Phòng ngừa chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng

Từ năm 2020 - 2023, công an toàn tỉnh An Giang phát hiện, điều tra 171 vụ án, khởi tố 63 bị can, thu hồi số lượng lớn tài sản. Trong đó, phát hiện, điều tra 119 vụ, khởi tố 1 bị can về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng. Từ đầu năm 2024 đến nay, Công an tỉnh tiếp nhận, giải quyết 9 đơn trình báo, số tiền thiệt hại khoảng 15 tỷ đồng.

Theo đại tá Bùi Tấn Ân, Phó Giám đốc Công an tỉnh An Giang, tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng sử dụng nhiều phương thức, thủ đoạn tinh vi, như: Thông báo trúng thưởng; kết bạn, làm quen gửi quà; giả danh ngân hàng, cán bộ cơ quan Nhà nước (công an, tòa án, viện kiểm sát, thuế...); tuyển cộng tác viên bán hàng online, giả mạo quỹ tiết kiệm; hack tài khoản mạng xã hội, mạo danh người khác; kêu gọi đầu tư vào sàn giao dịch; cho vay tiền online, vay qua app; dịch vụ lấy lại tiền bị lừa đảo…

Tuyên truyền, cảnh báo phương thức, thủ đoạn lừa đảo

Thủ đoạn phổ biến là thông báo trúng thưởng. Đối tượng giả danh nhân viên nhà mạng, siêu thị, công ty dịch vụ gọi điện thông báo trúng thưởng tài sản có giá trị lớn, quà được gửi qua bưu điện. Phải đóng thuế dựa trên giá trị món quà cho nhân viên bưu điện (thông qua dịch vụ thu phí hộ) thì mới được nhận hàng, thực chất bên trong gói hàng này đều là đồ giả.

Sau đó, các đối tượng chiếm đoạt số tiền mà bị hại đã đóng. Hoặc đối tượng sử dụng mạng xã hội kết bạn, nhắn tin làm quen, giới thiệu là đang sinh sống tại nước ngoài, thông báo gửi quà, sau đó giả danh nhân viên sân bay, hải quan, thuế yêu cầu nộp tiền để nhận quà rồi chiếm đoạt.

Hay đối tượng giả danh cán bộ ngân hàng gọi điện cho bị hại, thông báo có người chuyển tiền vào tài khoản, nhưng do bị lỗi nên chưa chuyển được, yêu cầu khách hàng cung cấp mã số thẻ và mã OTP để kiểm tra. Hoặc đối tượng giả danh tin nhắn ngân hàng, yêu cầu bị hại truy cập vào đường link, cài đặt ứng dụng (app) ngân hàng giả mạo, đăng nhập thông tin tài khoản ngân hàng để giải quyết. Các đối tượng sử dụng thông tin bị hại cung cấp, truy cập vào tài khoản và rút tiền của bị hại.

Đối tượng còn giả danh cán bộ cơ quan Nhà nước gọi điện thông báo người dân có liên quan đến vụ án, như: Rửa tiền, ma túy... hoặc bị xử phạt nguội vi phạm giao thông, yêu cầu bị hại chuyển tiền vào tài khoản mà các đối tượng lừa đảo đưa ra để phục vụ công tác điều tra, xử lý.

Đối tượng đưa ra các lý do: Kiểm tra việc đóng thuế, định danh điện tử mức 2, yêu cầu bị hại cài đặt app mạo danh cơ quan Nhà nước chứa mã độc, thực hiện thao tác đăng nhập tài khoản ngân hàng, cung cấp mã OTP, nhận diện vân tay, khuôn mặt... sau đó đối tượng đánh cắp thông tin, chiếm quyền sử dụng điện thoại từ xa, can thiệp vào hệ thống điện thoại để chiếm đoạt tiền trong tài khoản ngân hàng.

Điển hình, ngày 21/3/2024, anh N.T.B (ngụ phường Mỹ Quý, TP. Long Xuyên, tỉnh An Giang) nhận được cuộc điện thoại tự xưng cán bộ Công an phường Mỹ Quý, yêu cầu anh B. định danh điện tử mức 2. Sau đó, người này kết bạn Zalo, gửi đường link https://viet.govxc.cc, yêu cầu anh B. sử dụng điện thoại có hệ điều hành Android, cài đặt ứng dụng Cổng Dịch vụ công Bộ Công an, nhằm thuận tiện cho việc định danh điện tử mức 2 mà không cần đi lại.

Đồng thời, đối tượng yêu cầu anh B. chuyển 6.000 đồng vào tài khoản đối tượng chỉ định; thực hiện các thao tác, như: Đăng nhập tài khoản ngân hàng, cung cấp mã OTP, nhận diện vân tay, khuôn mặt… Sau đó, đối tượng nhanh chóng chiếm đoạt tiền trong tài khoản ngân hàng.

Phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao Công an tỉnh đề nghị các đơn vị, địa phương tuyên tuyền, thông báo rộng rãi trong quần chúng nhân dân nâng cao ý thức cảnh giác, chủ động phòng ngừa và tố giác tội phạm. Nếu muốn định danh điện tử mức 2, làm thủ tục liên quan đến thuế, người dân trực tiếp đến cơ quan công an hoặc cơ quan thuế gần nhất để được hỗ trợ, hướng dẫn, không thực hiện qua mạng Internet hoặc qua điện thoại.

Đặc biệt, không cung cấp thông tin cá nhân, thông tin tài khoản ngân hàng với bất cứ hình thức nào. Không truy cập, cài đặt phần mềm từ website không chính thống; không tham gia vay tiền từ app, nguồn không chính thống; không tham gia đầu tư vào sàn giao dịch trái phép. Khi phát hiện tội phạm, trình báo ngay đến cơ quan công an gần nhất để kịp thời ngăn chặn, xử lý.

HẠNH CHÂU