Sách giáo khoa tăng giá, thêm gánh nặng nhiều phía

Việc đổi mới chương trình, SGK giáo dục phổ thông có ý nghĩa rất quan trọng nhằm đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo (GD&ĐT), nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Theo lộ trình được quy định tại Nghị quyết 51/2017/QH14 về điều chỉnh lộ trình thực hiện việc triển khai áp dụng chương trình, SGK giáo dục phổ thông mới theo Nghị quyết 88/2014/QH13, ngày 28/11/2014 của Quốc hội về đổi mới chương trình, SGK giáo dục phổ thông. Theo đó, đến năm học 2024-2025 sẽ hoàn thành chu trình đầu tiên đổi mới chương trình, SGK ở toàn bộ các cấp học phổ thông. Tại Điều 2, Nghị quyết 51/2017/QH14 cũng quy định: “Chính phủ chỉ đạo việc xây dựng chương trình, biên soạn SGK giáo dục phổ thông mới, bảo đảm không tăng kinh phí…

Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội, Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban khác của Quốc hội, Đoàn đại biểu Quốc hội, đại biểu Quốc hội, HĐND và đại biểu HĐND các cấp trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình giám sát việc thực hiện nghị quyết này. UBMTTQVN và các tổ chức thành viên của mặt trận thực hiện giám sát, phản biện xã hội đối với việc triển khai áp dụng chương trình, SGK giáo dục phổ thông mới”…

Cuối tháng 4/2022, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam công bố giá sách lớp 3, 7 và lớp 10 theo chương trình giáo dục phổ thông mới 2018, sử dụng từ năm học 2022-2023. Theo đó, mỗi bộ SGK lớp 3 hiện đang sử dụng (năm học 2021-2022) có giá 58.000 đồng, trong khi bộ mới có giá từ 177.000-183.000 đồng, gấp 3 lần (chưa bao gồm sách tiếng Anh và vở bài tập). Bộ SGK lớp 7 mới có giá gần 210.000 đồng; nếu tính cả sách tiếng Anh, số tiền có thể cao gấp đôi so bộ SGK hiện hành (134.000 đồng/bộ sách chương trình cũ). Với lớp 10, giá của bộ SGK chương trình cũ là 164.000 đồng, còn ở bộ SGK mới từ 246.000-301.000 đồng/bộ, chưa gồm sách tiếng Anh. Ngoài ra, SGK các lớp khác cũng tăng giá so năm học trước…

Phụ huynh chọn mua sách chuẩn bị năm học mới cho con

SGK theo chương trình mới có giá cao gấp nhiều lần sách cũ là vấn đề đã gây tranh luận 3 năm qua, từ khi bắt đầu triển khai chương trình giáo dục phổ thông mới đối với lớp 1 (năm học 2020-2021). Có nhiều nguyên nhân, ngoài những vấn đề liên quan trực tiếp đến hoạt động xuất bản, còn do thực hiện theo phương thức xã hội hóa, không được trợ cấp một phần như sách cũ, số lượng đầu sách khác nhau giữa bộ cũ và mới… tạo chênh lệch giá.

Trước tình hình học tập hiện nay, việc không đủ SGK sẽ rất khó đảm bảo việc học của học sinh, đó là chưa kể đến việc phải mua thêm nhiều vở bài tập để các em làm trực tiếp vào đấy. Tuy nhiên, mỗi phụ huynh có điều kiện kinh tế khác nhau, không phải ai cũng mua đủ bộ sách cho con mình.

Chị Thu Hương (ngụ phường Mỹ Thạnh, TP. Long Xuyên, tỉnh An Giang) cho biết: “Dịch bệnh COVID-19 đã quá khó khăn, vật giá leo thang, giá sách tăng cao càng tăng thêm gánh nặng cho người dân. Nhất là người dân ở nông thôn, miền núi và vùng khó khăn, đâu phải ai cũng có điều kiện mua đủ bộ sách cho con học. Vợ chồng mình là viên chức, lương tháng hơn 10 triệu đồng, chi phí tạm đủ cho cuộc sống”.

Có con gái chuẩn bị vào lớp 7, chị Hồng Trâm (huyện Phú Tân) cho biết: “Năm nay, con gái học sách lớp 6 mới, năm học tới lại đổi mới tiếp. Đáng nói là, mình có đứa cháu vừa học xong lớp 7, nhưng sách lại không dùng được cho năm học mới. Bộ sách không thể chuyển cho những cháu sau sử dụng thì thiệt lãng phí. Trong khi điều kiện nhiều người còn quá khó khăn, eo hẹp”.

Nhớ lại khoảng 20 năm trước, SGK không là gánh nặng đối với phụ huynh. Bởi SGK có tính kế thừa, anh chị học xong thì bảo quản cẩn thận để dành cho em cháu; nhà nào không có điều kiện thì tranh thủ mượn sách về cho con em mình học xong rồi trả lại. Còn giờ thì không thể, do thường xuyên cải cách nên giá trị tái sử dụng SGK rất thấp. Năm nào cũng in sách mới và bộ sách in năm sau luôn có giá cao hơn bộ sách năm trước… Vấn đề đặt ra Bộ GD&ĐT nên xây dựng một bộ SGK thật sự chất lượng, khoa học và có tính ổn định lâu dài.

Và câu chuyện SGK lớp 3, 7, 10 (theo chương trình giáo dục phổ thông mới 2018) năm học 2022-2023 có giá cao gấp 2-3 lần giá sách hiện hành khiến dư luận bức xúc. Thậm chí, vấn đề này được bàn luận sôi nổi tại diễn đàn Quốc hội, khiến Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn phải lý giải, tìm cách để giảm giá thành, tăng giá trị tái sử dụng của SGK. Nhiều chuyên gia cho rằng, trong thời điểm tình hình kinh tế đất nước còn nhiều khó khăn do tác động của đại dịch COVID-19, cần phải xem xét kỹ trước khi tăng giá SGK.

Theo Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa - Giáo dục của Quốc hội Phan Viết Lượng: “SGK là dịch vụ thiết yếu, nên cần phải định giá cho phù hợp. Nhà nước cần phải quản lý giá, định giá, thậm chí phải trợ giá”.

HỮU HUYNH