
Hệ thống thuế: Sắp xếp phù hợp theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.
Cắt giảm thủ tục hành chính
Thời gian qua, Bộ Tài chính đã gấp rút hoàn thiện khung pháp lý theo chính quyền 2 cấp. Để thực hiện mô hình mới, Bộ Tài chính đã rà soát 24 lĩnh vực quản lý Nhà nước của Bộ và xác định có 563 nội dung, nhiệm vụ, thẩm quyền đề xuất phân cấp, phân quyền, sắp xếp chính quyền địa phương 2 cấp thuộc 233 văn bản quy phạm pháp luật.
Theo đó, nhiệm vụ và quyền hạn của chính quyền địa phương được xác lập rõ ràng theo mô hình chính quyền 2 cấp, áp dụng trên mọi lĩnh vực: Đầu tư phát triển; đấu thầu; trưng mua, trưng dụng tài sản; tài chính đất đai; quản lý và sử dụng tài sản công; quản lý thuế, phí; quản lý giá; kinh doanh bảo hiểm; hoạt động của hộ kinh doanh, tổ hợp tác, hợp tác xã và liên hiệp hợp tác xã; phát triển doanh nghiệp Nhà nước; tín dụng chính sách xã hội.
Trước đó, Bộ Tài chính gấp rút xây dựng, tham mưu và hoàn thiện 6 Nghị định cùng 7 Thông tư để thực hiện phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Hiện nay, các Nghị định quy định về phân cấp, phân quyền trong quản lý Nhà nước theo ngành, lĩnh vực như: Tài sản công, dự trữ quốc gia, thống kê, thuế đều đã được Chính phủ ban hành và sẽ có hiệu lực thi hành đồng loạt từ ngày 1/7.
Đơn cử trong lĩnh vực kế toán, kiểm toán, Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư 46/2025/TT-BTC ngày 20/6/2025 sửa đổi quy định về kế toán kiểm toán theo chính quyền địa phương 2 cấp áp dụng từ ngày 1/7. Theo Bộ Tài chính, nếu như trước đây, doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNN&V) muốn sửa đổi, bổ sung hệ thống tài khoản kế toán hoặc biểu mẫu báo cáo tài chính phải được Bộ Tài chính chấp thuận bằng văn bản nhưng giờ các doanh nghiệp tự chịu trách nhiệm về các sửa đổi trước pháp luật và cơ quan giám sát.
Đối với lĩnh vực thuế, Nghị định 122/2025/NĐ-CP ngày 11/6 về phân quyền, phân cấp quản lý thuế cũng có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7. Nghị định được ban hành bảo đảm phân cấp triệt để các nhiệm vụ giữa cơ quan và phát huy tính chủ động, sáng tạo, tự chịu trách nhiệm của chính quyền địa phương trong thực hiện nhiệm vụ quản lý Nhà nước trong lĩnh vực quản lý thuế.
Các quy định về hồ sơ khai thuế, loại thuế khai thuế theo tháng/quý/năm, thủ tục khoanh nợ và xóa nợ từ 15 tỷ đồng, chi tiết về dịch vụ hóa đơn điện tử, việc áp dụng cơ chế thỏa thuận trước về phương pháp xác định giá tính thuế đối với doanh nghiệp có giao dịch liên kết... đều thuộc nhóm vấn đề từng mất nhiều thời gian chờ chỉ đạo từ cấp Chính phủ, hiện đã có thể được hướng dẫn kịp thời ở cấp Bộ….
Vận hành thông suốt hạ tầng và dữ liệu
Theo ông Nguyễn Việt Hà, Cục trưởng Cục Công nghệ thông tin (CNTT) và Chuyển đổi số (Bộ Tài chính), việc triển khai CNTT, chuyển đổi số toàn ngành bảo đảm tính liên thông, đồng bộ là mục tiêu xuyên suốt. “Phấn đấu không để xảy ra tình trạng gián đoạn, ách tắc trong giải quyết thủ tục hành chính, ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của người dân và doanh nghiệp”, ông Nguyễn Việt Hà cho biết.
