Thực trạng và giải pháp giải quyết khiếu nại đất đai

Thanh tra tỉnh cho biết, từ tháng 6-2019 đến nay, Thanh tra tỉnh đã nhận 161 đơn khiếu nại về giải tỏa, bồi thường. Đã giải quyết 104/161 đơn, đạt tỷ lệ 65%, trong đó thông qua giải thích, thuyết phục, rút đơn 33 vụ; giải quyết bằng quyết định hành chính 104 vụ. Qua công tác giải quyết khiếu nại đã khôi phục quyền lợi cho 5 công dân với số tiền 1,029 triệu đồng và bán 6 nền tái định cư.

Đối với các khiếu nại kéo dài, hầu hết đều liên quan đến đất đai, yêu cầu được giải quyết theo các quy định hiện hành, bồi thường thiệt hại do khiếu nại đòi lại đất cũ nhà nước đã điều chỉnh… Qua rà soát, thống kê có 30 vụ việc khiếu nại kéo dài. Thanh tra tỉnh phối hợp thuyết phục công dân đồng thuận. Qua đó đã có 3 vụ công dân thống nhất chủ trương giải quyết, cam kết chấm dứt khiếu nại. Ngoài ra, hỗ trợ các huyện giải quyết và công dân đồng thuận, chấm dứt khiếu nại thêm 9 vụ. Kết quả đã giải quyết thêm cho công dân số tiền 1,640 tỷ đồng, cấp 10,2ha đất nông nghiệp và bán 13 nền nhà.

Theo Phó Chánh Thanh tra tỉnh Võ Thị Siêu, Thanh tra tỉnh luôn hoàn thành sớm trách nhiệm thẩm tra xác minh các vụ việc. Đồng thời, rà soát, trao đổi, hỗ trợ địa phương tìm giải pháp sớm giải quyết dứt điểm hoặc báo cáo, đề xuất UBND tỉnh chỉ đạo giải quyết. Chủ động có văn bản đôn đốc nhắc nhở sở, ngành, huyện khẩn trương thực hiện kết luận của Trung ương và tỉnh; tăng cường công tác tiếp dân, xử lý đơn thư; mạnh dạn đề xuất các giải pháp xử lý, giải quyết dứt điểm nhiều vụ việc khiếu nại phức tạp, kéo dài. Qua đó, làm tốt vai trò tham mưu UBND tỉnh; xử lý kịp thời các đơn khiếu nại tập thể đông người, không để phát sinh điểm nóng, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả trong công tác quản lý nhà nước về tiếp công dân, khiếu nại, tố cáo.

Lắng nghe ý kiến nhân dân, giải quyết tốt vướng mắc, khiếu nại ngay từ cơ sở

Theo Thanh tra tỉnh, việc giải quyết khiếu nại, tố cáo liên quan đất đai còn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc do sự bất cập của các quy định pháp luật qua các thời kỳ để giải quyết chính sách cải tạo nông nghiệp, các chính sách bồi thường giải quyết hỗ trợ thực hiện các dự án ngày càng đảm bảo hơn về quyền lợi của người sử dụng đất, nên dẫn đến sự so bì của các hộ dân có đất bị thu hồi thực hiện dự án trước đây. Việc thẩm định các phương án bồi thường giải tỏa ở một số địa phương còn áp dụng pháp luật cứng nhắc. Việc áp dụng các chính sách hỗ trợ và an sinh xã hội gặp khó khăn, vì tùy thuộc vào điều kiện của địa phương. Có nhiều vụ khiếu nại đã được thực hiện theo ý kiến kết luận chỉ đạo Thủ tướng Chính phủ nhưng các hộ vẫn không đồng ý, mà tiếp tục đưa ra những yêu cầu không thể giải quyết được... Bên cạnh đó, ý thức chấp hành pháp luật và hiểu biết pháp luật của một bộ phận người khiếu nại còn hạn chế, trong khi các quy định pháp luật về an ninh trật tự chưa được tổ chức thực hiện nghiêm.

Để hạn chế đến mức thấp nhất và giải quyết tốt khiếu nại, tố cáo, các sở, ban, ngành tỉnh và Chủ tịch UBND cấp huyện cần thực hiện tốt quy chế dân chủ cơ sở, công khai những chủ trương chính sách có liên quan đến người dân trên các lĩnh vực như: tài chính, đất đai, giải tỏa di dời... quan tâm tốt đến vấn đề giá bồi thường, chính sách hỗ trợ phải phù hợp, sát với giá thị trường, tạo điều kiện thuận lợi, tốt hơn để tránh gây thiệt thòi cho đời sống người dân. Quá trình thực hiện chú trọng tính minh bạch, công khai dân chủ, đúng quy trình, chính sách và pháp luật của nhà nước. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền Luật Đất đai, tổ chức họp dân nơi có đất bị thu hồi để tuyên truyền, vận động người dân hiểu đúng, đủ chính sách pháp luật và lợi ích về công tác bồi thường, hỗ trợ tái định cư, chính sách quản lý về đất đai và các chính sách bồi thường, hỗ trợ khác để người dân đồng thuận ủng hộ. Việc chi trả, hỗ trợ được thực hiện đầy đủ, rõ ràng theo đúng quy định của nhà nước.

Khi có đơn khiếu nại, tố cáo, quan tâm hơn nữa quyền lợi chính đáng của công dân để giải quyết kịp thời từ cơ sở, nơi phát sinh vụ việc. Những vụ việc gay gắt, phức tạp, kéo dài, phải có sự chỉ đạo tập trung thống nhất của cấp ủy Đảng, chính quyền rà soát, vận dụng các chính sách an sinh xã hội, chính sách có lợi nhất để công dân đồng tình chấm dứt khiếu nại.

Để giải quyết dứt điểm, vụ việc đã có kết luận, quyết định giải quyết phải tổ chức chỉ đạo thực hiện ngay để đảm bảo tính hiệu lực, hiệu quả (nhất là khiếu nại đông người, kéo dài), hạn chế chậm xử lý làm tăng thêm sự bức xúc, gay gắt của người dân. Chủ động, linh hoạt tìm giải pháp thực hiện hoặc đề xuất chính sách hỗ trợ để cùng các cơ quan cấp tỉnh giải quyết hiệu quả các khiếu nại phức tạp, kéo dài với tinh thần “xong việc chứ không hết thẩm quyền”. Phát huy tốt vai trò, trách nhiệm của tổ chức Đảng và các đoàn thể quần chúng, thường xuyên lắng nghe ý kiến nhân dân; tăng cường thanh tra trách nhiệm công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo...

HẠNH CHÂU