Những năm 1960, ngọn đồi nhỏ được đánh chấm đỏ quan trọng trên bản đồ quân sự của Mỹ - Ngụy. Hàng ngàn viên đá lớn nhỏ tạo thành, Tức Dụp như tổ ong vĩ đại, với hàng trăm ngõ ngách vô cùng bí hiểm với kẻ địch. Đây là nơi che chở, bảo vệ quân và dân ta, là kho đạn dược, lương thực, trạm quân y…
Tức Dụp là cơ quan làm việc của hàng trăm chiến sĩ cách mạng Tỉnh ủy An Giang, huyện Tri Tôn và là nơi tránh bom rơi, đạn nổ, nên hứng chịu hàng ngàn tấn bom đạn của giặc…
Năm 1968, Tức Dụp gồng mình đội pháo, chịu bom với hàng ngàn tấn thuốc nổ, 2.000m2 đất của ngọn đồi đầy dấu vết bom đạn. Trong lòng ngọn núi, khoảng 100 chiến sĩ cách mạng kiên trì bám trụ, quyết giữ vững địa bàn chiến đấu.
Đến Tức Dụp hôm nay, thế hệ trẻ sẽ phần nào cảm nhận được khó khăn, gian khổ của cha ông ngày trước, khi phải sinh hoạt, chiến đấu trong không gian “lò ảng” nhỏ hẹp, thiếu sáng, lại ngập tràn tinh thần “quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh”.
Hội trường C6 tái hiện quang cảnh các đồng chí trong Tỉnh ủy, lực lượng vũ trang tỉnh, huyện… họp bàn kế hoạch chỉ đạo tác chiến, đánh địch mở rộng vùng giải phóng trong tỉnh.
Nhiều hạng mục được xây mới, sửa chữa, bổ sung, trong đó có nhiều hiện vật quý, tạo thành “bảo tàng” khắc họa một Tức Dụp anh hùng xưa kia.
Ông Hà Thiên Sắng gắn bó với Khu Di tích lịch sử đồi Tức Dụp gần 30 năm. Ngoài việc kinh doanh dịch vụ ăn uống, vui chơi giải trí trong khu di tích, ông còn trở thành “hướng dẫn viên du lịch”, kể vanh vách quá khứ hào hùng, sự "Thay da đổi thịt" từng ngày của ngọn đồi.
Trong khuôn viên đồi Tức Dụp, khu giải trí bắn súng đạn thật được thanh niên yêu thích. Họ có thể trải nghiệm bắn đạn AK, AR15, Carbine, với giá 20.000 đồng/viên, thông qua sự hướng dẫn của chiến sĩ.
Việc bắn trúng đích không quan trọng, bởi khó ai có thể thuần thục khi mới lần đầu chạm vào súng. Tuy nhiên, những tiếng đạn nổ, những lần ngắm bắn của du khách phần nào tái hiện khung cảnh khói lửa, đì đùng ngày xưa. Cũng vì thế, họ sẽ thấu hiểu hơn cái giá của hòa bình hôm nay.
Hàng năm, đông đảo du khách, học sinh, sinh viên, đoàn thanh niên… trong và ngoài nước đến tham quan, tìm hiểu văn hóa, lịch sử. Trước đài tưởng niệm, chiến công oanh liệt của Tức Dụp bồi đắp lòng yêu nước, thắp sáng tinh thần bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam trong thế hệ hôm nay.
Ông Trần Văn Nhiệm (Phó Chủ nhiệm Câu lạc bộ Truyền thống kháng chiến Thành đoàn TP. Hồ Chí Minh) là cựu tử tù Côn Đảo duy nhất vượt ngục thành công. “Lần đầu tiên đến với Tức Dụp, tôi càng thêm khâm phục ý chí sắt đá của chiến sĩ ta, đặc biệt là 128 ngày đêm chiến đấu gian khổ, giành giật từ hang động, buộc địch thừa nhận thất bại” – ông bày tỏ.
Chiến tranh đã lùi xa, đồi Tức Dụp mưa bom bão lửa năm xưa hồi sinh, vươn mình đứng dậy mạnh mẽ, ôm trọn niềm kiêu hãnh, tự hào. “Bình yên” là cảm nhận rõ nét nhất khi đặt chân đến đây.
“Ngọn đồi 2 triệu đô la” giờ được tu bổ cảnh quan xanh mát, với nhiều dịch vụ vui chơi, thú nuôi… đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu tham quan của du khách.
Rất nhiều loại hoa được trồng, chăm sóc hàng ngày, vẽ nên một Tức Dụp nên thơ, đầy màu sắc, nhưng cũng rất oai hùng. Những đóa hoa bung nở, cháy bỏng trên nền trời xanh, như muốn kể lại câu chuyện hào hùng thuở trước…
GIA KHÁNH