Chủ động các biện pháp phòng ngừa bệnh ung thư

Ghi nhận tại Bệnh viện Ung bướu Kiên Giang, mỗi năm có trên 12.000 lượt bệnh nhân đến khám, điều trị bệnh ung thư, trong đó có 60% bệnh nhân phát hiện ở giai đoạn muộn.

Điều này khiến khả năng điều trị thành công thấp, làm giảm cơ hội sống của người bệnh và tăng gánh nặng kinh tế gia đình. Phổ biến là bệnh ung thư phổi, gan, đại tràng - trực tràng, vú, dạ dày, buồng trứng.

Bác sĩ Hồ Văn Út Mười - Trưởng Khoa Phẫu thuật ung thư, Bệnh viện Ung bướu Kiên Giang thăm khám sức khỏe bệnh nhân. Ảnh: MI NI

Có nhiều người thân mắc bệnh ung thư, kinh tế gia đình chị N.T.L, ngụ xã Sơn Kiên bị khánh kiệt vì chi phí điều trị quá cao. Cách đây hơn 2 năm, mẹ chị L qua đời do bệnh ung thư gan, hiện cha của chị mắc ung thư phổi đang điều trị tại Bệnh viện Ung bướu Kiên Giang và chị ruột mắc bệnh ung thư vú được phát hiện sớm, đã được phẫu thuật điều trị.

“Chi phí điều trị bệnh ung thư rất cao nên gia đình gặp nhiều khó khăn. Ngoài gánh nặng kinh tế, bệnh còn ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, tâm lý, sự mất mát, đau thương khi chứng kiến người thân chịu nhiều đau đớn do bệnh tật gây ra”, chị L chia sẻ.

Bác sĩ Hồ Văn Út Mười - Trưởng Khoa Phẫu thuật ung thư, Bệnh viện Ung bướu Kiên Giang cho biết: “Bệnh ung thư là tập hợp các bệnh lý đặc trưng bởi sự phát triển bất thường của các tế bào phân chia không kiểm soát, có khả năng xâm lấn mô lân cận và di căn cơ quan khác, phá hủy các mô bình thường của cơ thể. Muốn phòng bệnh ung thư cần tìm hiểu các yếu tố sinh ung thư để có biện pháp phòng ngừa hiệu quả”.

Theo bác sĩ Hồ Văn Út Mười có 2 tác nhân chính sinh ung thư gồm: Tác nhân bên trong và tác nhân bên ngoài. Tác nhân bên trong như yếu tố di truyền do đột biến gen tăng nguy cơ ung thư và có thể di truyền như ung thư vú, đại trực tràng, bệnh đa polyps gia đình... Yếu tố nội tiết do rối loạn nội tiết có thể gây ung thư vú, cổ tử cung, tuyến tiền liệt, buồng trứng...

Đối với tác nhân bên ngoài có nhiều yếu tố như tác nhân vật lý do tia cực tím từ ánh sáng mặt trời gây ung thư da; tia X, tia gamma, phóng xạ hạt nhân gây nguy cơ ung thư máu, tuyến giáp. Tác nhân hóa học do hút thuốc lá, uống rượu, bia nhiều, độc chất Amiăng, nấm mốc... gây ung thư vú, gan, phổi, thực quản, vòm họng, bàng quang, máu...

Tác nhân sinh học do virus viêm gan B/C, virus HPV, HIV, EBV gây ung thư vòm họng, gan, cổ tử cung; vi trùng HP gây ung thư dạ dày; ký sinh trùng Schistosoma gây ung thư bàng quang…

Ngoài ra, yếu tố sinh ung thư do chế độ ăn nhiều thịt đỏ, đồ chiên nướng bị cháy khét, thực phẩm chế biến sẵn; lối sống lạm dụng rượu, bia và ít vận động…

Bác sĩ Hồ Văn Út Mười khuyến cáo người dân các biện pháp phòng bệnh ung thư, trước tiên không hút thuốc lá, tránh hít khói thuốc thụ động có thể làm giảm đáng kể nguy cơ mắc nhiều loại ung thư liên quan đến đường hô hấp như ung thư miệng, họng, thực quản và bàng quang…

Đồng thời, hạn chế rượu, bia. Cục Y tế Dự phòng khuyến cáo không nên uống quá 2 đơn vị cồn/ngày với nam và 1 đơn vị cồn/ngày đối với nữ và không quá 5 ngày/tuần. 1 đơn vị cồn tương đương với 3/4 chai, lon bia 330ml (loại có nồng độ cồn 5%), 1 ly rượu vang 100ml (nồng độ cồn 13,5%) hoặc 1 ly rượu mạnh 30ml (nồng độ cồn 40%).

Thường xuyên theo dõi và đánh giá cân nặng cơ thể qua chỉ số khối cơ thể; tăng cường vận động, tập thể dục ở mức phù hợp, tối thiểu 30 phút mỗi ngày, 5 ngày mỗi tuần. Các bài tập đơn giản như đi bộ, đạp xe, tập yoga... giúp cơ thể khỏe mạnh, tinh thần thoải mái và giảm nguy cơ bệnh tật.

Tuân thủ hướng dẫn về dinh dưỡng có thể phòng ngừa một phần nguy cơ mắc ung thư như ăn nhiều rau, củ, trái cây, ưu tiên chọn thực phẩm tươi, mới, ngũ cốc nguyên hạt, uống đủ nước mỗi ngày, từ 1,5 - 2 lít; hạn chế thịt đỏ, thực phẩm chế biến sẵn; hạn chế thực phẩm tinh chế; không sử dụng thực phẩm bị mốc như gạo mốc, đậu mốc…

Đối với người từ 40 tuổi trở lên, người hút nhiều thuốc lá, người hít khói thuốc thụ động, người có người thân mắc ung thư nên khám sức khỏe tổng quát từ 1 - 2 lần/năm để tầm soát ung thư và các bệnh lý khác.

MI NI