Mùa gặt thuở nào

Ảnh: HÀ PHÚC

Khi còn nhỏ, tôi thường quẩn quanh bên bó lúa bố mới gánh về đặt ở góc sân. Mùa gặt về cũng là thời gian chúng tôi được nghỉ hè. Tôi thích tìm những chú bọ xít nho nhỏ có cánh màu xanh lá cây đem cho lũ gà ăn. Đôi khi thích thú bắt được chú muồm muỗm béo mẫm ẩn sau lá lúa. Tôi thấy mùi mùa màng, mùi bùn còn vương đâu đó nơi gốc rạ, mùi bọ xít hăng hăng, mùi thơm của cỏ, mùi lúa chín thơm một niềm ấm no, hạnh phúc.

Mùa gặt về, tôi thường say mê với bản đồng ca của những cọng lúa, cuống rạ. Đó là một trò chơi do lũ trẻ nhà quê nghĩ ra. Tìm cây lúa, bóc bẹ lá để lộ ra đốt thân lúa màu trắng đục, lấy đầu rỗng, còn đầu kia đáy đặc, lấy tay vê tròn đoạn gần đáy cho dập đều, lúc này đưa lên miệng thổi là đã có chiếc kèn làm bằng thân lúa.

Cả đám trẻ cùng thổi, những thân lúa to nhỏ, dài ngắn khác nhau tạo thành âm thanh nghe đến là rộn rã. Chúng tôi cùng cười vang rồi chạy nhảy, lăn tròn trên rơm, rơm được nắng thơm tho một thứ mùi bình yên. Chúng tôi cứ hồn nhiên như thế, biết đâu ngoài kia, nơi cánh đồng làng rực vàng màu lúa chín, mẹ cha đang cần mẫn nhọc nhằn đổi thành gạo mới cơm thơm.

Lớn lên một chút được theo mẹ đi gặt, khiến tôi vô cùng háo hức. Nắng nóng làm mồ hôi ướt đẫm, chảy vào mắt cay xè những điều thấm thía. Tôi đã biết được bao lâu nay mẹ cha vất vả thế nào để có hạt thóc, củ khoai nuôi chúng tôi khôn lớn.

Kể từ khi cây mạ mướt mảnh cho tới lúc thân lúa vững vàng trổ bông, trĩu hạt, người nông dân đã đổ xuống đồng đất bao nhiêu giọt mồ hôi, đội sương, đội nắng thế nào. Tôi biết ơn cánh đồng làng đã chắt chiu mỡ màu nuôi cây lúa sai bông nặng hạt. Tôi thêm yêu mùa gặt quê mình, bởi nơi ấy có biết bao điều trân quý, nâng niu.

Sau mỗi buổi gặt, mẹ thường đem về theo xâu châu chấu, muồm muỗm, treo bên bó lúa. Lũ trẻ chúng tôi nhảy chân sáo reo hò ầm ĩ, rồi mang nướng lên ăn. Mùi châu chấu thơm ngậy từ lớp tro than rơm rạ làm chúng tôi tứa nước miếng. Có bận, mẹ bắt được nhiều châu chấu đem rang mỡ, rắc lá chanh thái chỉ, làm nên món ngon trong bữa cơm quê mùa gặt. Món ngon ngày mùa là thức ăn ngốn cơm, giúp chúng tôi no bụng, là cả tình yêu thương rộng lớn của mẹ. Đó là điều giản dị nhẹ nhàng, mang cả giá trị thẳm sâu đẹp đẽ.

Tôi lớn lên qua bao nhiêu mùa gặt, để rồi mưu sinh nơi thị thành, ngày lại ngày nơi công xưởng ầm ào tiếng máy. Mỗi lần về qua nơi cánh đồng làng, nay có nhiều thay đổi, có máy gặt, máy cày giúp nông dân bớt đi vất vả. Bỗng thấy mùa gặt bây giờ như thiếu một điều gì. Hóa ra, đó là mùi của mùa màng. Bây giờ thuốc bảo vệ thực vật đã làm cho không còn bọ xít, châu chấu như xưa. Năm nào đồng làng cũng được mùa, sai bông nặng hạt, nhưng lại mang đi những điều bình dị, thân thương mà theo tôi chỉ còn trong ký ức.

Chợt thấy thèm quay trở lại những mùa gặt thuở nào…

LÊ MINH HẢI