Nguyễn Hoanh Tha và Nguyễn Văn Thắng đều là những người có nhận thức, am hiểu pháp luật trong kinh doanh, có cuộc sống tương đối ổn định. Khoảng cuối năm 2020, do tình hình dịch bệnh COVID-19 diễn biến phức tạp, tuyến biên giới Việt Nam - Campuchia được quản lý chặt chẽ người qua lại, việc kinh doanh của Tha gặp khó khăn. Vì muốn có tiền, Tha bàn bạc với Thắng tìm cách vận chuyển hàng hóa nhập lậu vào lãnh thổ Việt Nam bằng đường tiểu ngạch để thu lợi.
Khoảng 2 giờ 30 phút, khuya 20/4/2021, lực lượng công an tiến hành kiểm tra khu vực ấp An Khánh (xã Khánh An), phát hiện ghe gỗ biển số AG-21860 do Hồ Điệp điều khiển, cùng Ath Bunh Hậu (chủ phương tiện) đang đậu ở kho của Nguyễn Hoanh Tha có nghi vấn.
Tiến hành kiểm tra, công an phát hiện trên ghe chở 355 bao đậu xanh nguyên hạt, khối lượng hơn 19,2 tấn, không có hóa đơn, chứng từ. Qua điều tra ban đầu, Điệp và Hậu khai nhận, vận chuyển thuê số đậu trên từ Campuchia về cho anh em Tha và Thắng để hưởng tiền công. Cùng ngày, Tha và Thắng đến Công an xã Khánh An đầu thú.
Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh đã tạm giữ Tha và Thắng. Tiến hành khám xét khẩn cấp kho nông sản của Tha, công an thu giữ thêm 2.918 bao đựng đậu xanh, khối lượng 174,84 tấn. Số đậu này Tha thu mua từ nhiều người tại Campuchia và thương lái tại Việt Nam (khu vực biên giới) để pha trộn, bán lại kiếm lời. Với hành vi này, 4 đối tượng Tha, Thắng, Hậu và Điệp bị khởi tố điều tra.
4 bị cáo nghe tuyên án
Quá trình điều tra, xác định từ năm 2015, Tha đăng ký hộ kinh doanh Nguyễn Tha tại ấp An Khánh (xã Khánh An) với ngành nghề kinh doanh thu mua hàng nông, lâm sản nguyên liệu (trừ gỗ, tre, nứa), động vật sống, kê khai nộp thuế theo phương pháp khoán thuế.
Trong quá trình kinh doanh, Tha chủ yếu thu mua các loại đậu nguyên hạt của nông dân, thương lái tại Việt Nam và người dân Campuchia mang lại kho. Sau đó, Tha bán cho các cơ sở mua bán nông sản tại An Giang, Cần Thơ, Đồng Tháp, Long An và TP. Hồ Chí Minh. Còn Thắng thuê đất tại ấp Khla Tăng Du (xã Prey Chrey, huyện Koh Thum, tỉnh Kandal, Vương quốc Campuchia) làm kho để mua hàng nông sản, cho thuê bến lên, xuống hàng.
Khoảng tháng 11/2020, do tình hình dịch bệnh COVID-19, tuyến biên giới có nhiều chốt kiểm dịch, người dân Campuchia không chở đậu xanh sang Việt Nam bán. Do đó, Tha bàn với Thắng thu mua đậu xanh tại Campuchia, vận chuyển trái phép về kho nông sản của Tha qua đường tiểu ngạch, nhằm bán lại hưởng lợi.
Khi có người đem đậu xanh đến bán thì Thắng hoặc Hậu báo cho Tha biết để mua lại. Thắng kêu Hậu sử dụng ghe gỗ chở đậu xanh từ kho của Thắng tại Campuchia về kho nông sản của Tha bằng đường sông. Mỗi chuyến, Thắng trả công cho Hậu 700.000 đồng.
Từ ngày 15 đến 20/4/2021, Tha, Thắng thu mua đậu xanh tại Campuchia, thuê Hậu và Điệp 7 lần vận chuyển trái phép về Việt Nam hơn 115 tấn, trị giá hơn 2,2 tỷ đồng. Trong kinh doanh, Tha có thực hiện nghĩa vụ kê khai nộp thuế theo phương pháp khoán thuế nhưng không xuất hóa đơn, chứng từ đầy đủ theo quy định, kê khai không đúng, không đầy đủ doanh thu hàng hóa bán ra; báo cáo thuế thấp hơn hàng hóa thực tế mua bán nhằm trốn thuế, gây thiệt hại cho ngân sách nhà nước. Qua đó, Tha trốn thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập cá nhân hơn 800 triệu đồng.
Trong quá trình điều tra, 4 bị can đều khai nhận hành vi phạm tội phù hợp nội dung cáo trạng truy tố. Tuy nhiên, tại phiên tòa xét xử sơ thẩm công khai, bị cáo Nguyễn Hoanh Tha luôn quanh co nhằm trốn tránh trách nhiệm hình sự.
Mặc dù Hội đồng xét xử liên tục nhắc nhở, phân tích để Tha hiểu rõ các chính sách khoan hồng của pháp luật nhưng bị cáo vẫn cố chấp, cho rằng bản thân chỉ là phạm tội vận chuyển, chứ không phải là buôn lậu.
Tha cho rằng, lời khai trong quá trình điều tra là không đúng vì bị ép buộc, nhưng bị cáo không đưa ra được chứng cứ để chứng minh. Hội đồng xét xử đã công khai những lời khai, chứng cứ có liên quan chứng minh hành vi phạm tội của bị cáo Tha.
Dù không thừa nhận bản thân phạm tội nhưng khi được nói lời sau cùng, Nguyễn Hoanh Tha vẫn mong được xem xét giảm nhẹ một phần hình phạt. Sau khi xem xét, Tòa án nhân dân tỉnh An Giang quyết định xử phạt bị cáo Tha 12 năm tù về tội “Buôn lậu”, 1 năm tù về tội “Trốn thuế”; xử phạt Nguyễn Văn Thắng 8 năm tù, Ath Bunh Hậu 7 năm tù, Hồ Điệp 4 năm tù, cùng về tội “Buôn lậu”. Đồng thời, trục xuất Hậu và Điệp ra khỏi lãnh thổ Việt Nam sau khi chấp hành xong hình phạt.
NGUYỄN HƯNG