Sức hút của ẩm thực trong du lịch

Món ăn kể câu chuyện

Từ xưa, hàng quán chưa phổ biến, cộng với đời sống còn khó khăn, đồng bào dân tộc thiểu số Chăm ở An Giang thường đổ bánh bò ăn sáng. Vào những ngày lễ, cộng đồng người Chăm chia nhau những phần thịt bò, nhằm tích trữ lâu hơn, họ nghĩ ra cách chế biến thành tung lò mò. Các món mắm, cá khô được làm ở vùng sông nước cũng ra đời theo tập quán trên, tận dụng mùa khai thác dồi dào, người dân có nhiều cách bảo quản để trữ lại dùng lâu dài. Trong từng món ăn hay tổng thể một mâm cơm thết đãi khách, luôn chứa đựng câu chuyện về nét sinh hoạt văn hóa đặc trưng và phần nào tính cách của người dân xứ sở nơi đó.

Ẩm thực ở miền Tây, trong đó có tỉnh An Giang chế biến theo cách đơn giản, đậm đà, đa dạng, mùa nào thức ấy. Theo mùa, mỗi loại đặc sản địa phương được dịp lên ngôi, hút khách du lịch tìm đến tận nơi thưởng thức. Chẳng hạn mùa nước nổi, nhất định phải thử tour trải nghiệm ăn cá đồng, lẩu cá linh. Riêng món gà đốt Bảy Núi cũng có nhiều phiên bản: Gà đốt Ô Thum, gà đốt lá chúc Tà Pạ, gà đốt nguyên bản núi Dài… Mỗi nơi có cách lựa chọn, phối hợp nguyên liệu, chế biến, trình bày và thưởng thức riêng biệt, để lại ấn tượng khó quên. Qua đó, phần nào thể hiện quan niệm, phong tục tập quán của cư dân bản địa.

Nhắc đến một điểm du lịch, khách tham quan hoặc người dân bản địa không quên điểm danh các món ăn nổi tiếng đi kèm làm nên tên tuổi của địa phương, như: Bánh xèo rau rừng núi Cấm, bún cá và cơm tấm Long Xuyên, tung lò mò của người chăm Tân Châu, bánh canh Vĩnh Trung (TX. Tịnh Biên), bún mắm Châu Đốc, mắm cá mè vinh Tân Châu, “thủ phủ” mắm Châu Đốc… Anh Giang (hướng dẫn viên du lịch tự do) bày tỏ: “Tính riêng chuyện ăn uống khi sắp xếp lịch trình cho khách là tôi không phải lo, hầu như đến đâu trong tỉnh cũng có rất nhiều lựa chọn. Ngay cả khi trở về, họ vẫn liên lạc để nhờ tôi tìm mua các món đặc sản, đủ để thấy sức hấp dẫn của ẩm thực An Giang rất lớn”.

Để tăng sức hút cho du lịch, ngành chức năng đã hỗ trợ người dân tham gia làm du lịch làm mới và đa dạng thực đơn phục vụ để phát huy tối đa lợi thế ẩm thực. Đơn cử như rau rừng núi Cấm góp phần tạo nên thương hiệu du lịch Bảy Núi với đủ màu, đủ vị, bổ dưỡng, nên thuốc… Các hộ kinh doanh trong khu du lịch núi Cấm qua tập huấn nay đã tự tin giới thiệu nhiều món ăn kết hợp rau rừng, như: Cá lóc nướng - cuộn rau rừng; măng xào mắm ruốc - rau rừng; bánh khọt nhân vịt xiêm rau rừng; gỏi su thịt bò; lẩu măng lá bứa thịt gà; kho quẹt hoặc mắm me kèm rau rừng… Tour famtrip về thăm làng Chăm Châu Phong (TX. Tân Châu) thiết kế trọn 1 ngày trải nghiệm vừa tham quan cơ sở truyền thống, vừa có đầy đủ món ăn từ điểm tâm đến bữa chính, tráng miệng. Điểm nhấn là mâm cơm hội tụ các món đặc trưng, gồm: Cơm nị - cà-púa, tung lò mò, cà-ri, rau, dưa chua…

