Mỹ tuyên bố rút khỏi INF trong 6 tháng

Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu tại Nhà Trắng ngày 25-1-2019. Ảnh: THX/TTXVN

Trong một tuyên bố, Tổng thống Mỹ Donald Trump nêu rõ Mỹ sẽ ngừng các nghĩa vụ trong khuôn khổ hiệp ước INF với Nga kể từ ngày 2/2 và bắt đầu tiến trình rút khỏi INF. Ông nhấn mạnh tiến trình này sẽ được hoàn tất trong 6 tháng trừ khi Nga quay trở lại tuân thủ hiệp ước với việc phá hủy toàn bộ các tên lửa, bệ phóng và thiết bị vi phạm liên quan.

Theo nhà lãnh đạo Mỹ, Washington đã tuân thủ hiệp ước trong hơn 30 năm và sẽ không tiếp tục chịu hạn chế bởi điều khoản của INF, trong khi Nga lại có hành động vi phạm. Ông khẳng định một khi các cuộc thảo luận kiểm soát vũ khí với Nga được hoàn tất, Washington sẽ sẵn sàng cho mối quan hệ nổi bật về kinh tế, thương mại và chính trị và các cấp quân sự với Moskva.

Trong khi đó, phát biểu với báo giới, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo nêu rõ Mỹ sẽ gửi thông báo chính thức cho Nga về việc Washington sẽ rút khỏi hiệp ước INF trong vòng 6 tháng. Ông cho biết Washington mong muốn đàm phán kiểm soát vũ khí với Nga và hy vọng Moskva có thể tuân thủ hiệp ước INF. Ông Pompeo nêu rõ nhà lãnh đạo Mỹ mong muốn thỏa thuận này có thể kiểm chứng và áp dụng được với các hệ thống vũ khí.

Bên cạnh đó, nhà ngoại giao hàng đầu của Mỹ cho hay Washington đã sẵn sàng tham gia thảo luận về các hiệp ước kiểm soát vũ khí khác trên khắp thế giới.

Cùng ngày, Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) tuyên bố hoàn toàn ủng hộ thông báo rút khỏi INF của Mỹ do những nguy cơ an ninh từ việc Nga thử nghiệm, chế tạo hệ thống tên lửa “Novator 9M729".

INF được lãnh đạo Mỹ và Liên Xô trước đây ký ngày 8/12/1987 và chính thức có hiệu lực từ ngày 1/6/1988. Theo INF, hai bên cam kết không sản xuất, thử nghiệm, triển khai các tên lửa đạn đạo và tên lửa hành trình trên mặt đất tầm trung và tầm ngắn (từ 500 - 5.500 km).

Tháng 10/2018, Tổng thống Mỹ Donald Trump cáo buộc Nga vi phạm hiệp ước khi chế tạo tên lửa “Novator 9M729”.

Đến tháng 12/2018, Mỹ tuyên bố sẽ rút khỏi hiệp ước định này, nếu Nga không tuân thủ trở lại thỏa thuận này trong vòng 60 ngày - tức thời hạn chót là 2/2 tới.

Tuy nhiên, Nga tuyên bố không tiêu hủy “Novator 9M729", đồng thời khẳng định loại tên lửa này không vi phạm INF. Theo Moskva, Mỹ dựng cớ để rút khỏi hiệp ước để có thể tự do phát triển những loại tên lửa mới.

Tổng thống Nga Vladimir Putin cho rằng Mỹ rút khỏi INF sẽ đe dọa số phận của Hiệp ước Cắt giảm vũ khí tấn công chiến lược (START-3), văn kiện cuối cùng trong lĩnh vực kiểm soát vũ khí.

Nhiều nước đồng minh của Mỹ ở châu Âu cũng phản đối việc Mỹ rút khỏi INF do lo ngại về một cuộc chạy đua vũ trang mới.

Theo ĐẶNG ÁNH (TTXVN)