hợp đột quỵ khác.