Đảm bảo quyền lợi người tham gia bảo hiểm xã hội khi nhận lương hưu

Trong suốt thời gian nghỉ hưu, người tham gia BHXH được cấp thẻ bảo hiểm y tế (BHYT) miễn phí (với mức hưởng 95% chi phí khám, chữa bệnh) để chăm sóc sức khỏe. Đặc biệt, mức hưởng lương hưu không phải mức cố định tại thời điểm nghỉ hưu mà định kỳ được điều chỉnh tăng theo chỉ số giá tiêu dùng và tăng trưởng kinh tế để đảm bảo cuộc sống của người nghỉ hưu. Vì vậy, lương hưu luôn được bảo toàn giá trị, không bị rủi ro khi đồng tiền mất giá.

Mức hưởng BHXH được tính trên cơ sở mức đóng, thời gian đóng BHXH và có sự chia sẻ giữa những người tham gia BHXH. Mức đóng BHXH càng cao, thời gian đóng BHXH càng dài thì mức hưởng lương hưu sẽ cao hơn.

Tăng lương hưu cho người nghỉ hưu từ ngày 1/1/2022

Một số trường hợp hưởng lương hưu với mức thấp, do NLĐ đóng BHXH với mức đóng thấp, thời gian đóng BHXH chỉ đạt thời gian tối thiểu. Có trường hợp do NLĐ nghỉ hưu sớm trước tuổi quy định, dẫn đến bị giảm trừ tỷ lệ phần trăm do nghỉ hưu trước tuổi (hiện nay, cứ mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi sẽ giảm 2% đối với cả nam và nữ). Có ý kiến băn khoăn, đồng tiền mất giá sẽ tác động đến lương hưu làm ảnh hưởng đến quyền lợi chính đáng của người tham gia BHXH. Cách hiểu này chưa chính xác.

Trên thực tế, quy định của chính sách BHXH đã tính đến yếu tố lạm phát hay trượt giá đối với tiền lương đóng BHXH của NLĐ, không chỉ khi tính mức hưởng lương hưu lúc về hưu, mà còn đảm bảo yếu tố này trong suốt quá trình hưởng lương hưu của NLĐ.

Cụ thể, khi tính mức hưởng lương hưu, tiền lương đã đóng BHXH làm căn cứ tính lương hưu của NLĐ đều được điều chỉnh. Đối với NLĐ đóng BHXH theo chế độ tiền lương do nhà nước quy định, tham gia trước ngày 1/1/2016 thì tiền lương đã đóng BHXH được điều chỉnh theo mức lương cơ sở tại thời điểm hưởng chế độ hưu trí. Đối với NLĐ đóng BHXH theo chế độ tiền lương do nhà nước quy định mà bắt đầu tham gia BHXH từ ngày 1/1/2016 trở đi và NLĐ đóng BHXH theo chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định thì tiền lương đã đóng BHXH để làm căn cứ tính mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH, được điều chỉnh trên cơ sở chỉ số giá tiêu dùng của từng thời kỳ theo quy định của Chính phủ.

Từ năm 1995 đến nay, mức lương hưu của người nghỉ hưu liên tục được nhà nước điều chỉnh nâng lên, cụ thể đã qua 22 lần điều chỉnh nhằm đảm bảo cuộc sống người về hưu. Năm 2022, dù tình hình kinh tế của nước ta khó khăn nhưng lương hưu đã được tăng thêm 7,4% từ ngày 1/1/2022. Những người nghỉ hưu trước ngày 1/1/1995 mà sau khi điều chỉnh theo mức chung, nếu mức lương hưu, trợ cấp BHXH hàng tháng dưới 2,5 triệu đồng/tháng còn tiếp tục được điều chỉnh thêm. Điều này cho thấy, chính sách BHXH rất quan tâm đến thu nhập của người hưởng lương hưu, nhất là với người hưởng mức lương hưu thấp.

Giám đốc BHXH tỉnh An Giang Đặng Hồng Tuấn cho biết, năm 2021, toàn tỉnh đã chi lương hưu, trợ cấp BHXH hàng tháng cho 15.199 người, với 958,81 tỷ đồng. Trong đó, giải quyết cho 49 người tham gia BHXH tự nguyện hưởng lương hưu, với số tiền hơn 96,4 triệu đồng. 4 tháng đầu năm 2022, giải quyết thêm 16 người tham gia BHXH tự nguyện hưởng lương hưu, với số tiền hơn 29,8 triệu đồng. Chính sách BHXH nói chung hay BHXH tự nguyện nói riêng dần được NLĐ quan tâm, nhận được sự đồng thuận của nhiều người cao tuổi, qua đó động viên con, cháu tham gia BHXH đầy đủ, đúng quy định.

Một số NLĐ đã nhận BHXH 1 lần rất tiếc nuối, mong muốn được nộp lại số tiền BHXH 1 lần đã nhận, đóng tiếp BHXH tự nguyện để được hưởng lương hưu và có thẻ BHYT miễn phí (trong suốt thời gian hưởng lương hưu) để chăm sóc sức khỏe. Bởi, thực tế đã chứng minh, nhiều người cao tuổi vẫn phải bươn chải kiếm sống và chịu sức ép về chi phí sinh hoạt, gánh nặng viện phí khi không may bệnh tật.

Thực tế cho thấy, đời sống của người nghỉ hưu từng bước được cải thiện. Bởi Đảng, nhà nước quan tâm tăng lương hưu, với quan điểm cải thiện hơn nữa đời sống của người về hưu, giảm bớt khó khăn, đặc biệt là những người có mức lương hưu, trợ cấp BHXH thấp. Vì vậy, NLĐ hãy tích cực tham gia BHXH, để có lương hưu và thẻ BHYT làm chỗ dựa vững chắc khi về già.

HẠNH CHÂU