Sữa mẹ không chỉ cung cấp đầy đủ dưỡng chất mà còn chứa nhiều kháng thể giúp trẻ xây dựng hệ miễn dịch mạnh mẽ, giảm nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng và các vấn đề sức khỏe lâu dài. Ngoài ra, việc nuôi con bằng sữa mẹ còn mang lại nhiều lợi ích cho người mẹ như giảm nguy cơ mắc các bệnh ung thư, hỗ trợ phục hồi sức khỏe sau sinh và tăng cường gắn kết tình cảm mẹ và con.
Tuy nhiên, để việc nuôi con bằng sữa mẹ hiệu quả tốt nhất, các bà mẹ cần trang bị kiến thức để cho con bú đúng cách, xử lý các vấn đề thường gặp. Bác sĩ Nguyễn Thị Quí Thi - Trưởng Khoa Hậu sản, Bệnh viện Sản - Nhi Kiên Giang cho biết: “Cho con bú mẹ đúng cách giúp tăng hiệu quả nuôi dưỡng, tránh tổn thương cho mẹ. Việc nuôi con bằng sữa mẹ không chỉ là bản năng mà còn là kỹ năng cần học và luyện tập. Trẻ bú không đúng cách có thể làm mẹ bị đau đầu vú, loét núm vú; trẻ bú không hiệu quả, chậm tăng cân; trẻ đòi bú liên tục, không thỏa mãn; vú căng, giảm tiết sữa…”.

Sản phụ luyện tập tư thế cho con bú đúng cách tại Bệnh viện Sản - Nhi Kiên Giang. Ảnh: MI NI
Do đó, bác sĩ Nguyễn Thị Quí Thi lưu ý các bà mẹ khi cho con bú, có thể ngồi hoặc nằm thoải mái, có điểm tựa. Bụng của trẻ áp sát bụng mẹ, mặt quay về vú, mũi đối diện núm vú, đầu, vai, hông thẳng hàng. Cằm của trẻ chạm vú, miệng mở rộng, ngậm cả quầng vú, không chỉ núm vú; quầng vú trên miệng trẻ nhiều hơn dưới; môi dưới cong ra ngoài. Trẻ mút chậm, mạnh, có thể nghe tiếng nuốt…
Chị Nguyễn Thị Ngọc Trân, ngụ xã Mỹ Thuận cho biết: “Tôi nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ để con phát triển khỏe mạnh và giảm chi phí. Do lần đầu sinh con, chưa có kinh nghiệm nên khi cho con bú chưa đúng cách, con bú không nhiều và tôi bị đau đầu vú. Nhờ nhân viên y tế hướng dẫn tư thế ngồi, cách đưa vú vào miệng bé, cho bé bắt ngậm vú đúng cách… nên tôi có nhiều sữa, bé bú no và ngủ ngoan”.
Ngoài ra, sau khi sinh con các bà mẹ không nên kiêng khem mà cần ăn uống đầy đủ, đa dạng để cơ thể được cung cấp đầy đủ vitamin và khoáng chất. Khi cho con bú, các loại thực phẩm mẹ ăn có thể truyền qua nguồn sữa cho bé. Mùi vị của sữa mẹ phụ thuộc vào các loại thực phẩm mẹ ăn hằng ngày. Vì vậy, người mẹ cần ăn đa dạng thực phẩm để chuẩn bị cho trẻ quen với các loại mùi đồ ăn trước khi bắt đầu thời kỳ ăn dặm. Đồng thời, thận trọng với các loại thức uống như bia, rượu, trà, cà phê… thức ăn có thể gây khó tiêu như hành, cải bắp, trứng cá, gia vị cay, nóng... và các loại thuốc, chỉ dùng thuốc khi có chỉ định của bác sĩ vì thuốc có thể đi vào sữa.

Thai phụ được tư vấn nuôi con bằng sữa mẹ tại Bệnh viện Sản - Nhi Kiên Giang. Ảnh: MI NI
Theo bác sĩ Nguyễn Thị Quí Thi, tuy nuôi con bằng sữa mẹ có rất nhiều lợi ích nhưng một số trường hợp không nên bú mẹ vì có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ. Một số trường hợp như mẹ bị nhiễm HIV không nên cho con bú vì HIV có trong sữa mẹ và có thể truyền sang con khi cho bú. Mẹ bị bệnh lao phổi, nhất là trong thời kỳ bệnh phát triển nên kiêng hẳn sữa mẹ và không nên trông, chăm sóc trẻ. Mẹ bị nhiễm HTLV-1, là siêu vi khuẩn nhiễm vào bạch huyết cầu ở người. Đây cũng là căn bệnh truyền nhiễm nguy hiểm như HIV.
Mẹ mắc bệnh tiểu đường cần đến gặp bác sĩ để chẩn đoán và xin lời khuyên từ bác sĩ có nên cho con bú không. Mẹ đang điều trị iod phóng xạ rất có thể iod sẽ nhiễm vào sữa gây tổn hại chức năng tuyến giáp của con. Các bà mẹ bị ung thư đang phải sử dụng thuốc điều trị không nên cho con bú. Thuốc điều trị ung thư cản trở phân chia tế bào gây tổn hại nghiêm trọng đến sự phát triển của trẻ nếu truyền qua sữa mẹ. Mẹ bị chứng bệnh động kinh cũng không nên cho con bú, vì khi cho con bú mà bị động kinh có thể làm tổn thương đến con, rất nguy hiểm.
MI NI