Giai đoạn đột phá tiếp theo là đến ngày 31/12, ngành Tài chính sẽ khắc phục cơ bản những tồn tại, yếu kém cố hữu về chuyển đổi số trong toàn hệ thống chính trị. Hoàn thiện các nền tảng dùng chung, chuẩn hóa và kết nối các cơ sở dữ liệu quan trọng, nâng cao thực chất chất lượng dịch vụ công trực tuyến, tạo nền tảng vững chắc cho giai đoạn phát triển tiếp theo.
“Các đơn vị trong ngành đang tập trung nguồn lực để điều chỉnh các phần mềm nghiệp vụ đáp ứng theo mô hình chính quyền 2 cấp từ ngày 1/7. Khối lượng công việc điều chỉnh các phần mềm rất lớn, thời gian thực hiện ngắn, nhân sự còn hạn chế. Tổng số hệ thống thông tin, phần mềm toàn ngành hơn 150 hệ thống, trong đó, sắp xếp đơn vị hành chính và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp sẽ có 66 hệ thống cần chỉnh sửa để đáp ứng theo mô hình mới”, đại diện Cục CNTT và Chuyển đổi số cho biết.
"Các hệ thống của các đơn vị khác như: Chứng khoán, thống kê, dự trữ, quản lý nợ, giám sát bảo hiểm, hỗ trợ DNN&V… không chịu ảnh hưởng do thay đổi mô hình 2 cấp hoặc chỉ cần chỉnh sửa, hoàn thiện thêm một số chức năng, báo cáo để đáp ứng được hết các nhu cầu quản lý theo chính quyền địa phương 2 cấp thay vì 3 cấp như hiện nay", ông Nguyễn Việt Hà cho biết thêm.
Đối với lĩnh vực thuế, ông Mai Xuân Thành, Cục trưởng Cục Thuế cho biết, công tác truyền thông đến người nộp thuế đã được triển khai từ sớm. Riêng hệ thống hóa đơn điện tử chỉ tạm dừng hoạt động trong khoảng thời gian ngắn nhất có thể, từ 0h ngày 30/6 đến 3 giờ sáng ngày 1/7, nhằm không làm gián đoạn hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. “Không để bất kỳ thủ tục hành chính nào bị ảnh hưởng hay gián đoạn trong suốt quá trình chuyển đổi”, ông Mai Xuân Thành nhấn mạnh.
Mặc dù đối diện với nhiều khó khăn, thách thức, song thực hiện chủ trương của Đảng, Chính phủ và Bộ Tài chính về sắp xếp, gọn tổ chức bộ máy, ngành Thuế tiếp tục sắp xếp lại từ 20 Chi cục Thuế khu vực thành 34 Thuế tỉnh, thành phố; 350 Đội thuế cấp huyện thành 350 Thuế cơ sở quản lý theo địa bàn xã.
"Từ ngày 1/7, 34 đơn vị hành chính cấp tỉnh sau sắp xếp sẽ đi vào hoạt động. Việc nghiên cứu thành lập 34 đơn vị thuế cấp tỉnh sẽ có nhiều thuận lợi cho công tác quản lý thuế và cho chính người dân, doanh nghiệp. Đồng thời, khi tổ chức lại 20 Chi cục Thuế khu vực, thành lập 34 đơn vị thuế cấp tỉnh sẽ có nhiều thuận lợi cho ngành Thuế. Mô hình này cho phép cơ quan Thuế hoạt động gắn chặt với chính quyền địa phương, bao quát toàn bộ nguồn thu, tăng tính chủ động cho ngân sách địa phương", đại diện Cục Thuế thông tin.
Theo bà Trần Thị Huệ, Phó Tổng Giám đốc Kho bạc Nhà nước, việc sắp xếp lại hệ thống Kho bạc Nhà nước khu vực được thực hiện phù hợp với mô hình 34 tỉnh, thành sau sáp nhập. Đồng thời, quá trình chuyển đổi Hệ thống Thông tin Quản lý Ngân sách và Kho bạc (TABMIS) được triển khai liên tục, không để xảy ra gián đoạn, không nghỉ ngày nào, luôn sẵn sàng tiếp nhận và xử lý hồ sơ.
Theo TTXVN