“Điểm cộng” cho du lịch

Vài năm gần đây, trong sự kiện văn hóa, kỷ niệm diễn ra ở các địa phương, đơn vị, có thể thấy nơi tổ chức đã chú trọng hơn ở phần “hội” với hoạt động vui chơi, thưởng thức ẩm thực tạo ra sức hấp dẫn rất lớn. Ngay cả bánh dân gian cũng kéo về hàng trăm người từ các nơi tìm đến, vừa được ngon con mắt, vừa no cái bụng qua hàng trăm loại chè, bánh đủ sắc màu, hương vị. Bánh dân gian thêm lần nữa được “sống lại” và nâng tầm trong đời sống hiện đại ở quy mô lễ hội cấp huyện, ngành và cấp tỉnh ngày càng nhiều hơn.

Một trong những sự kiện điểm nhấn của năm 2024 là Ngày hội bánh dân gian Nam Bộ - An Giang do Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư An Giang tổ chức, thu hút 21 tỉnh, thành phố tham dự với gần 400 gian hàng. Trong khuôn khổ ngày hội, đơn vị phối hợp Viện Nghiên cứu phát triển bảo tồn văn hóa nghệ thuật Đông Nam Á tổ chức hội thi và xác lập kỷ lục 100 món bánh dân gian chế biến từ thốt nốt. Giám đốc Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư An Giang Lê Trung Hiếu cho biết, sự kiện không chỉ thành công khi đón 140.000 lượt khách đến tham quan, mua sắm, doanh thu đạt trên 34 tỷ đồng, mà còn đẩy mạnh quảng bá ẩm thực, đặc sản đặc trưng của địa phương, từng bước gắn kết phát triển giữa ẩm thực và du lịch, tạo điểm nhấn, thu hút du khách trong nước, quốc tế.

“Ăn chơi” là cụm từ không tách rời khi đề cập đến nhu cầu thư giãn, giải trí, nhất là trong hoạt động du lịch. “Trước đây, nếu muốn tìm hiểu trước về một nơi nào đó dự định đặt chân đến, tôi chỉ có thể tham khảo qua ti-vi, tranh, ảnh… Nhưng bây giờ, chỉ cần thông qua điện thoại, nhờ mạng xã hội nắm rõ các điểm du lịch, món ăn thích hợp để lên lịch trình trải nghiệm. Hàng triệu thước phim sinh động, hình ảnh hấp dẫn, có cả đánh giá khách quan của những người đã từng đi để quyết định. Các món ăn hấp dẫn sẽ chiếm 50% vai trò để tôi cân nhắc” - chị Nguyễn Thị Thảo (du khách đến từ TP. Hồ Chí Minh) chia sẻ.

Khi bàn đến du lịch, bên cạnh yếu tố về điều kiện cơ sở hạ tầng, tiềm lực, tiềm năng… thì phát triển các dịch vụ đi kèm, trong đó ẩm thực là nội dung không thể thiếu. Phát triển kinh tế đêm là kỳ vọng của nhiều địa phương cũng đang thiếu yếu tố này để giữ chân khách ở lại lâu hơn tại một địa điểm. Du lịch không chỉ là hành trình ngắn khách đến và đi trong một lần hay vài lần, mà làm sao để du khách ở lại càng lâu càng tốt, nhằm có những trải nghiệm đầy đủ về bản sắc, văn hóa bản địa. Sự phát triển không ngừng của nền tảng số chính là “cánh cửa” đưa ẩm thực lan tỏa rộng rãi. Cái cần thiết là làm sao khơi dậy những “thương hiệu” này đưa vào danh mục điểm đến trong hành trình giới thiệu với du khách. Cùng với đó, mỗi địa phương dần cải thiện môi trường phục vụ, lưu trú, đa dạng các dịch vụ đi kèm tương xứng.

HOÀI ANH