405 triệu USD đầu tư hạ tầng, kỹ thuật lúa chất lượng cao, phát thải thấp vùng đồng bằng sông Cửu Long

Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Lê Hữu Toàn phát biểu tại cuộc họp

Dự tại điểm cầu tỉnh An Giang có Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh An Giang Nguyễn Thanh Phong.

Dự án Hỗ trợ hạ tầng và kỹ thuật cho lúa chất lượng cao, phát thải thấp vùng đồng bằng sông Cửu Long sử dụng vốn vay IBRD được xác định là Dự án đầu tư công đặc biệt quan trọng nhằm thực hiện Đề án phát triển bền vững một triệu hécta chuyên canh lúa chất lượng cao, phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030” được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1490/QĐ-TTg, ngày 27/11/2023.

Dự án do Bộ Nông nghiệp và Môi trường phối hợp UBND các địa phương đề xuất có quy mô đầu tư lớn, triển khai đồng bộ các giải pháp kỹ thuật trên địa bàn 6 tỉnh, gồm: Tây Ninh, Đồng Tháp, Cần Thơ, An Giang, Cà Mau và Vĩnh Long.

Tổng nguồn vốn dự kiến của dự án 405 triệu USD. Trong đó, vốn vay Ngân hàng Thế giới từ nguồn IBRD là 315 triệu USD, vốn đối ứng của Chính phủ Việt Nam 90 triệu USD.

Mô hình canh tác lúa chất lượng cao, phát thải thấp tại xã Định Hòa, tỉnh An Giang

Dự án được phê duyệt và triển khai sẽ chuyển đổi căn bản phương thức canh tác lúa chất lượng cao, phát thải thấp, đảm bảo phát triển bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu của ngành hàng lúa gạo nói chung và toàn bộ vùng đồng bằng sông Cửu Long nói riêng, là vùng sản xuất lúa tập trung lớn nhất cả nước và đóng góp trên 90% sản lượng gạo xuất khẩu.

Dự án sẽ có tác động trực tiếp đến sinh kế của khoảng 2 triệu người dân trồng lúa và tác động gián tiếp tới hàng triệu người khác là các bên tham gia vào chuỗi ngành hàng lúa gạo từ sản xuất đến tiêu thụ và xuất khẩu, qua đó tác động tích cực đến phát triển kinh tế, xã hội và an ninh chính trị vùng đồng bằng sông Cửu Long.

Theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, tiến độ thực hiện dự án đến nay, Bộ Tài chính phối hợp Bộ Nông nghiệp và Môi trường, các cơ quan có liên quan làm rõ điều kiện vay, lãi suất vai IBRD của Ngân hàng Thế giới cho dự án; đánh giá và so sánh hiệu quả nguồn vốn vay IBRD với vốn vay từ các nhà tài trợ khác và vốn trong nước, xác định rõ và kiến nghị nguồn vốn với cơ chế, lãi suất hợp lý, bảo đảm hiệu quả và khả thi nhất cho dự án.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường thống nhất với Bộ Tài chính về thiết kế mô hình quản lý dự án theo hướng tăng cường phân cấp, phân quyền cho các địa phương quản lý. Bộ Nông nghiệp và Môi trường chịu trách nhiệm phê duyệt dự án, đôn đốc, kiểm tra và giám sát tổ chức thực hiện dự án ở các địa phương.

Nông dân xã Tân Hội thu hoạch lúa hè thu 2025.

Phát biểu kết luận tại cuộc họp, Phó Thủ tướng Chính phủ Bùi Thanh Sơn nhấn mạnh việc triển khai dự án phát triển 1 triệu ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp sẽ góp phần nâng cao giá trị cây lúa trong vùng đồng bằng sông Cửu Long. Đây cũng là đầu tiên ở Việt Nam và trên thế giới có một chương trình đầu tư quy mô lớn về sản xuất lúa gạo theo hướng bền vững, phát thải thấp được chỉ đạo ở cấp Chính phủ, góp phần thực hiện mục tiêu trong đóng góp do Quốc gia tự quyết định (NDC) và cam kết quốc tế của Thủ tướng Chính phủ tại COP26, đưa phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.

Để tiếp tục triển khai dự án, Phó Thủ tướng  giao Bộ Tài Chính gửi công thư đến Ngân hàng Thế giới WB trước ngày 30/9/2025 xác nhận sự quan tâm của phía Việt Nam trong việc sử dụng nguồn vốn vay IBRD cùng các nguồn tài chính có điều kiện ưu đãi, viện trợ không hoàn lại và hỗ trợ kỹ thuật cho dự án Hỗ trợ hạ tầng và kỹ thuật cho lúa chất lượng cao, phát thải thấp vùng đồng bằng sông Cửu Long.

Về mô hình quản lý của dự án, Phó Thủ tướng Chính phủ Bùi Thanh Sơn đề nghị Bộ Nông nghiệp và Môi trường căn cứ quy định tại khoản 1, khoản 3 Điều 2 và Khoản 1, 2 Điều 4 Nghị quyết số 206/2025/QH15, ngày 24/6/2025 của Quốc hội về cơ chế đặc biệt xử lý khó khăn, vướng mắc do quy định của pháp luật để chủ trì, phối hợp các địa phương vùng đồng bằng sông Cửu Long và các cơ quan liên quan xây dựng, trình Chính phủ ban hành Nghị quyết của Chính phủ về những cơ chế và mô hình tổ chức, quản lý đặc thù áp dụng đối với dự án.

Tin và ảnh: THÙY TRANG