Xả rác nơi công cộng - thói quen khó bỏ

Trong đời sống sinh hoạt hàng ngày, không khó bắt gặp những vỏ chai nhựa vứt ven đường, túi ny-lon trôi trên sông, kênh rạch, hộp xốp thức ăn bị bỏ lại ở ghế đá công cộng… Tất cả những hành vi ấy đang từng ngày góp phần gây ô nhiễm môi trường, làm mất mỹ quan đô thị, ảnh hưởng xấu bộ mặt nông thôn. Chị Lê Thị Ngọc Tâm (ngụ huyện Phú Tân) chia sẻ: “Tôi rất dị ứng với những hành vi quăng rác bừa bãi ra đường, nhất là quăng xác động vật. Hiện tại, việc thu gom rác thải đã là việc làm thường xuyên, diễn ra hàng ngày, nhưng không hiểu sao, nhiều người ý thức rất kém, nhất định phải quăng rác lung tung, không để rác tập trung đúng chỗ cho người khác thu gom”.

Mặc dù việc tuyên truyền nâng cao ý thức về bảo vệ môi trường được thực hiện thông qua nhiều hình thức, tiếp cận nhiều đối tượng. Tuy nhiên, việc xả rác bừa bãi dường như trở thành thói quen khó bỏ của một bộ phận người dân. Bất chấp những khẩu hiệu, quy định hay chiến dịch truyền thông, nhiều người vẫn giữ thói quen xấu ăn xong thản nhiên vứt bọc, vỏ hộp ra nơi công cộng hoặc lau tay xong bỏ khăn giấy ngay tại nơi ngồi... Nhiều người còn cho rằng việc giữ rác để tìm nơi bỏ đúng chỗ là chuyện phiền phức. Anh Nguyễn Hòa Bình (ngụ TP. Long Xuyên) bày tỏ: “Đôi khi lưu thông trên đường tôi gặp phải tình huống người ngồi trên ôtô khách quăng rác xuống đường, ngay trước đầu xe của người điều khiển môtô, xe gắn máy. Có trường hợp rác rơi trúng vào người và xe. Tôi cho rằng xả rác lung tung là hành vi kém văn hóa”.

Lan tỏa các hoạt động giữ vệ sinh môi trường để nâng cao ý thức người dân

Dù thực trạng còn nhiều lo ngại, nhưng không thể phủ nhận trong những năm gần đây, đã có nhiều chiến dịch, như: “Nói không với rác thải nhựa”, “Ngày chủ nhật xanh”, “Khu dân cư không rác”… được nhiều địa phương thực hiện, bước đầu mang lại hiệu quả tích cực. Trong đó, đoàn viên, thanh niên là lực lượng tiên phong tham gia các hoạt động nhặt rác, vệ sinh môi trường, làm sạch rác thải các tuyến đường, kênh rạch…

Nhằm hưởng ứng, lan tỏa các mô hình bảo vệ môi trường, thời gian qua, Hội LHPN các cấp đã phối hợp các đơn vị chuyên môn tăng cường tuyên truyền về ý nghĩa của việc bảo vệ môi trường, tác hại của rác thải nhựa, túi ny-lon… Đồng thời, hướng dẫn hội viên, phụ nữ và người dân nhận biết rác thải vô cơ, rác hữu cơ, cũng như thông tin về ý nghĩa, tầm quan trọng của việc phân loại rác thải tại nguồn; xử lý rác sinh hoạt tại gia đình đúng quy trình, để rác đúng nơi quy định. Qua đó, giúp mỗi hội viên phụ nữ trở thành những “tuyên truyền viên” lan tỏa đến những hộ dân xung quanh ý thức trong việc giữ vệ sinh chung, tạo môi trường xanh - sạch - đẹp, thực hiện phân loại rác thải tại hộ gia đình.

Để thay đổi một thói quen đã ăn sâu, việc giáo dục phải đi từ gia đình, nhà trường và xã hội, đối tượng tiếp cận đầu tiên là trẻ em, để hình thành thói quen ngay từ bé. Song song đó, các hoạt động tuyên truyền về bảo vệ môi trường, nâng cao ý thức trong các tầng lớp Nhân dân cần đẩy mạnh. Các quy định xử phạt hành vi xả rác bừa bãi cũng cần được áp dụng nghiêm túc hơn. Tăng cường hệ thống hạ tầng phục vụ việc bỏ và thu gom rác, nhất là ở những khu vực công cộng, chợ, khu du lịch. Đặc biệt, cần tạo nên một “áp lực xã hội tích cực” - nơi mà hành vi xả rác bị nhìn nhận là thiếu văn minh và bị cộng đồng nhắc nhở. Khi môi trường sống sạch sẽ trở thành niềm tự hào và là thước đo văn hóa của một khu phố hay một địa phương, thì mỗi người ở đó sẽ không dám trở thành “người đi ngược lại” với số đông đang tích cực bảo vệ môi trường.

MỸ LINH